Mevlâna'nın mensur eserlerinde değerler eğitimi

Akkaya, Sümeyra

DSpace Home
→
Tezler
→
Eğitim Bilimleri Enstitüsü
→
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezleri
→
View Item

dc.contributor.advisor	Merter, Feridun
dc.contributor.author	Akkaya, Sümeyra
dc.date.accessioned	2016-08-03T07:03:00Z
dc.date.available	2016-08-03T07:03:00Z
dc.date.issued	2013
dc.date.submitted	2013
dc.identifier.citation	Akkaya, S. (2013). Mevlâna'nın mensur eserlerinde değerler eğitimi. İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. 1-275 ss.	tr_TR
dc.identifier.uri	http://hdl.handle.net/11616/4030
dc.description	12.09.2016 tarihine kadar kullanımı yazar tarafından kısıtlanmıştır.	tr_TR
dc.description.abstract	Son yıllarda edebi eserlerde değerler eğitimi üzerine yapılan çalışmalar bu konuda bilgi sahibi olmamızı sağlarken, bu değerlerin hangi öğretim yöntem ve teknikleri ile yapıldığını ortaya koyan bir çalışma yapılmamıştır. Bu çalışmanın amacı, 1200?lü yıllarda içinde yaşadığı toplumun sıkıntılarını gören, sosyal bütünleşmeyi sağlayabilmek ve halkı uyandırabilmek adına vaazlar veren, eserleriyle hem yaşadığı dönemi hem de yaşadığı dönemden günümüze kadar ki dönemi aydınlatan, düşünceleri evrensel bir nitelik kazanmış olan Mevlânâ?nın mensur eserlerindeki toplumsal değerler ve bu değerlerin öğretiminde kullanılan öğretim yöntem ve tekniklerinin tespiti ve günümüz eğitim anlayışıyla ilişkilendirilmesi üzerinde durmaktır. Bu amaçla, Mevlana?nın mensur eserleri olan Fihi Mafih, Mecalis-i Seba ve Mektubat nitel araştırma modellerinde doküman incelemesi yöntemi ile incelenmiş ve veriler içerik analiz yöntemi ile analiz edilmiştir. Analizlere ilişkin bulguları şu şekilde özetleyebiliriz: 1- Mevlana mensur eserlerinde değerleri aktararak toplumsal bütünleşmeyi sağlamaya çalışmıştır. Mevlana?nın asıl amacı şiir okumak veya hikaye anlatmak değildir. Mevlana halkı hazırbulunuşluk seviyelerine göre eğitmeyi amaçlamıştır. Onun eserlerinde her yaştan okuyucuya hitap eden anlatımlar mevcuttur. Mevlana, 1200?lü yıllarda halkın kendisini anlayabilmesi için açıklıktan yana olmuş, ancak mecaz ve temsillerle halkı düşünmeye yöneltmiştir. 2- Mevlana mensur eserlerinde öykü tabanlı öğrenme yöntemi, örnek-olay yöntemi, soru-cevap yöntemi ve düz anlatım yöntemi üzerinde durmaktadır. Soyut konuları somut bir anlatımla ifade ederek halkın anlamasını kolaylaştırmaktadır. 3- Mevlana mensur eserlerinde doğruluk, dürüstlük, iyilik, adil olma, akıl, sevgi, hoşgörülü olma vb. gibi olumlu değerlerin benimsenmesini isterken, yalan söylemek, kötü huylu olmak, ikiyüzlülük, hırs, kin, öfke ve cahillik gibi olumsuz değerlerden kaçınılmasını istemiştir. Sonuç olarak, 13. yüzyılın ünlü mutasavvıfı, şair ve eğitimcisi Mevlana?nın mensur eserlerindeki değerleri aktarma yöntemi, günümüz modern öğretim yöntem ve teknikleri ile örtüşmektedir. Bulgular, Mevlana?nın çağını aşan bir bilgin olduğunu desteklemektedir.	tr_TR
dc.description.tableofcontents	İÇİNDEKİLER ONUR SÖZÜ.......................................................................................................................................İİ ÖNSÖZ................................................................................................................................................İİİ ÖZET..................................................................................................................................................İV ABSTRACT........................................................................................................................................Vİ İÇİNDEKİLER.................................................................................................................................Vİİİ GİRİŞ...................................................................................................................................................1 1.1. Problem Durumu..............................................................................................................1 1.2. ARAŞTIRMANIN AMACI.........................................................................................................2 1.3. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ.........................................................................................................3 1.4. Problem Cümlesİ..............................................................................................................4 1.4.1. Alt Problemler..................................................................................................................4 1.5. