Yazar "Oyman, Fikret" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Osmanlı'da medrese geleneği ve kelâm ilmi
    (İnönü Üniversitesi, 2020) Oyman, Fikret
    Kelâm ilmi, İslam itikadının ana meselelerini ele alan önemli bir ilimdir. Bu ilmin öğrenilmesi amacıyla ilk dönemden itibaren birçok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmaların daha verimli olması için sistemli ve düzenli bir eğitim faaliyetinin varlığı çok önemlidir. Bu amaçla kurulmuş olan, ilim faaliyetlerinin en iyi yapıldığı, İslam medeniyetinin en önemli ve özgün eğitim-öğretim kurumları medreselerdir. Medreselerde sistemli ve düzenli bir kelâm eğitimi İslam medeniyetinin gelişilmesi açısından son derece önemlidir. Nizamiye deneyimi ile başlayan medrese geleneği, Osmanlı'da, tam teşekküllü bir noktaya kavuşmuş ve etkinliğini sürdürmüştür. Osmanlı medreseleri, İslam düşüncesinin tarih içerisinde oluşan birikimlerini devam ettirmiştir. Fatih dönemiyle birlikte tam anlamıyla yerleşik bir geleneğe sahip olduğu görülmektedir. Aynı dönemde ilk defa medreselerde kelâm derslerinin okutulması zorunlu hale getirilmiştir. Bu durum kelâm ilmi açısından önemli bir gelişmedir. Çünkü kelâm eğitimi artık resmi olarak ve devlet desteğiyle medreselerde yapılmaya başlanmıştır. Felsefi kelâm döneminin hâkim zihniyete dönüşmüş olması yine bu döneme rastlar. Kuşkusuz bu durum, İslam hukuku orijinli medrese geleneğinde kelâm ilmi açısından önemli bir gelişmedir. Osmanlı medreselerinde okutulan kelâm eserleri daha önce Anadolu dışında yaşamış olan ve Razi çizgisine mensup Eş'ari kelâm âlimleri tarafından telif edilmiştir. Osmanlı ilim çevrelerinde, hem bu telif eserlere olan rağbet, hem de bu eserlere dair yapılmış olan şerh, haşiye ve benzeri çalışmalar yoğun bir kelâm faaliyetinin varlığına işaret etmektedir. Osmanlıda Medreselerde okutulan kitaplar, bu telif eserler ve bunlara yapılmış olan haşiye ve şerhler olmuştur. Çalışmamız, bu eserleri merkeze alarak, özellikle Osmanlılarda, kelâm düşüncesinin seyri, kelâma dair yapılan çalışmalar ve medreselerde yaygın olarak okutulan kelâm eserleri hakkında bilgi vermeye yönelik olacaktır. Anahtar sözcükler: Osmanlı, Medrese, Dersler, Kelâm, Kelâm Eserleri