Fen ve teknoloji ders kitaplarında kullanılan analojilerin ve analojilere ilişkin sorunların betimlenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ilköğretim fen ve teknoloji dersi öğretiminde kullanılan analojileri ve analojilerin kullanımına ilişkin sorunları belirlemektir. Araştırmada betimsel yöntem kullanılmış, ilköğretim 4.,5., 6. sınıf fen ve teknoloji; 7. ve 8. sınıf fen bilgisi kitapları kaynak olarak kullanılmış, kitaplarda bulunan analojiler literatür doğrultusunda sınıflandırılmış ve analojilere ilişkin saptanan problemler belirtilmiştir.Çalışma sonucunda ilköğretim fen ve teknoloji ve fen bilgisi ders kitaplarında; toplam seksen dokuz adet analoji kullanıldığı; sayısal olarak sırasıyla 8, 4, 6, 7, 5 sınıf düzeylerinde yer aldığı görülmüştür. Kitaplarda kullanılan analojilerin genellikle basit düzeyde ve sözel, resimsel analojiler olduğu tespit edilmiştir. Analojilerin kullanımına ilişkin problemler incelendiğinde ise genel olarak, analojilerin sınırlılıklarının verilmemesi, bazı analojilerin öğrencilerin bilişsel seviyesinin üzerinde yer alırken bazılarının seviyenin altında yer alması, genişletilmiş analojiler yerine basit analojilerin kullanılması söylenebilir. Bu çalışmanın ışığında, kitaplarda analojiler kullanılırken kriterlerin dikkate alınması ve benzer çalışmaların farklı ders kitapları ve farklı alanlarda yapılması önerilmektedir.

The aim of this study was to determine the problems concerning the use of analogies in general and analogies used in primary school science and technology lessons in particular. In this study, descriptive method was used. 4th, 5th, and 8th classes Science and Technology course books; 7 th, 8 th classes Science Books were used as a source. Analogies in the course books were classified according to the literature and the problems found related to the analogies are pointed out in the study. In this study it was seen that eighty-nine analogies were used in Science and Technology and in Science course books. These analogies were used in descending order as 8, 4, 6, 7, 5 class groups. Also it was seen that these analogies were generally at simple and pictorial analogies.