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI...........................................................................................4 1.6. Tanımlar..........................................................................................................................4 II. KURAMSAL BİLGİLER VE İLGİLİ ARAŞTIRMALAR...........................................................6 2.1. KURAMSAL BİLGİLER....................................................................................................6 2.1.1. Değer Kavramının Açıklanması.......................................................................................6 2.1.2. Değerlerin Sınıflandırılması...........................................................................................13 2.1.3. Değer Türleri..................................................................................................................24 2.1.4. Değerler Eğitimi.............................................................................................................50 2.1.5. Değer Eğitimi Yaklaşımları............................................................................................60 2.1.6. Karakter Eğitimi.............................................................................................................68 2.1.7. Değerler Eğitiminde Kullanılması Uygun Olan Öğretim Yöntem ve Teknikleri..............71 2.1.8. Hz. Mevlânâ ve Değerler Eğitimi....................................................................................86 2.2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR.............................................................................................116 III. YÖNTEM............................................................................................................................137 3.1. ARAŞTIRMANIN MODELİ ............................................................................................................... 137 3.2. VERİLERİN TOPLANMASI.................................................................................................. 137 3.3. VERİLERİN ANALİZİ......................................................................................................... 138 IV. BULGULAR VE YORUM..................................................................................................140 4.1. FİHİ Ma Fİh’te Yer Alan Dİnİ Değerler..........................................................................140 4.1.1. Af Dilemek/Tövbe Etmek...............................................................................................140 4.1.2. Allah’a İnanmak............................................................................................................143 4.1.3. Kur ’an-ı Kerim ’e İnanmak............................................................................................144 4.1.4. Sıkıntılara Sabretmek....................................................................................................145 4.1.5. Şükretmek.....................................................................................................................146 4.1.6. Tamahkâr Olmamak/Aç Gözlü Olmamak.......................................................................147 4.2. Fİhİ Ma Fİh’te Yer Alan Toplumsal Değerler.......................................................148 4.2.1. Akıl/İlim/Bilgi Sahibi Olma:........................................................................................148 4.2.2. Alçak Gönüllü Olma......................................................................................................159 4.2.3. Selamlaşma...................................................................................................................160 4.2.4. İnsanları Küçük Görmeme.............................................................................................162 4.2.5. Çalışkan ve Verimli Olma, Bilgili Olma.........................................................................163 4.2.6. İyi Huylu Olma/Kötü Huylu Olmama.............................................................................166 4.2.7. İkiyüzlü Olmama...........................................................................................................171 4.2.8. İsrafkar Olmama/Müsrif Olmama..................................................................................172 4.2.9. Dedikodu Yapmama......................................................................................................174 4.2.10. Koğuculuk Yapmama.....................................................................................................174 4.2.11. Sevgi.............................................................................................................................175 4.2.12. Dostluk.........................................................................................................................175 4.2.13. Doğruluk.......................................................................................................................178 4.2.14. Saygı ve İnsanların Gönlünü Almak...............................................................................178 4.2.15. Sabır ve Zahmet Çekmek...............................................................................................179 4.2.16. Hoşgörülü Olma............................................................................................................179 4.3. Mecalİs-İ Seb’a’da Yer Alan Dİnİ Değerler...........................................................180 4.3.1. Af Dilemek /Tövbe Etmek..............................................................................................180 