Yazar "Çomruk, Erol" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim Yok
    Öğe
    Tip II-III spinal musküler atrofi'li hastalarda nusinersen tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi
    (İnönü Üniversitesi, 2023) Çomruk, Erol; Tecellioğlu, Mehmet
    Amaç: Spinal musküler atrofi (SMA) ön boynuz hücrelerinin dejenerasyonu sonucunda kas atrofisi ve zayıflığı ile giden genetik bir hastalıktır. Vakaların yaklaşık %95'ni oluşturan otozomal resesif geçişli olan SMA tipi, 5. kromozom q13 bölgesinde survival motor nöron ( SMN1 ) genindeki homozigot delesyon veya mutasyondan kaynaklanmaktadır. Bu genin telomerik (SMN1- SMNt) ve sentromerik (SMN2- SMNc) formlarının bulunduğu ortaya konmuştur. SMN1 geninden tam ve fonksiyonel SMN proteini sentezlenirken, SMN2 geninden %85-90 oranında nonfonksiyonel kısa ömürlü SMNDELTA7 proteini sentezlenir. SMN1 genindeki mutasyona bağlı SMN proteini oluşturulamaması nedeniyle hastalığın temel kliniği olan kas güçsüzlüğü ortaya çıkmaktadır. SMN1 geni defektif olunca tedavide SMN2 geninden az da olsa üretilen SMN miktarını artırmaya odaklanılmıştır. Mesajcı ribonükleik asit (mRNA) kırpılması sırasında SMN2 geninin ekzon 7 kısmının çıkarılmasını engelleyerek SMN2 geninden eksprese olan SMN protein miktarını arttırmayı hedefleyen RNA temelli antisense oligonükleotitler (ASO) geliştirilmiştir. SMA hastalarında umut vadeden bu tedavinin nusinersen adıyla FDA tarafından onaylanması ile yakın geçmişte ülkemizde uygulamaya başlanmıştır. Nusinersen tedavisinin yeni bir tedavi olması, çalışmaların daha çok pediatrik yaş grubunda yapılmış olması, ilaç etkinlik ve güvenilirliği ile ilgili ülkemizde ve dünya genelinde özellikle yetişkin SMA Tip ?-? hastalarında yeterli veri olmaması nedeniyle kliniğimizde SMA Tip ?-? ile takipli nusinersen uygulanan erişkin hastalardaki ilaç etkinliğinin ve yan etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Katılımcılar 18-65 yaş aralığında, Nöroloji polikliniğinde takipli en az 4 doz nusinersen uygulanan erişkin SMA Tip ?-? hastalarından oluşmaktadır. Hastalara nusinersen tedavisi 1, 29, 85 ve 274. günlerde intratekal olarak 12 mg dozunda uygulandı. İlk dozdan önce, 4. dozdan sonra 5.doz öncesi ve sonrasında her uygulama öncesinde Hammersmith fonksiyonel motor skalası (HFMSE) ile değerlendirme yapıldı. HFMSE değerlendirmeleri eğitimli bir fizyoterapist tarafından yapıldı. İdame dozlar ise HFMSE (bkz. Ek-2) puanlarında anlamlı artış olan ( ?3 ) hastalara 4 ayda bir uygulandı. İntratekal enjeksiyonlar eğitimli bir nörolog veya nöro radyolog tarafından konvansiyonel olarak veya floroskopi altında lomber ponksiyon yoluyla verildi. Hastalar ilk uygulama sonrasında en az 24 saat, sonraki her uygulama sonrasında ise uygulama ile ilişkili ya da ilaçla ilişkili olası advers olaylar için en az 6 saat boyunca gözlemlendi. Hastalarda lomber ponksiyon (LP) esnasında karşılaşılan sorunlar, LP sonrası meydana gelen komplikasyonlar, laboratuvar sonuçları ve ilaçla ilişkili gelişen yan etkiler kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya 9 Tip ? (%42,9), 12 Tip ? (%57,1) olmak üzere toplam 21 hasta dahil edildi. Katılımcıların 11'i (%52.4) erkek, 10'u (%47.6) kadındı. Hastaların yaş ortalaması Tip ? hastalarda 32,33±7,34 iken, Tip ? hastalarda 31,5±11,33 şeklindeydi. Tedavi öncesi HFMSE değeri Tip ? de ortalama 4,44±4,97 iken Tip ?'te 30,166±20,66 hesaplanmış olup, tedavi öncesi HFMSE ortalama değeri Tip ?'te daha yüksek bulundu. 