Müzik öğretmenliği programı özel yetenek sınavına başvuran adayların başarı durumlarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi

Abstract

Türkiye'de her yıl müzik öğretmenliği programlarına öğrenci alımı için özel yetenek sınavları yapılmaktadır. Bu seçme sınavları çoğu zaman iki aşamalı olup, Müziksel İşitme-Okuma-Yazma ile Müziksel Çalma ve Müziksel Söyleme alanlarından oluşmaktadır. Özellikle yaz aylarında yapılan bu sınavlara; Türkiye'nin dört bir yanından, yaşantısının çoğunu büyükşehirlerde geçirmiş olanlardan kasaba-köylerde geçirmiş olanlara kadar, farklı aile yapılarında yetişmiş, çeşitli liselerden mezun olan adaylar katılmaktadır. Bu açıdan sınavlara giren öğrencilerin sosyo-demografik özellikleri çeşitlilik göstermektedir. Tarama modelinde olan bu araştırmada, 2010-2011 Eğitim-Öğretim yılında yapılmış olan İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Müzik Öğretmenliği Programı Özel Yetenek Sınavları'na katılan adayların; müzik alanı puanları ve Yerleştirme puanlarının birbirleriyle olan ilişki durumlarının yanı sıra, cinsiyet, mezun olunan lise türü, yaşantının çoğunun geçirildiği yer-bölge, aile müzik ilgi durumu, aile aylık gelir, çalgı alanı vb. çeşitli değişkenlere göre ilgili puan ve başarı durumları incelenmiştir. Ayrıca dünyada kullanılan standartlaştırılmış, belli başlı müziksel yetenek ve müziksel başarı testlerine ilişkin kısa bilgiler verilmiştir. Bu araştırmanın çalışma evrenini ilgili sınava katılan 387 aday oluşturmaktadır. Verilerin toplanması süreci; ?Kişisel Bilgi Formu? oluşturulması ve bu formun adaylara uygulanması ile adayların sınavda kullanılan puanlarına, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dekanlığı'nın ilgili biriminden ulaşılması olmak üzere iki aşamadan oluşmaktadır. Araştırmanın alt problemleri doğrultusunda, elde edilen verilerin analizi için SPSS 16.0 paket programı kullanılmıştır. Normallik durumun belirlenmesi için Kolmogorov-Smirnov testi uygulandıktan sonra, puanların çarpıklık ve basıklık katsayılarının normal aralıklarda olup olmadığına bakılmıştır. Araştırmanın alt amaçlarına göre normal dağılım göstermeyen gruplar için Mann-Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi; normal dağılım gösteren gruplar için Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı, t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve Tukey testi kullanılmıştır. En son aşamada ise, adayların çeşitli değişkenlere göre sınavı kazanıp kazanamadıkları incelenmiş ve çapraz tablolar oluşturularak sunulmuştur. Araştırmanın sonucunda Müziksel İşitme-Yazma alanı puanları ile Müziksel Çalma ve Müziksel Söyleme alanı puanları arasında anlamlı ilişki olmadığı, Müziksel Çalma ile Müziksel Söyleme Alanı puanları arasında anlamlı ilişki olduğu bulunmuştur. Yerleştirme puanları ile en düşük düzeyde ilişkinin Müziksel Söyleme alanı puanlarında olduğu bulunmuştur. Müzik alanı puanları ve Yerleştirme puanları olmak üzere dört puan türü incelendiğinde, bu puanların bazılarında; mezun olunan lise türü, yaşantının çoğunun geçirildiği yer, sınavlara hazırlık süresine ve hazırlanma biçimine, okul ve sınava hazırlık süreci dışında müzik eğitimi alma durumuna ve çalgı alanına göre anlamlı farklılıklar olduğu bulunmuştur. Müziksel Söyleme alanı puanlarının tüm değişkenlere göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Çalgı alanı değişkenine göre Müziksel Çalma alanı puanlarında anlamlı bir farklılık bulunmazken, Müziksel İşitme-Yazma alanı puanlarında anlamlı farklılığın olması dikkat çekici bir sonuç olarak görülmüştür. Cinsiyet, aile aylık gelir durumu (varsa adayın geliri de dahil), aile müzik ilgi durumu, yaşantının çoğunun geçirildiği bölge değişkenlerine göre, araştırma kapsamına alınan bütün puan türlerinde anlamlı farklılık olmadığı saptanmıştır. Araştırma sonuçlarından elde edilen verilere göre çeşitli önerilerde bulunulmuştur.