Örgütsel stres düzeyinin ölçümü ve demografik değişkenlerle ilişkisi: bir kamu organizasyonu örneği*

Abstract

En önemli sermayesi insan olan organizasyonların, çalışanları pek çok bakımdan olumsuz etkileyebilecek örgütsel stres kaynaklarını iyi tahlil etmesi ve bunlara karşı çözümler üretmesi son derece önemlidir. Çalışanlarının gereksinimlerini olabildiğince iyi tahlil eden, yerine getiren ve onları memnun edebilen örgütler, yönetim sanatını daha güzel icra edebilmektedir. Bu sayede hem bireysel ve hem de örgütsel hedeflere ulaşmak o derece kolay olabilmektedir. Bu araştırma, çalışanlar üzerindeki örgütsel stres düzeyini ölçmek ve örgütsel stres ile demografik değişkenler arasında bir ilişki olup olmadığını tespit etmek, ilişkinin yönünü ve derecesini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada temel problem sorusu; çalışanların örgütsel stres faktörlerinden kaynaklı stres düzeyleri nasıldır ve çalışanların stres düzeyleri; cinsiyete, yaşa, eğitim durumuna ve çalışma süresine (kıdem) göre değişmekte midir? şeklinde belirlenmiştir. Araştırma verileri anket yöntemi ile elde edilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, Merzifon Kaymakamlığının farklı birimlerinde çalışan teknik, idari ve sözleşmeli 145 personelden oluşmaktadır. Araştırma verilerini elde etmek için Kişisel Bilgi Formu, Örgütsel Stres Kaynakları Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçeklere bağlı olarak oluşturulan anket sonucunda araştırma konusu ile ilgili veriler toplanmıştır. Araştırma verileri, SPSS 18.0 (Statistical Package for Social Sciences for Windows 18. 0) programı ile analiz edilmiştir. Toplanan verilerin çözümlenmesinde öncelikle çalışanlara ait demografik değişkenlerin tanımlayıcı frekans analizleri, standart sapmaları, ortalama değerleri ve yüzde dağılımları çıkarılmıştır. Daha sonra örgütsel stres kaynakları ölçeği boyutlarından aldıkları puanların; demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek üzere varyans analizi uygulanmıştır. Ayrıca değişkenlerin birbirleri ile olan ilişkilerin anlamlı olup olmadığını belirlemek üzere regresyon analizi ve bu ilişkinin yönünü ve derecesini belirlemek üzere korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarında, çalışanların demografik özelliklerinin örgütsel stres düzeylerini anlamlı biçimde yordamadığı bulgulanmıştır.

Since organizations’ most valuable capital is human force, it is vital for the organizations investigate the hurdles which its employees would obtain from what they strive for. Organization should also produce solutions to possible negative outcomes of organizational stressors. When an organization examines, meets its employees’ needs and satisfies them, it can execute the management sciences’ basic principles. By this way, both and organizational goals could well be achieved. This study has been conducted to identify the organizational stress level and any relationship between organizational stressors and employees’ demographic variables and to define the direction and the level of this relationship. The organizational stressors like workload, role conflict, physical environment negatively affect the employees. The data of this research has been obtained by survey method. Questionnaires were completed by 145 technical, managerial and contractual personnel working in different units at Merzifon district governorship. Personal information forms have been used for obtaining demographic information, organizational stress scales have been used for measuring organizational stress factors. Data has been collected by means of the questionnaires based on these scales. Research data has been analysed with SPSS 18.0 (Statistical Package for Social Sciences for Windows 18. 0). In analysing the collected data, first the descriptive analysis, frequency of responds, percentage of values, standart deviation and mean values were calculated. Distribution of demographic variables relating to district governorship personnel has been specified. Regression analysis has been conducted to decide if the scores that personnel got from the subtests of organizational stress scale vary depending on demographic variables. Also, in order to determine direction and effect of the correlation of the variables, bivariate Pearson correlation coefficients have been analyzed. Consequently, at the end of this research, it has been found out that demographic features do not significantly predict the organizational stress levels of the employees.