Abstract:
Ermeniler, Osmanlı Devleti’nde yaşayan etnik unsurlardan sadece bir tanesidir. Osmanlı Devleti, insan hak ve hürriyetleri bağlamında sınırları içinde yaşayan tüm milletlere olduğu gibi Ermenilere de aynı mesafede yaklaşmıştır. Bu anlamda Ermeniler de devletin hemen her kademesinde görev alabilmişler, hatta neredeyse Türklerden ayırt edilemez hale gelmişlerdir. Ancak özellikle XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti ile Ermeniler, toplumsal olmasa da siyasî düzlemde karşı karşıya gelmiş, bunda da Ermeni milliyetçiliği fikri önemli rol oynamıştır. Çalışmamızın da ele aldığı hususlar, Ermeniler arasında hızla yayılacak olan milliyetçilik fikrinin ortaya çıkışına zemin hazırlayan faktörlerdir. Nitekim çalışmamızda Ermeni milliyetçiliğinin doğuşuna zemin hazırlayan olaylar izah edilmeye çalışılırken Fransız İhtilali çalışmanın merkezine konmuş, ihtilalin yanı sıra diğer faktörlere de özellikle dikkat çekilmiştir. Zira Ermeni milliyetçiliğinin doğuşunda Fransız İhtilali’nin rolü, diğer faktörlere nazaran daha kısıtlıdır. Başka bir ifadeyle aslında ihtilalden çok daha önce Ermeniler arasında milliyetçilik fikirleri yayılmaya başlamış, belki ihtilal ancak bu yayılmaya katkı sağlamıştır. Dört bölümden oluşan çalışmamızda Osmanlı arşiv belgelerinden faydalanıldığı gibi modern dönem çalışmalarından da istifade edilmiştir.
