Yazar "Laçin, Cemal" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Bazı antiviral ilaçların Xenopus laevis embriyoları üzerine toksik etkilerinin değerlendirilmesi
    (İnönü Üniversitesi, 2023) Laçin, Cemal
    İnsanlık, 2019 yılı sonlarında başlamak üzere, nüfusunun hiç olmadığı kadar arttığı bir dönemde, tarihinin en büyük salgınlarından biriyle karşı karşıya kaldı ve salgınla mücadelede hem aşılar hem de antiviral ilaçlar yoğun bir şekilde kullanıldı. Bu dönemde ülkemizde de yoğun olarak kullanılan favipiravir ve oseltamivir, yaygın viral enfeksiyonlarla mücadelede uzun yıllardır yoğun olarak kullanılagelen antiviral ilaçlardır. Oseltamivir, H5N1 virüsüne karşı yoğun olarak kullanılan bir antiviral ajandır, favipiravir ise COVID-19 pandemisinde yoğun olarak kullanılagelmiştir. Bu kimyasalların hastalık kontrolünde yoğun olarak kullanılması, çevresel sularda yüksek konsantrasyonlara ulaşmalarına ve sucul ekosisteme geçerek hedef olamayan organizmalarla etkileşime girmelerine neden olmaktadır. Bu nedenle bu çalışmada, ticari antiviral ilaçların farklı konsantrasyonlarına maruz bırakılan Xenopus laevis embriyolarının letalite seviyesi, malformasyon durumu, gelişim düzeyleri ve biyokimyasal belirteç düzeyleri toksik ve teratojenik etkileri değerlendirmek için ölçüldü. Çalışma sonuçlarına göre, antiviral ilaçlara maruz kalan X. laevis embriyoları için ticari ve saf favipiravirin 96 saatlik ortalama öldürücü konsantrasyonları (LC50) ve teratojenik indeks (Tİ) değerleri sırasıyla 137.9 mg/L ve 4.67, 156.9 mg/L ve 6.28 olarak saptandı. Ticari ve saf oseltamivir için 96 saatlik LC50 değerleri ise sırasıyla 32.3 ve 58.8 mg/L olarak belirlendi. Bu sonuçlara göre test edilen antiviral ilaçlardan favipiravir hem embriyo gelişimini sınırlamakta hem de teratojeniktir. Biyokimyasal belirteç sonuçlarına göre ise 8-11. evre embriyolarının yanıtları 46. evre iribaşlarından farklıdır. Her iki antiviral ilaç da embriyolarda şiddetleri farklı olsa da GR, CaE ve AChE inhibisyonuna neden olmuştur. Sonuç olarak, sucul çevreye girmesi muhtemel bu iki antiviral ilaç, etkileştikleri organizmalarda yüksek konsantrasyonlarda büyüme geriliği ve teratojeniteye, düşük konsantrasyonlarda ise biyokimyasal değişimlere neden olabilirler.