Öz:Türkiye'de Sığır, Koyun ve Keçi Yetiştiriciliğinin Mevcut DurumuBu derleme, Türkiye'deki hayvancılık sektörü içinde önemli yeri olan büyük ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinin güncel durumunu ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Türkiye'de 2001-2014 yılları arasında büyükbaş hayvan sayısı %33.9, merinos ırkı koyun sayısı %177.2, yerli ırk koyun sayısı %10.7 artmıştır. Aynı yıllarda kıl keçisi varlığı %52.3 artarken tiftik keçisi sayısı ise %48.6 azalmıştır. Türkiye'deki süt üretimi 2013 yılı itibarıyla toplam 17.546.541 ton olarak gerçekleşmiştir. Toplam sütün 15.977.838 tonu inek ve 51.947 tonu ise manda sütüdür. Elde edilen sütün geri kalan 1.516.756 tonu küçükbaş hayvanlardan sağlanmıştır. Bu miktarın 415.743 tonunu keçi, 1.101.013 tonunu ise koyun sütü oluşturmaktadır. Aynı yıl inek başına ortalama süt verimi 2970 kg, koyun başına 77 kg, keçi başına 105 kg olmuştur. 2013 yılında kırmızı et üretimi 996 bin ton, ortalama karkas ağırlığı sığırda 253.4 kg, koyunda 20.8 kg gerçekleşmiştir. Kesilen hayvan sayıları; 3.431.000 baş sığır, 2.403 baş manda, 4.958.000 baş koyun ve 1.341.000 baş keçi olarak saptanmıştır. Türkiye'de toplam süt sığırcılığı işletmelerinin yaklaşık %60'ı 1-5 baş arasında hayvana sahipken, %6'sını 25 baş ve üzeri kapasiteli işletmeler oluşturmaktadır. Sonuç olarak, Türkiye'de hayvancılık sektöründe büyükbaş ve küçükbaş yetiştiricilik açısından mevcut durum incelendiğinde; sayısal olarak önemli bir potansiyelin bulunduğu tespit edilmektedir. Bununla birlikte bu potansiyelin, hayvanların verim düzeyleri dikkate alındığında yeterince kullanılamadığı anlaşılmaktadır. Ayrıca, sığırcılık işletmelerinde kapasite olarak en fazla küçük ölçekli işletmelerin olduğu, bu durumun verim düşüklüğü başta olmak üzere birçok olumsuzluğa yol açtığı düşünülmektedir. Bu noktadan hareketle, Türkiye'deki büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliğindeki eksikliklerin ve olumsuzlukların giderilmesi için kısa, orta ve uzun vadeli planlamaların yapılmasının ve önlemlerin alınmasının gerekli olduğu anlaşılmaktadır
Abstract:The aim of this review is to highlight the current status of cattle, sheep and goat breeding that is noteworthy in Turkey's livestock sector. In Turkey, between the years 2001-2014, the number of increase was 33.9% in cattles, 177.2% in merino sheep, 10.7% in native sheep breeds. In the same years, whereas the substance of goats increased to 52.3%, the number of Angora goats decresed 48.6%. The total milk production in 2013 in Turkey was 17.546.541 tons in which 15.977.838 tons were in cattles and 51.947 tons in buffalos. The left was 415.73 tons in goats and 1.101.013 tons in sheep, The average milk yield in 2013 was 2970 kg per cow, 77 kg per sheep and 105 kg per goat. In the same year, 996.000 tons red meat production, 253.4 kg average carcass weight of cattle, 20.8 kg carcass weight of sheep was actualized. The number of slaughtered animals was listed as 3.431.000 head of cattle, 2.403 head of buffalo, 4.958.000 head of sheep and 1.341.000 head of goat respectively. Whereas approxiamitely 60% of the total dairy farms have 1-5 head of animals, 6 % constitute 25 head and over capacity. As a result, when the current situation of livestock sector in Turkey is analyzed in terms of cattle, sheep and goat breeding, the exisence of significant potential numerically is found out. However, when the levels of animal production are taken into consideration, this potential is not used sufficiently, in addition, the majority of enterprises are small-scale and is thought to lead to a lot of negativity, especially the low efficiency of this situation. Focusing on this point, it is understood that short, middle and long term plannings and steps are urgently needed to remove the negativity and the deficiencies in the cattle, sheep, and goat breeding in Turkey
