Ortaöğretim öğrencilerinin yabancı dil öğrenme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, ortaöğretim öğrencilerinin kullandıkları yabancı dil öğrenme stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda hem nicel hem de nitel araştırma yöntemlerinin bir arada bulunduğu karma yöntem kullanılmıştır. Araştırmanın nicel boyutunda karma yöntem araştırma desenlerinden olan gömülü (grounded) desen, nitel boyutunda ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden biri olan maksimum çeşitlilik örnekleme tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2018-1019 öğretim yılında Muş merkezdeki Anadolu Lisesi, Fen Lisesi, Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, TOBB Sosyal Bilimler Lisesi, İmam-Hatip Anadolu Lisesi'nde öğrenim gören öğrenciler ile bu öğrencilerin İngilizce dersine giren öğretmenler oluşturmaktadır. Bu evrenden tabakalı örnekleme yöntemiyle seçilen toplamda 352 öğrenci ile öğretmenler arasından gönüllülük esasına dayalı olarak seçilen 10 öğretmen örneklem grubunu oluşturmaktadır. Çalışmanın nicel boyutunu oluşturan veri analizleri, istatistik paket programı yardımıyla yapılmıştır. Araştırmada öğrenci görüşlerini belirleme amacıyla veri toplama aracı olarak Dil Öğrenme Stratejileri Envanteri (DÖSE) kullanılmıştır. Elde edilen veriler, betimsel istatistik teknikleri (ortalama, frekans, yüzde ve standart sapma) kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca araştırmanın nitel kısmı için her bir okulda İngilizce dersine giren öğretmenler ile yarı yapılandırılmış görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Toplanılan veriler betimsel analiz tekniği ile analiz edilmiştir. Yabancı dil öğrenme stratejilerinin cinsiyet, sınıf düzeyi, öğrencilerin yabancı dil akademik başarı algı düzeyi, lise türü, anne-babanın İngilizce bilme durumu, öğrencinin özel ders/kurs alma durumu, anne-babanın eğitim düzeyi, ailenin sosyo-ekonomik düzeyi değişkenlerine göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek üzere betimsel istatistikler, yüzde ve ortalama kullanılmıştır. Verilerin normallik dağılım durumlarına göre parametrik ya da non-parametrik testlerden faydalanılmıştır. Nicel araştırmanın demografik değişkenleri göre DÖSE'nin alt boyutları olan bellek stratejileri, bilişsel stratejiler, telafi stratejileri, yürütücü biliş stratejileri, duyuşsal stratejiler, sosyal stratejiler ve DÖSE'nin genel toplam puan ortalamaları arasındaki farklılıklar incelenmiş ve bunların anlamlılık düzeylerine bakılmıştır. Öğrencilerin cinsiyetleri ile telafi stratejileri ve duyuşsal stratejiler boyutları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur. Öğrencilerin sınıf düzeyleri, yabancı dil akademik başarı algı düzeyleri ile ölçeğin altı boyutu ve genel toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur. Öğrenim gördükleri lise türü ile sosyal stratejiler boyutu hariç diğer bütün boyutlar ve genel toplam puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Anne veya babalarının İngilizce bilme durumu ile telafi stratejileri boyutu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Öğrencilerin anne eğitim düzeyi ile bellek stratejileri, bilişsel stratejiler, telafi stratejileri ve yürütücü biliş stratejileri alt boyutları arasında anlamlı fark bulunmuştur. Öğrencilerin baba eğitim düzeyi ile sosyal stratejiler boyutu arasında anlamlı fark bulunmuştur. Öğretmenlerin görüşlerini almak için yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Nitel bulgulardan elde edilen sonuçlara göre genelde öğrenciler birden fazla strateji kullanmaktadırlar. Öğrenciler tarafından en çok tercih edilen stratejilerin sırasıyla bilişel stratejiler (n=10), duyuşsal stratejiler (n=9), yürütücü biliş stratejileri (n=7) ve en az tercih edilen stratejinin de telafi stratejileri (n=1) olduğu görülmüştür. Öğrencilerin daha çok bilişsel stratejilerini tercih etme nedenleri okullardaki teknolojik alt yapının yetersizliği, eğitim sisteminin yapısından dolayı öğrencilerin sürekli ezber ve tekrar yapmaları ve öğrencilerin stratejiler hakkında bilgi sahibi olmamaları öğretmenler tarafından dile getirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Yabancı Dil Öğrenme Stratejileri, Yabancı Dil, Başarı

In this research, it was aimed to investigate foreign language learning strategies of secondary school students in terms of various variables. For this purpose, mixed method with both quantitative and qualitative research methods has been used. In the quantitative dimension of the research, embedded pattern which is one of the mixed method research patterns and maximum diversity sampling technique which is one of the purposive sampling methods were used. The universe of the study consisted of the students studying at Anatolian High School, Science High School, Vocational and Technical Anatolian High School, Social Sciences High School and Imam Hatip Anatolian High School and teachers who attend English classes of these students. A total of 352 students and 10 teachers who were selected on a voluntary basis from this universe with stratified random sampling method constitute the sample group. Data analysis, which constitutes the quantitative dimension of the study, has been done by using a statistical package program. The Language Learning Strategies Inventory (LLSI), was used for determining the students' opinions. Data were analyzed using descriptive statistical techniques (mean, frequency, percentage and standard deviation). In addition, the qualitative study group was determined by using the maximum diversity sampling technique which is one of the purposeful sampling methods. Within this scope, semi-structured interviews were conducted with teachers who attended English classes in each school. The collected data were analyzed by content analysis technique. In order to determine whether there was a significant difference between foreign language learning strategies used by secondary school students and the variables such as gender, age, class level, students' foreign language academic achievement perception level, high school type, parents' knowledge of English, the student's private course / course taking status, parents' education level, the family's socioeconomic level or not, the independent tamples (Independent Samples T Test) and one-way analysis of variance (ANOVA) were used. In addition, Kruskal Wallis Test was used for groups of three or more and Mann Whitney U tests were used for paired groups in cases where normal distribution was not exhibited. The relationship between the total score averages demographic variables of quantitative research and Memory Strategies, Cognitive Strategies, Compensation Strategies, Metacognitive Cognitive Strategies, Affective Strategies, Social Strategies and total score averages for Foreign Language Learning Strategies Inventory (LLSI) were analyzed and their significance levels were examined. A significant difference was found between the gender of the students and the dimensions of compensatory strategies and affective strategies. A statistically significant difference was found between the students' ages, class levels, foreign language perception levels and six dimensions of the scale and item general scores. It was found to be statistically significant between the high school type and social strategies dimension and all other dimensions and item general scores. Significant difference was found between the level of knowledge of English of the parents and their compensatory strategies dimension. A significant difference was found between the mother education level and memory strategies, cognitive strategies, compensatory strategies and executive cognitive strategies. A significant difference was found between the father education level of students and social strategies dimension. A semi-structured interview form was used to get teachers' opinions. According to the results obtained in the qualitative findings, students usually use more than one strategy. The most preferred strategies were cognitive strategies (n = 10), affective strategies (n = 9), metacognitive strategies (n = 7) and the least preferred strategy was the compensation strategies (n = 1). The reasons for the students to prefer their cognitive strategies are the inadequacy of the technological infrastructure in the schools, the continuous memorization and repetition of the students due to the structure of the education system and the lack of knowledge of the students about the strategies. Keywords: Foreign Language Learning Strategies, Foreign Language, Success