Investigation of parental involvement tasks as predictors of primary students’ Turkish, math, and science & technology achievement

Abstract

Öz:Problem durumu: Ailelerin çocuklarının eğitimlerine katılımı, eğitimin toplam kalitesinin iyileştirilmesi adına önemli görülmektedir. En geniş anlamıyla aile katılımı, ebeveynlerin çocuklarının eğitimlerinde aktif bir şekilde rol almaları olarak tanımlanabilir. Bu açıdan anne-babaların evde çocuklarıyla okulla ilgili sohbet etmeleri, onların ödevlerine yardımcı olmaları ve çalışmalarını denetlemelerinden, okuldaki etkinliklere gönüllü olarak bizzat katılmalarına, öğretmenlerle görüşmelerine ya da veli toplantılarına katılmalarına kadar birçok uygulama aile katılımı olarak nitelendirilmektedir. Her ne kadar aile katılımı çocuğun okul başarısının önemli koşullarından birisi olarak görülse de, böyle genel geçer bir yargı yanıltıcı olabilir. Zira aile katılımı görevlerinin oldukça farklı ve çeşitli şekillerde tanımlandığı ve öğrenci başansı üzerindeki etkisinin de sınıf (yaş) bazında değiştiği görülmektedir. Bu açıdan genel bir aile katılımı yaklaşımından ziyade özelde aile katılımı görevlerinin tanımlanması ve öğrenci başarısı ile aralarındaki ilişkinin her bir sınıf düzey için ayrı ayrı incelenmesi gerektiği düşünülmektedir. Araştırmanın amacı: Bu araştırmada, ailelerin çocuklarının eğitimine katılımı kapsamında üstlendikleri bazı görevlerin, ilköğretim öğrencilerinin (1. ile 5. sınıflar arası) Türkçe, Matematik ve Fen ve Teknoloji dersi akademik başarılarını ne düzeyde yordadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma, korelasyon yönteminin kullanıldığı ilişkisel tarama modeline uygun olarak tasarlanmıştır. Araştırmaya 1590 ebeveyn katılmıştır. Katılımcılar, Malatya ili merkez ilçe sınırları içerisinde yer alan altı ilköğretim okulunun (100. Yıl İlköğretim Okulu, Atatürk İlköğretim Okulu, Cumhuriyet İlköğretim Okulu, Hayrettin Sönmezay İlköğretim Okulu, Kazım Karabekir İlköğretim Okulu ve Özel TED İlköğretim Okulu) 1.-5. sınıflarında öğrenim gören (178 birinci sınıf, 390 ikinci sınıf, 452 üçüncü sınıf, 260 dördüncü ve 310 beşinci sınıf) öğrencilerin velilerinden oluşmuştur. Bu velilerin 806'i anne 784'ü babadır. Katılımcıların yaş ortalamaları 37.7 olup, yaşları 21 ile 52 arasında değişmektedir. Araştırmada veri toplamak amacıyla Veli Katılımı ölçeği (VKÖ) kullanılmıştır. Beşli derecelendirmeli (Her zaman - Hiçbir zaman) Likert tipi bir ölçek olan VKÖ, 8 alt ölçek ve toplam 39 madde ile velilerin çocuklarının eğitimlerine katılımına ilişkin sekiz farklı katılım görevini ne düzeyde yerine getirdiğini ölçmeyi amaçlamaktadır. Bu ölçekten elde edilen veriler araştırmanın bağımsız (yordayıcı) değişkenlerini oluşturmuştur. Araştırmanın bağımlı (yordanan) değişkeni olarak ise bu velilerin çocukların 2009-2010 eğitim öğretim yılı ikileri yarıyılına ait Türkçe, Matematik, Fen ve Teknoloji dersleri yılsonu karne notları kullanılmıştır. Veriler çoklu doğrusal regresyon analizine tabi tutulmuştur. Bulgular: Araştırmada aile katılımı görevleri ile öğrencilerin Türkçe, Matematik ve Fen ve Teknoloji derslerindeki akademik başarıları arasında negatif ve pozitif yönlerde, anlamlı düzeylerde, düşük ile orta (r(min)=.103 ve r(m,k)=.338) arasında değişen katsayılarda ilişkiler olduğu belirlenmiştir. Her ne kadar bu katsayılar düşük gibi görülse de, aile katılımı ve akademik başarı arasındaki ilişkiyi inceleyen araştırmalarda da benzer sonuçlara ulaşılmıştır (ortalama r=.25). Yapılan regresyon analizinde öğrencilerin farklı sınıflar için Türkçe dersi akademik başarılarının görece en güçlü yordayıcılarının, çocuğun kişilik gelişimini destekleme (r<ı tm>i)= -.180, r<3. amip.111, f(4 sm.f)= .150, r(5. s,nıf)= 152), Çocuğun sosyo-kUltilrel gelişimini destekleme (r«. a,n,r>= -183, r(2.sınıf)=.lll, r<3iSmıo= .103), Gönüllü aktif katılım (r<ı.