This study was designed to test the effectiveness of combination of intranasal fentanyl and intravenous ketorolac in the prevention and the treatment of postoperative pain. Forty ASA I-IIpatients scheduled for upper abdominal surgery were randomized to two groups and one group received ketorolac 0.8 mg/kg intravenously (study group). All patients received general anesthesia consisting of thiopental, tracrium, isofluran and O-N2O. In the recovery room, all patients complaining from pain were treated with intra-nasally 8 sprays of fentanyl (0.025 pg). The dosage was repeated every 5 minutes until patients were satisfied. Before the beginning of opioid titration and 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, and 80 minutes thereafter, pain was evaluated with verbal pain score (on a 5 point scale). Combination of intranasal fentanyl and intravenous ketorolac resulted superior pain scores when compared to fentanyl alone. Patients who received intravenous ketorolac required significantly less intranasal spray than the control group. Ketorolac served as an effective postoperative "background" analgesic with supplemental intranasal fentanyl for breakthrough of pain.
Bu çalışma intranazal fentanil ve intravenöz ketorolak kombinasyonunun postoperatif ağrıyı önleme ve tedavi etmedeki etkinliğini araştırmak üzere düzenlendi. ASA 1-11 grubundan üst abdominal cerrahi için ameliyata alınacak 40 olgu 20 kişilik 2 gruba ayrıldı. Ameliyatın bitmesinden yaklaşık 30 dakika önce araştırma grubundaki olgulara ketorolak 0.8 mg/kg intravenöz verildi. Bütün olgular tiopental, atrakuryum, izofluran ve O2-Nfl 'dan oluşan genel anestezi aldılar. Tüm olgular uyanma odasında ağrıdan şikayet ettiklerinde fentanil 8 sıkım intranazal (0.025 fig) uygulandı. Olgularımıza minimal ağrı duyduğunu söyleyinceye kadar aynı doz her 5 dakikada bir tekrarlandı. Opioid uygulamaya başlamadan önce ve 10, 20, 30, 40, 50, 60, 70, 80 dakika sonra ağrı, sözel ağrı skoruna (5 grupta) göre değerlendirildi. Tek başına fentanil ile karşılaştırıldığında intranazal fentanil ve intravenöz ketorolak kombinasyonu ile daha düşük ağrı skorları elde edildi (ortalama 1.8’e karşın 2.6). Kontrol grubuna göre araştırma grubunda intranazal fentanil ihtiyacı belirgin derecede az bulundu (ortalama 80 pg'a karşın 117.5 fig). Sonuç olarak intravenöz ketorolak'ın postoperatif ağrının önlenmesinde ve ağrı tedavisinin sürekliliğinde intranazal fentanil’le kombine kullanılmasının etkili bir postoperatif analjezi yöntemi olabileceği ve gerekli opioid analjezik miktarının azalmasını sağlayabileceği kanaatine vardık.
