Yazar "Dağ, Umut" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Martha Nussbaum'un adalet anlayışı:Yapabilirlik yaklaşımı üzerine bir inceleme(İnönü Üniversitesi, 2021) Dağ, UmutAdalet çağdaş siyaset felsefesinde en çok tartışılan ve üzerine eserler yazılan felsefi bir problemdir. Özellikle John Rawls'un 1971 yılında yazdığı A Theory of Justice eseri bu bakımdan bir milattır. Hangi yönetim biçiminin daha üstün olduğu üzerine olan tartışmalar artık yerini hangi politikaların ya da sistemlerin adil olup olmadıkları konusuna bırakmıştır. Artık tartışılan doğrudan doğruya adaletin kendisidir. Diğer siyasi problemler karşısında adalet öncelikli bir durumda bulunmaktadır. Herhangi bir siyaset felsefesi probleminin tartışılması ve açıklığa kavuşturulması adaletin önceliği hesaba katıldığında sahicilik kazanmaktadır. İster özgürlük ister eşitlik tartışılsın, bunlardan önce adaletten ne anlaşıldığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bu ise adalet hakkında ancak bütüncül ve sistematik bir kuram ortaya koymakla mümkündür. Bu çalışmanın konusunu oluşturan Martha Nussbaum'un adalet kuramı da bu bağlamda ele alınmıştır. Çalışmamızda Nussbaum'un adalet kuramının Amartya Sen ile birlikte geliştirdikleri yapabilirlikler yaklaşımına dayandığı savlanmaktadır. Nussbaum'un Yapabilirlikler Yaklaşımı'nın gerisindeki ana fikir "gerçekte insanların ne yapabilir ve ne olabilir oldukları." sorusuyla şekillenir. O bu soruya yanıt verirken insanın geliştirmesi gereken temel kapasitelere sahip olduğu fikrini öne süren Aristoteles'ten esinlenir. Yapabilirlikler yaklaşımında yapabilirlikler, işlevler ve insan haysiyeti kavramı merkezi bir role sahiptir. Martha Nussbaum hem normatif hem de pratik bir adalet kuramı olan yapabilirlikler yaklaşımını inşa etmiştir. Onun kuramının normatif kısmı adaletin standartlarını belirleyen on merkezi yapabilirlikler listesine dayanır. Ayrıca bu liste Nussbaum'un adalet kuramının en temel bileşeni olan insan haysiyeti kavramıyla doğrudan ilişkilidir. İnsan haysiyeti kavramı bu liste aracılığıyla açıklanır ve somutlaştırılır. İnsanın haysiyetine yaraşır bir yaşamın gerçekleştirilmesi ancak bu yapabilirliklerin her bir kişiye sağlanmasıyla olur. Nussbaum devletleri kendi vatandaşlarına bu listenin sağlanması için sorumlu tutar. Nussbaum adalet kuramın normatif kısmını meydan getirdikten sonra bu merkezi yapabilirlikleri pratik yaşama uygular. Kuramın pratik kısmı, Nussbaum'un öne sürdüğü yapabilirliklere sıkı sıkıya bağlı olan kadın hakları, engelliler ve küresel adalet gibi temel ve güncel sorunlarla ve bu sorunlara önerdiği çözüm önerileriyle ilgilidir. Anahtar Kelimeler: Adalet, Yapabilirlik, İşlevler, Erdem, Nussbaum