*„,r>=.283, r(z »n.o= -.130), çocukla iletişim (r<2. »mn= .161, r(3. «nrf)=.118, r(5. «mf)= -174), ve çocuğun ödev ve çalışmalarını destekleme (r(5. wn,f)= -.126) türü katılım görevleri olduğu görülmüştür. Farklı sınıflar için Matematik dersi akademik başarılarının görece en güçlü yordayıcıları, çocuğun kişilik gelişimini destekleme (r<3 sımrp .145, r<4 Sım0= .171), Çocuğun sosyo-killtürel gelişimini destekleme (rjı, Smıf)= .170, r{2. smıo =- 130), Gönüllü aktif katılım (ra. «n.o=-338, r(3. sınıo= -.140), ve çocukla iletişim (r(2. 9m.f>= .130, r<5. sm,o= H8) olarak bulunmuştur. Dördüncü ve beşinci sınıflar için Fen ve Teknoloji dersi akademik başarılarının görece en güçlü yordayıcıları ise benzer şekilde, çocuğun kişilik gelişimini destekleme (r<4 s»nıo=. 168, T(4. sınıf)* -121), gönüllü aktif katılım (r<4 Smıf)= -.127) ve çocukla iletişim (r<5. sm,f)= .126) olarak bulunmuştur. Diğer taraftan Okul ve öğretmenle iletişim, Katılım konusunda velinin kendini geliştirmesi, Çocuğun ödev ve çalışmalarını destekleme (5. sınıf Türkçe akademik başarısı hariç) ve öğrenmeyi destekleyici ev ortamının yaratılması boyutlarının (katılım görevlerinin) çocukların söz konusu üç dersin akademik başarılarının anlamlı yordayıcıları olmadıkları saptanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda hesaplanan yordama düzeylerinin etki büyüklüklerinin ise genellikle düşük olduğu görülmüştür (R2 < .096). Buna göre bir çok durumda aile katılımı görevleri çocukların üç dersteki akademik başarılarının % 9.6'sından daha azını açıklamaktadır. Ancak, özellikle birinci sınıflar için çocuğun sosyo-killtürel gelişimini destekleme ve gönüllü aktif katılım görevlerinin birlikte çocuğun Türkçe başarısının % 18.6'sını Matematik başarısının ise % 24.2'ünü açıkladığı görülmüştür. Sonuçlar ve öneriler: Araştırmada okul ve öğretmenle iletişim, katılım konusunda velinin kendini geliştirmesi, çocuğun ödev ve çalışmalarını destekleme (5. sınıf Türkçe akademik başarısı hariç) ve öğrenmeyi destekleyici ev ortamının yaratılması boyutlarının (katılım görevlerinin) çocukların Türkçe, Matematik ve Fen ve Teknoloji derslerindeki akademik başarılarının anlamlı yordayıcıları olmadıkları sonucuna ulaşılmıştır. Diğer taraftan ailelerin çocuklarının kişiliklerinin ve sosyo-kültürel gelişimlerini desteklemelerinin, okuldaki etkinliklere gönüllü olarak katılmalarının, çocuklarıyla olumlu bir iletişim içerisinde olmalarının Türkçe, Matematik ve Fen ve Teknoloji derslerindeki akademik başarılarının anlamlı yordayıcıları olduğu görülmüştür. Ayrıca, akademik başarının anlamlı yordayıcısı oldukları belirlenen bu veli katılımı görevlerinde, diğer görevlerin aksine, çocuğun anne babası tarafından doğrudan muhatap alındığı, bir başka ifadeyle velinin çocuğuyla birebir ilgilenmesi söz konusudur. Bunun da akademik başarıyı olumlu yönde etkileyen farklı veli katılımı görevlerinin önemli bir ortak özelliği olabileceği düşünülmektedir. Sınıf bazında incelendiğinde ilk yıllarda öğrencilerin Türkçe ve Matematik başarılarını olumlu yönde etkileyen veli katılımı görevlerinin çocuğun sosyo-kültürel gelişimini destekleme (1.-3. sınıflar) ve gönüllü aktif katılım (1. sınıf) olduğu görülmüştür. Devam eden yıllarda öğrencinin kişilik gelişimini desteklemeye ilişkin veli katılımı görevleri, Türkçe (3.-5. sınıflar), Matematik (3. ve 4. sınıf) ve Fen ve Teknoloji (4. ve 5. sınıf) dersi başarısını olumlu yönde etkilemektedir. Son olarak çocukla veli arasında kurulan etkili iletişim başta beşinci sınıfta olmak üzere öğrencilerin her üç dersteki başarılarını olumlu yönde etkilemektedir.