Paranormal inanç ölçeğinin türkçe versiyonunun geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması

Abstract

Bu araştırmanın amacı: (1) Tobacyk’in uluslararası yaygınlığa sahip çalışmasından daha kapsam-lı, Türk toplumu ve Müslüman kültürüne uygun bir ölçek geliştirmek; (2) ölçeğin geçerlik ve güvenirli-ğini test etmek; (3) Müslüman Türk toplumundaki paranormal inancın yapısını tespit etmek amacıyla ölçeğin boyutluluğunu test etmektir. Bu amaçla önce Tobacyk’in ölçeğinden aynen ya da değiştirilerek alınan maddelerin dilimize çevrilen ifadelerinin yanında kültürümüze ait paranormal inanç ifadelerin-den oluşan bir madde havuzu oluşturulmuştur. Bu madde havuzu İnönü Üniversitesinde 1248 katılım-cıdan (722 kız, 524 erkek) oluşan bir üniversite öğrenci örnekleminde uygulanmıştır. Temel bileşenler, Pearson korelasyon ve Faktör analizi teknikleriyle elde edilen sonuçlar, Paranormal İnanç Ölçeğinin (PİÖ) tüm geçerlik ve güvenirlik göstergelerinin yüksek, alt boyutlar arası anlamlı ilişki sebebiyle yapı-sal bütünlüğe sahip olduğunu göstermektedir. PİÖ’nün Tobacyk’in ölçeğine alt boyutlar ve biçim-içerik olarak benzerliği yanında kendi kültürel yapımıza uygunluğu, ülkemizde üniversite gençliğine yönelik araştırmalarda güvenli ve uygulanabilir bir araç olduğu konuları tartışılmıştır. Ölçek kültürler arası karşılaştırmalı araştırmalarda kullanılabilecek niteliktedir.

The Development of Turkish Version of the Paranormal Belief Scale: Its Validity and Reliability- The present research had several objectives: (1) to develop a new paranormal belief scale for Turkish-Muslim samples more comprehensive than "Tobacyk’s paranormal belief scale", (2) to test the reliabili-ty and validity of the instrument, and (3) to test the dimensionality of the instrument and check if the previously found dimensions are replicated with Turkish-Muslim participants. Various items from Tobacyk’s paranormal belief scale, some of them with some partial change, and Muslim-Turkish para-normal beliefs were collected and a pool of items containing almost all possible paranormal areas were obtained. This item-pool was administered to a college sample from İnonu University of 1248 partici-pants (722 females, 524 males). Results, based on item analysis, Pearson correlations, Factor analysis and reliable connection between dimensions showed that the paranormal belief scale (PBS) as a relia-ble and valid instrument. Our paranormal belief scale approximate Tobacyk’s scale as factors / dimen-sions and form-content and beside it is more appropriate Turkish-Muslim culture. Cross-cultural re-search based on this questionnaire is possible.