Bu çalışmada, 2019 Türkçe Öğretimi Programı'na göre hazırlanan 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe kitaplarındaki Doğa ve Evren temasında yer alan metinler ve etkinlikler Hikmet Canbay tarafından hazırlanan kitap içerik inceleme formuna göre incelenmiştir. Gardner'ın Çoklu Zekâ Kuramı'nın alt başlığı olan Doğacı Zekâ, doğanın farkına varılmasını, insan ile doğanın etkileşim içinde olduğunun bilincine varılmasını amaçlamaktadır. Doğa, varlığını hiçbir canlıya ihtiyacı olmadan sürdürebilirken hiçbir insan doğa olmadan yaşamını devam ettirememektedir. Bu nedenle de her birey doğanın önemini anlayıp onunla uyumlu bir şekilde yaşamalıdır. Çalışmada kullanılan kitap içerik inceleme formu sınıflandırma, doğa sevgisi ve farkında olma boyutlarından oluşmaktadır. Sınıflandırma boyutunda 7; doğa sevgisi boyutunda 5; farkında olma boyutunda ise 14 madde olmak üzere toplam 26 madde doğrultusunda metinler ve etkinlikler incelenmiştir. Dinleme metinleri, serbest okuma metinleri, hazırlık çalışmaları, tema sonu değerlendirme soruları da incelemeye dâhil edilerek bütüncül bir çalışma yapılması amaçlanmıştır. Çalışmada betimsel tarama modeli ile doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Çalışma içerisinde oluşturulan tablolardaki ve grafiklerdeki tekrar sıklıkları göz önüne alındığı zaman incelenen metinlerin ve etkinliklerin Doğacı Zekâ yeterliklerini "sınıflandırma" ve "farkında olma" boyutlarında karşıladığı; "doğa sevgisi" boyutunda ise yetersiz kaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Metinlerde en fazla tekrar sıklığına "sınıflandırma"; etkinliklerde ise "farkında olma" boyutu sahiptir. "Doğa sevgisi" hem metinlerde hem de etkinliklerde en çok ihmal edilen boyuttur. Tekrar sıklıklarının artması ve boyutlar arasındaki dağılımın düzenli olması için Türkçe kitaplarının Doğacı Zekâ yeterlikleri dikkate alınarak hazırlanması gerektiği önerilmiştir.
In this study, the texts and activities on the theme of Nature and the Universe in the 5th, 6th, 7th and 8th-grade Turkish books which were designed according to the 2019 Turkish Teaching Program were examined in accord with the book content review form which was prepared by Hikmet Canbay. Naturalistic Intelligence, which is the subtitle of Gardner's Theory of Multiple Intelligences, aims for nature to be noticed and, to be comprehended that there is an interaction between man and nature. While nature is capable of pursuing its existence without the need for any living thing, no man can survive without nature. For this reason, all individuals should comprehend the significance of nature and coexist with it. The book content review form, which was used in the study, consists of the dimensions of classification, naturalism, and awareness. The texts and the activities were examined in accordance with a total of 26 articles which are 7 articles in the classification dimension, 5 articles in the naturalism dimension, and 14 articles in the awareness dimension. It was aimed to conduct a holistic study by including the listening texts, leisure reading texts, preparatory studies and unit evaluation questions. The descriptive survey research model and the document analysis method were employed in the study. Considering the frequency of repetitions in the tables and graphics which was created in the study, it was concluded that the examined texts and the activities met the competencies of Naturalistic Intelligence in the dimensions of "classification" and "awareness", and it was found that they were insufficient in "naturalism" dimension. The "classification" dimension has the highest frequency of repetition in texts and the "awareness" dimension has the highest frequency of repetition in activities. "Naturalism" is the most neglected dimension in both texts and activities. It has been suggested that Turkish books should be prepared by paying regard to the competencies of Naturalist Intelligence in order to increase the frequency of repetitions and to have a regular distribution between the dimensions.
