Bu çalışmada ortaokul öğrencilerinin Ay'ın hareketleri ve evreleri konusundaki kavram yanılgılarının üç aşamalı teşhis testi geliştirilerek tespit edilmesi ve konu ile ilgili var olan yanılgılar ile bilgi eksikliklerinin ne oranda olduğunun belirlenmesi amaçlanmıştır. Kesitsel taramanın kullanıldığı çalışmanın evrenini Türkiye'deki tüm ortaokul öğrencileri, örneklemini Kahramanmaraş ilinde öğrenim gören toplam 196 ortaokul öğrencisi oluşturmaktadır. Bu amaca yönelik olarak Kahramanmaraş ilinde bir ortaokulda öğrenim gören 12 (5, 6, 7 ve 8. sınıf) öğrenci ile görüşmeler yapılmıştır. Öğrencilerin görüşme formuna vermiş olduğu yanıtlar dikkate alınarak 8 adet açık uçlu sorudan oluşan anket formu oluşturulmuş ve 200 (5, 6, 7 ve 8. sınıf) ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Açık uçlu anket sorularına öğrencilerin vermiş olduğu cevaplardan benzer olanlar aynı başlıklar altında toplanarak kategorize edilmiş ve kavram ağları oluşturulmuştur. Ardından açık uçlu anket formu ile tespit edilmiş kavram yanılgılarının frekansları hesaplanarak yüksek frekanslı olanlar teşhis testinin çeldiricileri olarak yazılmıştır. 8 üç aşamalı sorudan oluşan teşhis testinin pilot uygulaması 160 (5, 6, 7 ve 8. sınıf) ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Verilerin analizi ve uzman görüşleri dikkate alınarak testte yapılan düzenlemelerin ardından Ay'ın Hareketleri ve Evreleri Teşhis Testi (AHvETT) nihai halini alarak ortaokul öğrencilerinde kavram yanılgılarını tespit etmeye uygun bir ölçme aracı haline getirilmiştir. Ay'ın hareketleri ve evreleri hakkında ortaokul öğrencilerindeki kavram yanılgılarının tespit edilmesi amacıyla geliştirilen AHvETT, 196 ortaokul öğrencisine (5, 6, 7 ve 8. sınıf) uygulanmış ve veriler Microsoft Excel ve R istatistik programı kullanılarak analiz edilmiştir. Öğrencilerdeki kavram yanılgılarından frekansı en yüksek olanlar "Dolunay evresinde Güneş Ay'ın tamamını aydınlatır (%30.526)", "Ay Güneş'ten en fazla ışığı dolunay evresinde alır (%14.737)" ve Ay sadece kendi ekseni etrafında döner ve Dünya etrafında dolanır (%14.211)" yanılgılarıdır. Bu sonuçlar ışığında, Ay'ın hareketleri ve evreleri konusunun öğrenciler için anlaşılması kolay olmayan konular arasında olduğu ve literatürde tespit edilmiş kavram yanılgılarına benzer yanılgıların öğrencilerde var olduğu söylenebilir. Ayrıca Ay'ın hareketleri ve evreleri ile ilgili olarak literatürde yer alan bazı kavram yanılgılarının öğrencilerde bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Sözcükler: Ay'ın Hareketleri ve Evreleri, Kavram Yanılgısı, Üç Aşamalı Teşhis Testi, Ortaokul Öğrencileri
In this study, it is aimed to determine the misconceptions of middle school students about the movements and phases of the Moon by developing a three-tier diagnostic test and to determine the rate of their existing misconceptions and lack of knowledge about the subject. The population of the study, in which cross-sectional study was used, consists of all middle school students in Turkey, and the sample consists of 196 middle school students studying in Kahramanmaraş. For this purpose, interviews were conducted with 12 (5th, 6th, 7th and 8th grade) students studying in a middle school in Kahramanmaraş. Considering the answers given by the students to the interview protocol, a questionnaire consisting of 8 open-ended questions was created and applied to 200 (5th, 6th, 7th and 8th grade) middle school students. Among the answers given by the students to the open-ended survey questions, similar ones were gathered under the same headings and categorized and concept networks were created. Then, the frequencies of the misconceptions identified with the open-ended questionnaire were calculated and the high-frequency ones were written as the distractors of the diagnostic test. The pilot application of the diagnostic test consisting of 8 three-tier questions was applied to 160 (5th, 6th, 7th and 8th grade) middle school students. After the adjustments made in the test, taking into account the analysis of the data and expert opinions, the Moon's Movements and Phases Diagnostic Test (AHvETT) was finalized and turned into a measurement tool suitable for detecting misconceptions in middle school students. AHvETT, which was developed to detect the misconceptions of middle school students about the movements and phases of the Moon, was applied to 196 middle school students (5th, 6th, 7th and 8th grades) and the data were analyzed using Microsoft Excel and R statistics program. Among the misconceptions of the students, the ones with the highest frequency are "The Sun illuminates the whole Moon during the full moon phase (30.526%)", "The Moon receives the most light from the Sun during the full moon phase (14.737%)" and "The Moon only rotates around its own axis and revolves around the Earth (14.211%)" misconceptions. In the light of these results, it can be said that the subject of Moon's movements and phases is among the subjects that are not easy for students to understand and that there are misconceptions similar to the misconceptions found in the literature. In addition, it was concluded that some of the misconceptions in the literature about the movements and phases of the Moon were not found at the students. Key words: Movements and Phases of the Moon, Misconceptions, Three-Tier Diagnostic Test, Middle School Students
