Malatya ili Merkez ilçesi devlet ilköğretim okullarında öğrenim gören ilköğretim 7. sınıf öğrencilerinin düşüncelerine dayalı olarak beden eğitimi öğretmenlerinin örtük programı uygulama durumlarının tespiti

Abstract

Örtük program, eğitim ve öğretim ortamında öğrenenlerin kasıtlı ya da kasıtsız olarak açıkça bilgilendirilmedikleri durumları kapsar. Bu araştırmada, Malatya ili merkez ilçedeki devlet ilköğretim okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin okul içi ve okul dışındaki davranışları, öğrencilerle olan ilişkileri konularında öğrencilerin görüşlerinden hareketle, öğretmenlerin kasıtlı ya da kasıtsız oluşturduğu örtük davranışları incelenerek, durumun ortaya çıkartılması amaçlanmıştır. Örtük programın kavramsal temellerinin incelenmesi ve beden eğitimi öğretmenlerinin örtük davranışlarının tespit edilerek, daha etkili eğitim ve öğretim ya-pılmasında yardımcı olması bakımından konu önemli bulunmuştur. Araştırmanın evrenini, Malatya ili merkez ilçedeki devlet okullarında öğrenim görmekte olan 72.571 öğrenciden, 7. sınıfta okuyan öğrenciler ve 153 ilköğretim okulu oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini de, 20 devlet ilköğretim okulu ve bu okulların 7. sınıfına devam eden 500 öğrenci oluşturmuştur. Evreni temsil edecek örneklem seçi-minde `'Basit Tesadüfî Örnekleme Tekniği'' kullanılmıştır. Bulguların elde edilmesinde, öğrencilerin görüşlerine göre, öğretmenlerin örtük davranışlarının öğrenci davranışları üzerindeki etkisini ortaya çıkarmak amacıyla hazır-lanan anket uygulanmıştır. Ankette, öğrencilerin örtük olarak `'kurallara uyma, dakik olma, derse uygun kıyafetle gelme, demokratik davranma, itaat etme, düzenli ve tertipli olma, sorumluluk alabilme, işbirliği içinde olma, toplumsal değerlere önem verme, milli değerlere önem verme'' gibi becerileri kazanmasıyla ilgili sorular yönel-tilmiştir. Uygulama sonucunda elde edilen verilerin analizi, SPSS 17.00 istatistik paket programı kullanılarak yapılmıştır. Araştırma sonucunda beden eğitimi öğretmenlerinin resmi program dışındaki et-kinlikleri, okul içi ve okul dışındaki davranışları, örtük olarak öğrencilerin `'derse uygun kıyafetle gelme, kurallara uyma, disiplinli olma, otoriteye itaat etme, dakik olma, tertipli- düzenli olma, uysal olma, cinsiyet ayrımı yapmama, işbirliği içinde olma, sorumluluk alma, başarılı olma, adil davranma, eşit davranma, kendine önem verme, milli değerlere önem verme ve devlet büyüklerine saygı duyma'' gibi becerileri kazanmasında etkili olduğu tespit edilmiştir. Beden eğitimi öğretmenleri büyük bir çoğunlukla sınıf içerisinde sessiz, uslu, öğretmene karşı gelmeyen, öğretmenin görüşlerine itiraz etmeyen uysal öğrenciyi sev-mektedirler. Öğretmenlerin uslu, sessiz, öğretmene itiraz etmeyen, öğretmene karşı gelmeyen ve uysal olan öğrencileri ideal öğrenci olarak göstermeleri ile öğrencilere `'uslu ve sessiz olunuz, öğretmeninize itiraz etmeyiniz, öğretmeninize karşı gelmeyiniz, uysal olunuz'' mesajlarını vermektedirler. