DİYARBEKİR EYALETİ ÖRNEĞİNDEXVIII. YÜZYILOSMANLI TAŞRASINDA MUKATAALARÖZELİNDE ÜRETİM VE TİCARET

Abstract

Öz:Mukataaadı verilen ve zengin bir çeşitlilik yelpazesinesahipvergi birimleri; XVIII. yüzyıldaOsmanlı taşrasında yaygınlık kazanmaya başlamıştır.Söz konusu dönemde,gelirlerin toplanması için tercih edilen iltizam sistemi yaygınlaşmış ve yanında yeni bir sistem olarak malikâne usulü uygulamaya konmuştur. Bahsedilen mukataalar,pek çok alt gelir kaynağını bünyesinde toplayarak,getirisi ve verimi yüksek bir seviyeye ulaşmışlardır. Böyleceeyaletlerde,tarımsal üretim başta olmak üzere,ticaret ve imalat sektörününönemli dalları,mukataaların konusu haline gelmiştir. Bu çalışma,mukataaları oluşturan alt gelir gruplarının belirlenmesinde ve işletilmesinde nasıl bir usul izlendiği merakından doğmuş olup; yerel düzeyde eyaletlerin ticaret ve üretim hayatlarındanbir kesiteodaklanmaktadır. Çalışmanın mekânını ise Diyarbekir eyaleti oluşturmaktadır.