4.3.2. Allah’a İnanmak............................................................................................................187 4.3.3. Kur ’an-ı Kerim ’e İnanmak............................................................................................190 4.3.4. Hakikati Kavramak.......................................................................................................190 4.3.5. Peygamberlere İnanmak................................................................................................192 4.3.6. Takva Sahibi Olmak......................................................................................................192 4.4. Mecalİs-İ Seb’a’da Yer Alan Toplumsal Değerler................................................193 4.4.1. Namuslu Olmama/ Utanma Duygusu Taşımama............................................................193 4.4.2. Adil Olma.....................................................................................................................195 4.4.3. Hoşgörülü Olma/Hilm (Yumuşak Huylu Olma) Sahibi Olma..........................................196 4.4.4. Akıl...............................................................................................................................197 4.4.5. Aç Gözlü ve Hırslı Olmama/Tamahkâr Olmamak...........................................................199 4.4.6. Yalan Söylememe ve Kötü Dostlar Edinmeme................................................................200 4.4.7. Sözünde Durmama........................................................................................................203 4.4.8. Kötü Ad Takmama.........................................................................................................204 4.5. Mektubat’ta Yer Alan Dİnİ Değerler.....................................................................205 4.5.1. Af Dilemek/Tövbe Etmek...............................................................................................206 4.5.2. Allah ’a İnanmak..........................................................................................................206 4.5.3. Peygamberlere İnanmak..............................................................................................208 4.6. Mektubat’ta Yer Alan Toplumsal Değerler.........................................................208 4.6.1. Yardımlaşma.................................................................................................................209 4.6.2. İyi Huylu Olmak/Kötü Huylu Olmama.........................................................................210 4.6.3. Kötü Dostlar Edinmeme...............................................................................................213 4.6.4. Adil Olma.....................................................................................................................214 4.6.5. Tamahkâr Olmamak......................................................................................................215 4.7. Hz. Mevlânâ’nIn Değerlerİ Aktarmada KullandIğI Öğretİm Yöntem ve TEKNİKLER...................................................................................................................................215 V- SONUÇ VE ÖNERİLER.........................................................................................................226 5.1. SONUÇLAR....................................................................................................................226 5.1.1. Hz. Mevlânâ’nın Mensur Eserlerinde Öne Çıkan Değerlere İlişkin Sonuçlar..............226 5.1.2. Hz. Mevlânâ’nın Mensur Eserlerinde Değerleri Aktarmada Kullandığı Öğretim Yöntem ve Tekniklerine İlişkin Sonuçlar...............................................................................................230 5.2. ÖNERİLER.....................................................................................................................247 5.2.1. Uygulamaya Yönelik Öneriler......................................................................................247 5.2.2. Araştırmacılara Yönelik Öneriler.................................................................................247 KAYNAKÇA....................................................................................................................................249	tr_TR
dc.language.iso	tur	tr_TR
dc.publisher	İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü	tr_TR
dc.rights	info:eu-repo/semantics/embargoedAccess	tr_TR
dc.subject	değerler eğitimi	tr_TR
dc.subject	Mevlânâ	tr_TR
dc.subject	Fihi Ma Fih	tr_TR
dc.subject	Mecalis-i Seb a	tr_TR
dc.subject	Mektubat	tr_TR
dc.subject	düz anlatım yöntemi	tr_TR
dc.subject	öykü tabanlı öğrenme yöntemi	tr_TR
dc.subject	örnek olay yöntemi ve soru-cevap yöntemi	tr_TR
dc.title	Mevlâna'nın mensur eserlerinde değerler eğitimi	tr_TR
dc.title.alternative	Values education in prose works of Mevlâna	tr_TR
dc.type	masterThesis	tr_TR
dc.contributor.department	İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü	tr_TR
dc.contributor.authorID	TR121806	tr_TR