Kurum merkezli okul öncesi eğitimde fiziksel ortamların ve öz bakım beceri uygulamalarının kalitesinin karşılaştırılması (Elazığ ili örneği)

Abstract

Okul öncesi eğitim, temel becerilerin ve alışkanlıkların kazandırıldığı gelişimsel açıdan önemli bir dönemdir. Bu temel beceri ve alışkanlıklara yönelik hazırlanan kazanımların davranışlara dönüşebilmesi için kurumların fiziksel ortamlarının ve öz bakım becerilerine yönelik rutin uygulamalarının, çocukların ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri şekilde düzenlenmesi gerekmektedir. Kurumların bu alanlarda yeterli donanım ve uygulamaya sahip olması, okul öncesi eğitimin amaçlarına ulaşmasını sağlamakta etkili olacaktır. Bu çalışma, okul öncesi dönemde kurumların fiziksel ortam ve öz bakım beceri uygulamalarına ilişkin kalitesinin, resmi bağımsız anaokulları ile resmi ilköğretim kurumlarının bünyesinde yer alan anasınıflarının karşılaştırmasını incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemi 2018-2019 eğitim öğretim yılında Elazığ ili merkez ilçesinde yer alan 10 bağımsız anaokulu ve 10 anasınıfından oluşmaktadır. Kurumların kalitesini belirlemek için Erken Çocukluk Ortam Değerlendirme Ölçeği-3 (EÇODÖ-3)'ün mekân-mobilyalar ve öz bakım uygulamaları alt ölçekleriyle araştırmacının tuttuğu gözlem notları veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Kurumların kalite değerlendirmesi için betimsel analiz yapılarak kalite düzeylerine ilişkin değerlendirmeler yapılmıştır. Kurumlar arası farklılaşmayı belirlemek için Mann Whitney-U testi, boyutlar arasındaki ilişkileri belirlemek amacıyla Pearson korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Sonuç olarak, kurumların mekân ve mobilyalar ile öz bakım beceri uygulamalarına ilişkin genel kalite düzeylerinde kurum türüne göre farklılaşma tespit edilmiştir. Alt boyutlarda farklılaşma kapalı alan, özel alan, çocuklar için pano, motor hareketleri için oyun alanı, motor hareketleri için ekipman, yemek ve tuvalet uygulamalarında anaokullarının lehine farklılaşma göstermiştir. Alt boyutların tamamında anaokullarının kalite puanları anasınıflarının kalite puanlarına eşit ya da daha yüksek düzeydedir. Bu durum genel kalite düzeylerinin yükseltilmesi ve kurumların arası farklılaşmanın azaltılması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır.

Preschool education is an important developmental period in which basic skills and fluidity are gained. In order for the gains prepared for these basic skills and habits to be transformed into behaviors, the physical environments of the institutions and routine practices for self-care skills should be arranged in such a way that they can meet the needs of children. The aim of this study was to examine the quality of institutions in terms of physical environment and self-care skill practices in preschool period and the comparison of primary schools within official independent kindergartens and official dependent kindergartens. The study group consisted of 10 independent kindergartens and 10 dependent kindergartens in the central district of Elazığ province in the 2018 - 2019 academic year. In order to determine the quality of institutions, space-furniture and self-care skill practices subscales of Early Childhood Environment Rating Scale-3 (ECERS-3) and observation notes held by the researcher were used as data collection instruments. Data were analyzed using SPSS program. For the quality assessment of the institutions, descriptive analysis was carried out and the quality levels were evaluated. Mann Whitney U test was used to determine the differences between institutions and Spearman Brown coefficient was calculated to determine the relationships between dimensions. As a result, differentiation was determined according to the type of institution in the general quality levels of institutions and spaces and furniture and self-care applications. Differences in the sub-dimensions were differentiated in favor of kindergartens in indoor space, space for privacy, child related display, rough motor playground, rough motor equipment, meals and toilet applications. In all subdimensions, the quality scores of independent kindergartens are equal to or higher than the quality scores of dependent kindergartens. This situation necessitates the need to increase the general quality levels and reduce the differentiation between the institutions.