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu öğrencilerin sınavlarına yaptıkları itirazları olumlu karşılamaktadır. Öğretmenler bu davranışlarıyla öğrencilere örtük olarak `'adaletli davranma'' ve `'ben size değer veriyorum'' mesajlarını vermektedirler Beden eğitimi öğretmenleri çoğunlukla not verme konusunda sporcu öğrenciler ile sporcu olmayan öğrenciler arasında bir ayrım yapmadan, herkese hak ettiği notu vermektedirler. Beden eğitimi öğretmenleri bu davranışlarıyla, öğrencilere örtük olarak `'ben sizlere adil davranıyorum, eşit davranıyorum'' mesajını vererek öğrencilerde örtük olarak adaletli ve eşit davranma davranışlarının kazanılmasını sağlamaktadırlar. Beden eğitimi öğretmenlerin resmi program dışındaki eğitsel etkinlikleri ve örtük davranışları öğrencilerine `ben size değer veriyorum, sizi önemsiyorum'' mesajını vermektedir. Ayrıca, beden eğitimi öğretmenlerinin İstiklal Marşı törenlerine saygı duymaları, katılmaları ve İstiklal Marşını disiplinli, kurallara uygun bir şekilde söyle-meleri, öğrencilerde örtük olarak `'İstiklal Marşını saygı ile dinlemeliyiz ve kurallara uygun olarak söylemeliyiz'' anlayışını kazandırmakta ve örtük olarak milli değerlere önem verme mesajını almalarını sağlamaktadır. Beden eğitimi öğretmenlerinin bazıları derse geç kalan öğrencilere, yok yazma, faaliyet yaptırmama gibi cezalar verip derse almayarak onlara `' derse zamanında ge-lin'' mesajı ile örtük olarak `'dakik olma'' davranışını kazandırırken, bazıları da geç kalan öğrencileri hiçbir şey yapmadan derse alarak `'dakik olmasanız da önemli değil'' mesajını vermektedirler. Beden eğitimi öğretmenleri, sportif başarı sağlayan öğrencileri ödüllendirerek diğer öğrencilere örtük anlamda `'siz de başarılı olun'' mesajını vermektedirler. Bu mesajı verirken öğrencilere başarılı olma davranışını kazandırma yanında, resmi prog-ramla zıtlaşan `'rekabet etme'' davranışının kazandırılmasında da etkili olmaktadırlar. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük çoğunluğu, gösterdiğini anlamayan öğren-ciye, üzücü, kırıcı, aşağılayıcı tavırda olumsuz bir tepki vermeden, anlaşılmayan konuyu tekrar göstermektedir. Dolayısıyla öğretmen, öğrencilerine örtük olarak `'sizi önem-siyorum, size değer veriyorum'' mesajını vermektedir. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu hiçbir zaman ders esnasında yiyecek, içecek gibi gıda maddeleri tüketmemektedir. Böylece öğrencilerine örtük olarak `'dersime ve size değer veriyorum, sizi önemsiyorum'' mesajını iletmektedirler. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu dersini başka ders öğret-menlerine vermemektedir. Böylece beden eğitimi öğretmeni bu davranışı ile öğrencile-rine dersinin önemli olduğunu göstermekte ve örtük olarak öğrencilerine `'Size ve der-sime önem veriyorum, değer veriyorum'' mesajını iletmektedir. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu öğrencilerine lütfen, rica ederim, teşekkür ederim gibi kelimeleri sık sık kullanmaktadır. Böylece beden eğitimi öğretmeni öğrencilerine teşekkür ederim, rica ederim, lütfen gibi kelimeleri kullanırken, örtük olarak `'size değer veriyorum, sizi önemsiyorum'' mesajını iletmektedir. Beden eğitimi öğretmenleri, ders etkinliklerinde kız ve erkek öğrencilere aynı aktiviteleri yaptırarak, örtük olarak cinsiyet ayrımı yapmamaktadır. Beden eğitimi öğretmenlerinin büyük bir çoğunluğu okul bahçesinde saha çizimi, oyun alanı gibi mekânlar oluşturmamaktadır. Bu durum, beden eğitimi öğretmenlerinin okul alanı içindeki mekânların düzenlenmesini önemsemediğini ve öğrencilere örtük olarak beden eğitimi dersi ile ilgili mekânların oluşumunun önemli olmadığı mesajını vermektedirler.