TAKDİM
Yeni koronavirüs (COVID-19) dünyada, ilk kez Aralık 2019'da Çin'in Wuhan şehrinde
belirlenen bir solunum yolu enfeksiyonu olarak ortaya çıktı. Dünya Sağlık Örgütü Ocak 2020'de yeni
koronavirüs salgınını uluslararası yayılım gösteren halk sağlığı için acil durum olarak açıkladı ve
Mart 2020'de ise pandemi olarak ilan etti. COVID-19 hastalığı ülkemizde resmi olarak ilk kez 11
Mart 2020’de tespit edildi. Tüm dünyayı etkisine alan salgın hayatı durdurdu.
Günümüz insanı böylesine bir krizi ilk kez deneyimledi. Her ne kadar şimdiye kadar
COVID19 salgınından 60 yaş ve üzeri bireylerin hastalığı daha şiddetli geçirdikleri bildirilse de tüm
dünyada toplumun her kesimi bu salgından biyolojik, psikolojik ve sosyal açılardan etkilendi.
Pandemi haline gelen COVID-19 salgını üretimden tüketime, uluslararası ilişkilerden eğitime,
ulaşımdan eğlenceye, dini ibadetlerden spor etkinliklerine kadar toplumsal yaşamın her alanını etkisi
altına alarak mevcut bireysel ve toplumsal alışkanlıklarımızda dramatik değişimlere yol açtı.
Pandemi ilan edilmesinden bu yana yaklaşık olarak 5 ay geçmesine rağmen halen bazı
noktalarda belirsizlikler devam etmekte ilaç ve aşı çalışmalarının sonuçları sabırsızlıkla
beklenmektedir. Temennimiz daha fazla insanın ölmemesi, ülkemizin ve dünyanın bu krizi en az
zararla atlatmasıdır.
Bu kitap, COVID-19 pandemisi konusunda üniversitemizde ve diğer üniversitelerde çalışan,
alanında bilgi ve deneyimleri olan yazarların katkıları ile hazırlanmıştır. Kitap, virüsün kontrol altına
alınmasında toplumdaki bütün yaş grubu ile çalışan sağlık çalışanları ve öğrenciler için kaynak
niteliğindedir. İnönü Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rukuye Aylaz ve Dr.
Öğretim Üyesi Erman Yıldız’ın editörlüğünde hazırlanan eserin, toplumu bu salgından korumak için
büyük özveri ile çalışan sağlık çalışanlarına yararlı olacağını düşünmekteyim. Bu kitabın
hazırlanmasında katkı veren tüm öğretim elemanlarımızı kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.
Prof. Dr. Ahmet KIZILAY
Rektör
SUNUŞ
Koronavirüs Aralık 2019’dan başlayarak dünyayı etkisi altına alıp tüm insanların hayatlarını
derinden etkilemiştir. Yeni koronavirüsün neden olduğu hastalık Çin’in Hubei eyaletinin Wuhan
şehrinde etiyolojisi bilinmeyen pnömoni vakaları ile açığa çıkmıştır. Ardından 7 Ocak 2020’de bu
vakalardaki etkenin yeni bir koronavirüsten (SARS-CoV-2) kaynaklandığı ve hastalığın isminin
COVID-19 olarak dünyaya ilan edilmesi gibi gelişmeler takip etmiştir. Ülkemizde resmi kaynaklara
göre COVID-19 tanısı alan ilk vaka 11 Mart 2020’de tespit edildi. Gelinen noktada artık COVID-19
öncesi ve COVID-19 sonrası gibi iki paradigma oluşmuş ve bu durum yeni bir düzenin oluşacağının
habercisi olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. Bu düzenin içinde yeni tanışmış olduğumuz virüsle
ilgili her gün yeni bilgiler öğrenmekteyiz. Toplumda COVID-19’dan korunmada ve bulaşı önlemede
uyulması gereken kurallara dikkat edilmesi gerektiği bilinci yeni yeni oluşmaktadır.
Bu kitabın COVID-19’un hayatımızı şekillendirdiği günlerde topluma hizmet veren tüm sağlık
çalışanlarına ve özellikle de hemşirelere koranavirüsle baş etmelerinde yararlı bir kaynak olacağını
düşünmekteyim. Kitapta yer alan tüm bölümlerin birbirini tamamalar şekilde takip etmesine dikkat
edilerek okuyucunun içeriğe hakim olması planlanmıştır. Her ünitenin başında ünite içeriğiyle ilgili
kavramlar ve olgu sunumları verilmiştir. Bunlarla okuyucunun üniteyle ilgili kavramlara zihinsel bir
aşinalık kazanması hedeflenmiştir. Bu kitaptaki konuları okuyan bireylerin, kitabı tamamladıktan
sonra kendilerini ve çevrelerini virüsten nasıl koruyacaklarını öğrenmeleri ve bakım verdikleri
bireylerin sağlığını geliştirmede bütüncül bir yaklaşımı ele almaları beklenmektedir. Kitabın yazılma
sürecini hızlandıran, bölümlerin tutarlı ve zenginleşmesi adına fikirlerini esirgemeyen Dr. Öğretim
Üyesi Erman Yıldız’a, kitabın hazırlanmasında katkı veren tüm akademisyen arkadaşlarıma çok
teşekkür ederim. Bu kitabı insanlığa hizmet veren siz değerli okurlarımıza sunmaktan mutlu
olduğumu ifade etmek isterim.
Saygılarımla.
Prof. Dr. Rukuye AYLAZ
