Anne baba tutumlarının özgecilik ile olan ilişkisinde empatinin aracılık rolü

Abstract

Bu çalışmada, lise öğrencilerinde anne baba tutumları, empati ve özgecilik arasındaki ilişkilere dair kurulan model test edilmiştir. Çalışma, Elazığ ilinde çeşitli Anadolu Liselerinde öğrenim görmekte olan 401 [224'ü (% 55.9) kız ve 177'si (%44.1) erkek, Yaşranjı = 14-20, Yaşort = 16.46] öğrencinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Ölçme aracı olarak; "Kişisel Bilgi Formu", "Empati Eğilim Ölçeği", "Anne Baba Tutumları Ölçeği" ve "Özgecilik Ölçeği" kullanılmıştır. Çalışmanın verileri, yapısal eşitlik modeliyle (YEM) analiz edilmiştir. Ayrıca dolaylı etkinin anlamlılığını test etmek için bootstrapping işlemi kullanılmıştır. Yapısal eşitlik modeli kapsamında iki model belirlenmiştir. Empatinin; lise öğrencilerinin anne baba tutumlarından demokratik ile kısmi, koruyucu-istekçi ve otoriter anne baba tutumu ile özgecilik arasında tam aracı role sahip olduğunu belirten modelin en iyi model olduğu saptanmıştır. Bootstrapping işlemi sonrasında da dolaylı etkilerin anlamlı olduğu sonucu görülmüştür. Bulgular ilgili alanyazında tartışılmış ve gelecekte yapılacak olan çalışmalara ilişkin araştırmacılara ve eğitimcilere önerilerde bulunulmuştur.

In this study, the model which is built on the relationships between empathy, altruism and mediations of the highschool students with their parents was tested. The study was carried out with 401 participants [224 (55.9%) girls and 177 (44.1%) boys, agerange: = 14-20, Mage = 16.46 years] who are students from various Anatolian High Schools in Elazığ. As a measurement tool; "Personal Information Form", "Empathy Tendency Scale", "Parenting Attitude Scale" and "Altruism Scale" were used. The data of the study was analyzed with structural equation modeling (SEM). In addition, the bootstrapping process was used to test the significance of the indirect effect. Two models were determined within the framework of structural equation model. It is determined that the model which states empathy as the partial mediation role between democratic, full mediation role between protective, authoritarian, attitudes of parents and altruism is the best model. After bootstrapping process, the indirect effects were seen as significant. The findings were discussed in the related literature and suggestions were made for future researchers and educators.