Çek kanunu tüzel kişilik perdesini aralıyor

Abstract

Tüzel kişiler, kendilerini oluşturan kişi veya mal topluluklarından bağımsız ve ayrı kişiliklerdir (MK md 47/I). Hukuk sistemimizde hak ehliyeti ve medeni hakları kullanma ehliyeti gerçek kişiler (MK md 8, 9) ile tüzel kişilere (MK md 48, 49) tanınmıştır. Tüzel kişiler MK md 48 ve 49 gereği hak ve fiil ehliyetine sahip olduklarından, kendilerini oluşturan kişilerden bağımsız olarak hukuki işlemelere taraf olurlar. „Tüzel kişilik perdesini aralama“ kavramı1, tüzel kişiliği yok saymakla ilgili bir metottur. Acaba hangi durum ve koşullarda tüzel kişinin sorumluluğu ve taraf olduğu hukuki ilişkinin kapsamı bakımından onun üyesi veya ortağı olan kişilere uzanılabilir ve uzanılmalıdır? Tüzel kişi ile üyeleri arasındaki gerek kişilikler gerekse malvarlıkları yönünden geçerli olan “ayrılık prensibi”2 , hakkın kötüye kullanımı niteliğinde ise, tüzel kişilik perdesinin arkasına sığınarak üçüncü kişilerin zararına kendi menfaatlerine davranan perdenin arkasındakilere uzanmak hukuken savunulabilir bir gerçek olarak karşımıza çıkabilir. Bu sebeple bazen kanun koyucu kendisi yasal düzenlemelerle bazen de öğretinin de katkısı ile geliştirilen tüzel kişilik perdesinin aralanması ilkesini uygulayarak ortak ve üyelerin sorumluluğuna gitmekte veya hukuki ilişki kapsamına almaktadır. Bu makalede kanun koyucucunun yeni Çek Kanunu ile tüzel kişilik perdesini aralamasına ilişkin düzenlemesi irdelenecektir.