4-6 yaş grubu çocukların sosyal davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı; okul öncesi eğitim kurumuna devam eden (dört-altı yaş aralığı) çocukların sosyal davranışlarının öğretmen değerlendirmesi ile belirlemesi ve bu davranışlar üzerinde farklılık oluşturacağı varsayılan (cinsiyet, yaş, kardeş sahibi olma durumu, doğum sırası ve anne-babanın; eğitim düzeyi ve çalışma durumu ile ailenin sosyo-ekonomik düzeyi) değişkenleri açısından incelenmesidir. Araştırma tarama modelinde olup, araştırmanın evrenini 2018/2019 Eğitim Öğretim Yılında Elazığ ili merkezinde MEB'e bağlı bulunan 9 bağımsız anaokulu ve ilkokul bünyesindeki 4 anasınıfına devam eden 4-6 yaş aralığı çocuğu bulunan 850 çocuğun anne veya babası ve 115 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubuna çalışmaya gönüllü olarak katılan 740 anne ve 740 baba toplam 1480 ebeveyn ve 102 öğretmen dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak Nicki, Crick, Juan, Casas ve Monique Mosher tarafından geliştirilip, Şen (2009) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan Okul Öncesi Sosyal Davranış Ölçeği Öğretmen Formu Aracı'na ek olarak araştırmacı tarafından anne babaların demografik özelliklerini belirlemek için Aday Kayıt Formu kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde sosyal bilimlerde sıklıkla kullanılan paket programlar kullanılmıştır. Varyansların homojenliği için Levene, bağımsız gruplar için Bağımsız Örneklem T Testi, ikiden fazla gruplar arasındaki farklılıkları belirlemek için Tek Faktörlü Varyans Analizi ve Tukey çoklu karşılaştırma testi kullanılmıştır. Bulgular incelendiğinde; örneklemi oluşturan çocukların açık/fiziksel saldırganlık davranışları ve olumlu sosyal davranışlarının cinsiyete göre anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Farklılığın nedenlerine alt ölçekler bağlamında bakıldığında; açık/fiziksel saldırganlık alt boyutunda erkek çocukların puan ortalamalarının yüksek olmasından kaynaklandığı anlaşılırken, olumlu sosyal davranış alt boyutunda ise kız çocukların puan ortalamalarının anlamlı derecede yüksek olmasından kaynaklandığı görülmüştür. Çocukların olumlu sosyal davranışları ile yaşları arasında anlamlı bir farklılık olduğu bulunmuştur. Örneklemi oluşturan çocukların saldırganlık davranışları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir farklılık belirlenmiş bu farklılığın kız çocuklarında dolaylı saldırganlık ve erkek çocuklarında ise dolaysız (doğrudan) saldırganlık olarak sergilendiği tespit edilmiştir. Anne ve baba çalışma durumu ve aile yapısı değişkenleri açısından anlamlı farklılık gözlenmemiştir. Çocukların anne-baba eğitim durumları ile olumlu sosyal davranışları arasında anlamlı bir farklılık tespit edilmiş ve bu durum ebeveynlerin eğitim düzeyi yükseldikçe farklılığa sebep olan faktör olarak tespit edilmiştir. Ayrıca aile yapısı demokratik aile yapısı sergileyen ailelerin çocuklarında özgüven ve kişilik gelişimlerinde olumlu olduğu görülmüştür.

The aim of this study is to identify the social behaviors of children who are in four - six years old groups and attending pre-school education institutions according to the opinions of teachers and prescribe the effects of some variables (age, gender, status of siblings, order of birth educational level of parents, business status of parents and socio-economic level of the family) that is supposed to be effective on students' behaviour. The sample of the study consists of 850 children whose age varies from four, five to six years old children attending nine kindergartens and four primary schools, their parents, and 115 teachers in Elazığ province center in 2018-2019 educational year. In addition to this sample, 1480 volunteer parents and 102 teacher took place in the study. In the stdudy, in addition to the Pre-School Social Behaviour Scale Teacher Form, which is developed by Nicki, Crick, Juan, Casas and Monique to collect data in studies and adapted into Turkish language by Şen (2009) the Candidate Registeration Form was used in order to find the demographical features of parents. In order to analyze data, the packet programs that are generally used in social sciences was used. Levene for homogeneity of variances, Independent Sample T Test for independent groups, and to find differences between more than two goups Single Factor Analysis of Variance and Tukey multiple test was used. When the findings were examined; a meaningful difference in terms of physical / physical aggression behaviors and positive social behaviors according to gender were determined. When we look at reasons of difference in terms of sub-dimensions; open / physical aggression sub-dimension of male children was found to be due to the high average score, positive social behavior in the sub-dimension of the average score of female children was observed to be due to the average level. It was observed that there was a significant difference between the positive social behavior of children and their ages. There was a significant difference between the aggressiveness behaviors that formed the sample and the gender variable and it was identified that this difference was indirect aggression in girls and direct aggression in boys. In parents' working status and family structure variables, no significant difference was observed. There is a significant difference between the status of parents' education and positive social behaviors. In addition, the family structure of the democratic family structure in the children's self-confidence and development of the personality emerged.