Sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: türkiye örneği

Abstract

Sağlık İnsani Kalkınma Endeksinin temel unsurlarından biridir. Bu nedenle sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi literatürde önemli bir yer tutmaktadır. Bu çalışmanın amacı Q1:2006- Q4: 2017 döneminde Türkiye’ de sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi incelemektir. Genel ilaç giderleri, sağlık amaçlı transferler, genel tedavi sağlık malzemesi giderleri sağlık harcaması göstergesi olarak kullanılmıştır. GSYİH ekonomik büyüme göstergesi olarak kullanılmıştır. Değişkenlere birim kök testi, geleneksel ve bootstrap tabanlı TodaYamomato, frekans alan nedensellik testleri, varyans ayrıştırması uygulanmıştır. Sağlık harcaması değişkenleri ve frekans alan nedensellik testi çalışmayı literatürdeki diğer çalışmalardan farklılaştırmaktadır. Nedensellik analizleri sonucunda sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasında çift yönlü nedensellik tespit edilmiştir. Varyans ayrıştırmasına göre, ekonomik büyüme ilk dönemde sadece kendisinden etkilenmiştir. Fakat sonraki dönemlerde sağlık harcamalarının etkisi görülmeye başlanmıştır. Diğer taraftan sağlık harcamaları bütün dönemlerde ekonomik büyümeden etkilenmiştir. Analiz sonuçlarında Türkiye’ de sağlık harcamaları ve ekonomik büyüme arasında pozitif ilişki tespit edilmiştir.