Okul psikolojik danışmanlarının ve öğretim elemanlarının mesleğe ilişkin bazı konulardaki algılarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul psikolojik danışmanları ile öğretim elemanlarının mesleğe ilişkin bazı konulardaki algılarını incelemektir. Araştırmanın örneklemi Ankara, Eskişehir, Giresun, Samsun, Erzurum, Konya, İstanbul, Denizli, İzmir, Malatya, Hatay illerinde çalışan 12 öğretim elemanı ve 12 psikolojik danışmandan oluşmaktadır. Araştırma için gerekli olan veriler nitel araştırma yöntemlerinden görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Görüşme araştırmacı tarafından geliştirilen yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Toplanan veriler, içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Buna göre veriler, önceden belirlenen kategorilere göre incelenmiş, kodlanmış ve sonra frekans ve yüzdelik değerlere dönüştürülmüştür. Psikolojik danışman ve öğretim elemanlarına sorulan sorular doğrultusunda sonuçlar yorumlanmıştır. Verilerin içerik analizi ile çözümlenmesi sonucunda; PDR lisans eğitiminin uygulama boyutunda sıkıntılar olduğu, mesleki kimlikte sıkıntıların devam ettiği, öğretim elemanı göre öğrenci sayısının fazla olduğu, psikolojik danışmanların donanımlı yetiştirilmediği, psikolojik danışma boyutunda yetersizliklerin olduğu saptanmıştır. PDR Lisans eğitiminde alınan özellikle uygulama dersleri başta olmak üzere bütün derslerin danışmanların işlerini kolaylaştırdığı saptanmıştır. Psikolojik danışmanlar ve öğretim elemanlarına dört yıllık lisans eğitiminin psikolojik danışman olabilmek için yeterli olmadığını, yüksek lisans dercesine veya en az beş yıllık eğitime ihtiyaç oluğu tespit edilmiştir. Psikolojik danışmanlar ve öğretim elemanlarının, psikolojik danışmanlardan beklentilerin çok yüksek olduğu algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Psikolojik danışmanlar ve öğretim elemanlarına, psikolojik danışmandan mesleğin gerektirdiği ilkelere göre davranma, psikolojik danışma becerilerini iyi biliyor olma, yönetmelikte belirlenmiş görevler, iyi kişilik özelliklerine sahip olma, iletişim becerilerine sahip olma gibi özelliklerin beklenmesi gerektiği algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanlarının ve psikolojik danışmanların daha çok mesleki yeterlilik ve psikolojik danışmanlık rollerinden doyum elde ettikleri belirlenmiştir. Öğretim elemanlarına ve psikolojik danışmanların hizmetiçi eğitimlerini hem nitel hem de nicel anlamda yetersiz buldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların lisansta verilen eğitimin çalışma alanına uygun olmadığı algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanlarına ve psikolojik danışmanların; psikolojik danışma hizmetlerinin veli ve öğrenciler tarafından kabul edilmediğini ancak bunun eskiye oranla daha iyi bir düzeyde olduğu algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanlar; psikolojik danışmanların lisanstan mezun olduktan sonra üst eğitim kurumlarıyla bağlantılarının olmadığı algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların; psikolojik danışmanların süpervizyon desteği alabilecekleri çeşitli sevk kaynakları olduğu algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların, öğretim elemanlarının alandaki uygulamalardan haberdar olmadıkları algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların, milli eğitime bağlı okullarda uygulanan PDR programlarının ön hazırlık yapılmadan, yeteri kadar uzman yetiştirilmeden hayata geçirilmiş olması, esnek olmaması, kaynaştırma öğrencilerinin göz ardı edilmesi, etkinliklerin hepsinin öğrenci seviyesinde olmaması, uygulanabilirliliği ilgili sorunları olduğu algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Okullarda uygulanan rehberlik hizmetlerinin hem nitelik hem de nicelik açısından istenilen seviyeye ulaşmadığı belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların; süpervizyon eğitiminin yetersiz olduğu algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Öğretim elemanları ve psikolojik danışmanların; mesleki etik konusunda herhangi bir problem yaşamadıkları gözlenmiştir.