4. doz sonrası bakılan HFMSE değeri Tip ?'de 7,11±5,77 iken Tip ?'te 34,5±20,13 olarak hesaplanmış olup, 4. doz sonrası bakılan HFMSE ortalama değeri Tip ?'te daha yüksek bulundu. En son yapılan HFMSE ise Tip ?'de 7,88±6,73 iken Tip ?'te 35,50±19,99 hesaplanmış olup, son bakılan HFMSE ortalama değeri Tip ?'te daha yüksek bulundu. Çalışmaya katılan hastalarda tedavi öncesi bakılan HFMSE ortalama değeri 19,14 (1-60) iken 4. doz sonrası bakılan HFMSE ortalama değeri 22,76 (2-60) olarak hesaplanmış olup tedavi öncesi bakılan HFMSE ile 4. doz sonrası bakılan HFMSE ortalama değeri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Hastalarda tedavi öncesi HFMSE ortalama değeri 19,14 (1-60) iken en son bakılan HFMSE ortalama değeri 23,67 (2-60) olarak hesaplanmış olup tedavi öncesi bakılan HFMSE ortalama değeri ile en son yapılan HFMSE ortalama değeri değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptandı (p<0,05). Tip ? hastaların 2'si (%22,2) toplam 4 doz, 2'si (%22,2) 6 doz, 1'i (%11,1) 7 doz, 3'ü (%33,3) 8 doz, 1'i (%11,1) 10 doz tedavi almıştır. Tip ? hastaların 2'si (%16,7) toplam 4 doz, 3'ü %(25) 5 doz, 2'si (%16,7) 6 doz, 1'i (%8,3) 7 doz, 3'ü (%25) 8 doz ve 1'i (%8,3) 10 doz tedavi almıştır. Çalışmaya katılan hastaların toplam aldığı tedavi doz sayısına göre; tedavi öncesi HFMSE, 4.doz sonrası HFMSE ve son HFMSE ortalama değerleri bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı (p>0,05). Çalışmaya katılan Tip ? ve Tip ? hastaları arasında HFMSE skoru artış değerlendirilmesi bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı (p>0,05). Tip ?'de 7 (%77,8) hastada, Tip ?'te 10 (%83,3) hastada anlamlı artış saptandı. Çalışmaya katılan hastalarda SMN2 kopya sayılarına göre HFMSE skoru artış değerlendirilmesi bakımından istatistiksel olarak anlamlı fark bulunamadı (p>0,05). Çalışmaya katılan hastaların tedavi sonrasında herhangi bir yan etkileri olup olmadığı sorgulandığında 13 (%61,9) hastada herhangi bir yan etki olmadığı saptanmıştır. 1 (%4,8) hastada alerjik reaksiyon, 2 (%9,5) hastada baş ağrısı, 2 (%9,5) hastada sırt ağrısı, 1 (%4,8) hastada alerjik reaksiyon ve sırt ağrısı, 2 (%9,5) hastada baş ağrısı ve sırt ağrısı gibi yan etkilerin olduğu saptandı. Sonuçlar: Nusinersen uygulanan hastaların tedavi öncesi bakılan HFMSE skorlarını, tedavi sonrasında bakılan HFMSE skorları ile kıyasladığımızda tedavi sonrasında değerlerde anlamlı yükselme (?3) olduğu saptanmıştır. Bu yükselmenin tip 3 hastalarda daha belirgin olduğu gösterilmiştir. Gelişen advers reaksiyonlara bakıldığında hemen tamamı lomber ponksiyonla ilişkili yan etkiler olduğu saptanmıştır. İlacın kendisiyle ilgili yan etki saptanmamıştır. En sık görülen yan etki baş ve sırt ağrısıydı. Hiçbir hastada ilacın kesilmesini gerektirecek majör yan etki saptanmadı. Sonuç olarak örneklem genişliğimizin az olmasına rağmen çalışmamız yetişkin SMA Tip ? ve Tip ? hastalarda nusinersen tedavisinin etkinliğini ve güvenirliliğini desteklemektedir. Bu konuda nusinersen uygulanan yetişkin hasta sayısının daha fazla olduğu uzun vadede etkinlik ve güvenilirliğin test edildiği çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar Kelimeler: spinal musküler atrofi, nusinersen