Özet:
Bipolar Bozukluk Tanılı Hastaların Mani ve Remisyon Dönemlerindeki Serum
BDNF, S100B Düzeylerinin Sağlıklı Gönüllülerle Karşılaştırılması ve Sonuçların
Nöropsikolojik Testlerle Değerlendirilmesi
Amaç: Çalışmamızda bipolar bozukluk tanılı hastaların mani ve remisyon
dönemlerindeki serum BDNF, S100B düzeylerini sağlıklı gönüllülerle karşılaştırarak ve
sonuçları nöropsikolojik testlerle değerlendirerek, literatüre olası patofizyoloji ve
biyomarker olarak takipte kullanımı açısından literatüre katkı sağlanmayı amaçladık.
Gereç ve Yöntem: Bu çalışmaya DSM 5 tanı kriterlerine göre bipolar bozukluk
tanısı almış olan 18-65 yaş arası 25 hasta (atak – remisyon dönemi) 25 sağlıklı gönüllü
dahil edildi. Hekim tarafından hasta ve sağlıklı kontrol grubundan sosyodemografik veri
formu dolduruldu. Hastaların tedavi öncesi ve sonrası serum BDNF ve S100B düzeyleri
için kan örneği alındı. Yine tedavi öncesi ve sonrası YMDÖ (Young Mani
Değerlendirme Ölçeği), HDDÖ(Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği), GDÖ
(Global Değerlendirme Ölçeği)ölçekleri uygulandı. Nöropsikolojik test olarak Stroop ve
Sayı Dizini Testleri uygulandı.
Bulgular: Hasta grubunda bulunanların atak BDNF (Beyin Kaynaklı Nörotrofik
Faktör) ve atak S100B değeri kontrol grubundan anlamlı şekilde düşük bulundu. Atak
sırasındaki BDNF düzeyi remisyon sırasındaki düzeyinden anlamlı şekilde düşük
bulundu. BDNF değeri ile S100b değeri arasında pozitif yönde anlamlı bir korelasyon
görülmüştür. Hasta grubunda bulunanların Stroop 1, Stroop 2, Stroop 4, Stroop 4 hata
sayısı, Stroop 4 spontan düzeltme ve Stroop 4 süre farkı kontrol grubundan anlamlı
şekilde yüksek bulunmuştur. Hasta grubunun Stroop 4 süresinde bozulma oranı kontrol
grubunun oranından anlamlı şekilde yüksek bulunmuştur.
Sonuçlar: Çalışmamızda sadece BDNF düzeylerinin atak ve remisyon
döneminde anlamlı olarak yükselme eğiliminde olduğunu gösterdi. BDNF düzeyleri,
bipolar bozukluk fizyopatolojisi ile doğrudan değil dolaylı olarak ilişkili ya da manik
atağa özgü değil genel olarak atak belirteci de olabilir. Bu sebeple böyle bir tespitte
bulunabilmek için daha ayrıntılı ve uzun süreli ve aynı hasta grubunun farklı ataklarını
da içeren çalışmalara gerek vardır. Bugüne kadar elde edilen sonuçlar, henüz bu
konularda kesin bir değerlendirme yapmaya imkan vermemektedir. Çalışmamızda
BDNF ve S100B düzeylerinin genel olarak aynı yönlü hareket ettiğini ve bu duruma
nörotrofik/nöroprotektif etkilerinin aracılık ettiğini düşünmekteyiz. Ayrıca serum
BDNF ve S100B düzeyleri ile bilişsel iyilik hali arasında pozitif korelasyon olduğunu
saptadık.
Anahtar Kelime: bipolar bozukluk, BDNF, S100B, nöropsikolojik test
