Sorun odaklı çocuk kitaplarında karakterlerin problem çözme becerisi ve stratejileri

Abstract

Çocuk edebiyatı eserleri çocuğun gelişim özellikleri ve duygu, düşünce dünyasını ele alarak hazırlanan eserlerdir. Nitelikli çocuk edebiyatı eserlerini okuyan çocuklar bu eserlerden yararlanarak yaratıcı yönlerini geliştirebilir, çözüm odaklı bir yaklaşımlar sergilemeyi öğrenebilir, edebi zevk ve anlayışını geliştirebilir, bibliyoterapi edinebilir. Bu araştırmada incelenen sorun odaklı on çocuk edebiyatı eseri olan Sınıfta Kalanlar Okul Açtı, Daralan, Babamın Gözleri Kedi Gözleri, Savaşı Bitiren Sinek, Korsan Kitap Çetesi, 35 Kilo Tembel Teneke, "Kırmızı Fil'i Gördünüz mü?", Yaşlı Fil ve Lir Kuşu, Düşlerin Peşindeki Çocuk, Bir Şeftali Bin Şeftali isimli kitaplar araştırma stratejisi, üstbiliş stratejisi, bilişsel strateji, duyuşsal strateji, dikkat stratejisi, tekrar stratejisi, destek strateji, anlamayı anlamlandırmayı arttıran stratejileri açısından doküman inceleme yöntemiyle incelenmiştir. İnceleme sonucunda 9 araştırma stratejisi, 13 dikkat stratejisi, 0 tekrar stratejisi, 7 duyuşsal strateji, 11 bilişsel strateji, 25 üstbiliş stratejisi, 32 destek stratejisi, 15 anlamayı anlamlandırmayı arttıran stratejiler tespit edilmiştir. Özellikle kendini gerçekleştirme, yaratıcılığını geliştirme ve yeni şemalara yer verme konusunda kullanılan bilişsel ve üst biliş stratejilerinin kullanımı okuyucuda olumlu bir özdeşim kurmaya yardımcı olacaktır. Duygusal zekanın doğru kullanılarak yararlanılan duyuşsal strateji ve motivasyon, mücadele gücünü kullanmayı sağlayan başka insanlardan güç almaya yarayan destek stratejisiyle problemlerin çözümünde ilerleyici adımlar atılmıştır. Dikkat stratejileri karakterlerin problemi fark etmesini sağlamıştır. Araştırma stratejileri ve anlamayı anlamlandırma stratejileri kişinin zihnen ve fiilen aktif olmasını sağlamıştır. Çocukların eğitimi ve gelişim süreçleri boyunca yararlanabilecekleri kaynaklar arasında olan çocuk kitapları çocuğa göre ve eğitim sistemi, yaklaşımlarına uygun bir biçimde hazırlandığında çocuk için çok faydalı olacaktır. Belirli eğitimsel ve gelişimsel nitelikler göz ardı edilmeden öğretmenler ve aileler tarafından çocuklara rehberlik edilmelidir. Anahtar kelimeler: Çocuk edebiyatı, sorun odaklılık, karakter, problem çözme becerisi, strateji.

Children's literature works are works prepared by considering the developmental characteristics of the child and the world of emotions and thoughts. Children who read qualified children's literature works can develop their creative aspects by using these works, learn to demonstrate solution-oriented approaches, improve their literary taste and understanding, and acquire bibliotherapy. The ten problem-oriented children's literature works examined in this study, Sınıfta Kalanlar Okul Açtı, Daralan, Babamın Gözleri Kedi Gözleri, Savaşı Bitiren Sinek, Korsan Kitap Çetesi, 35 Kilo Tembel Teneke, "Kırmızı Fil'i Gördünüz mü?", Yaşlı Fil ve Lir Kuşu, Düşlerin Peşindeki Çocuk, Bir Şeftali Bin Şeftali, the books were examined by the document review method in terms of research strategy, metacognitive strategy, cognitive strategy, affective strategy, attention strategy, repetition strategy, support strategy, strategies that increase understanding and understanding. As a result of the examination, 9 research strategies, 13 attention strategies, 0 repetition strategies, 7 affective strategies, 11 cognitive strategies, 25 metacognitive strategies, 32 support strategies, 15 strategies that increase understanding and making sense were identified. In particular, the use of cognitive and metacognitive strategies used for self-realization, developing creativity and giving space to new schemes will help to establish a positive identification in the reader. Progressive steps have been taken in solving problems with the help of affective strategy and motivation, which are used by the correct use of emotional intelligence, a support strategy that allows you to use the power of struggle, which serves to take strength from other people. Attention strategies enabled the characters to notice the problem. Research strategies and understanding making sense strategies enabled the person to be mentally and actually active. Children's books, which are among the resources that children can benefit from during their education and development processes, will be very useful for the child when they are prepared according to the child and the educational system is prepared in a way that is appropriate to their approach. Children should be guided by teachers and families, without ignoring certain educational and developmental qualities. Key words: Children's literature, problem-orientation, character, problem-solving skills, strategy.