Yazar "PEHLİVAN, CEREN" seçeneğine göre listele
Listeleniyor 1 - 1 / 1
Sayfa Başına Sonuç
Sıralama seçenekleri
Öğe Dış ticaret performansının belirlenmesinde inovasyonun rolü: Türkiye ve BRICS ülkeleri üzerine bir araştırma(İnönü Üniversitesi, 2021) PEHLİVAN, CERENKüreselleşme süreciyle birlikte ülkelerin birbirleriyle olan rekabeti artmaya başlamıştır. İnovasyon da bu rekabet ortamında ülkelerin önde olmasını sağlayan önemli bir yapı olmuştur. İnovasyon, üretim sürecinde sağladığı maliyet ve teknolojik avantajlarla ülkelerin gelişmesine katkı sunmaktadır. Teknolojik gelişimle birlikte elde edilen kazanımlar ülkelerin dış ticarette rekabet gücünün artmasına yardımcı olmaktadır. Üretim ve dış ticarette inovasyon temelli sağlanan performans artışı sonucunda katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesi sağlanmaktadır. İnovasyon sayesinde ülkeler dış ticarette sahip oldukları etkinliklerini artırabilmektedirler. Dış ticaret performansının belirlenmesinde inovasyonun etkinliğinin sınandığı bu çalışmada Türkiye ve BRICS ülkeleri için bir araştırma yürütülmüştür. Çalışmada inovasyon göstergesi olarak temel göstergeler, teknolojik ve beşeri sermaye göstergeleri, finansal göstergeler, çevresel göstergeler ve kurumsal göstergeler başlığı altında yer alan değişkenler kullanılmıştır. Temel göstergeler için; patent başvuru sayısı, marka başvuru sayısı, endüstriyel tasarım uygulama sayısı, faydalı model uygulama sayısı ve Ar-Ge harcaması kullanılmıştır. Teknolojik ve beşeri sermaye göstergeleri için; eğitim harcaması, ileri teknoloji ihracatı, internet kullanım oranı ile bilimsel ve teknik makaleler kullanılmıştır. Finansal göstergeler için; M2 ve toplam kredi miktarı değerleri kullanılmıştır. Çevresel göstergeler için; CO2 emisyonu ve enerji tüketimi kullanılırken, kurumsal göstergeler için politik istikrar, hükümetin etkinliği, hukuk kurallarına uyum ve yolsuzluğun kontrolü değişkenleri kullanılmıştır. Panel veri analizinin yapıldığı çalışmada 2000-2018 yılları için bir araştırma yürütülmüştür. Çalışmada başlangıçta değişkenlerin tanımlayıcı istatistiklerine yer verilmiş, sonrasında değişen varyans ve otokorelasyonun varlığı araştırılmıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda Arellano (1987), Froot (1989) ve Rogers (1993) tahmincisiyle değişkenlerin katsayısı yorumlanmıştır. Yatay kesit analiziyle seriye ait birim kök analizinin tespiti yapılmıştır. CADF (2006) ve SURADF (2001) birim kök testleriyle değişkenlerin durağanlığı belirlenmiştir. Durbin Hausman (2008) eşbütünleşme testiyle değişkenlerin birbiriyle olan uzun dönemli ilişkisi ortaya koyulmuştur. Augmented Mean Group (2010) tahmin edicisiyle modele ait değerler yorumlanmıştır. Son olarak yapılan Emirmahmutoğlu ve Köse (2011) panel nedensellik analizi yardımıyla da değişkenler arasındaki nedensellik ilişkisi ortaya koyulmuştur. Yapılan nedensellik analizi sonucunda Brezilya'nın dış ticaret performansında finansal ve çevresel inovasyon göstergelerinin etkili olduğu, Rusya'nın dış ticaret performansında finansal, teknolojik ve beşeri sermaye göstergelerinin etkili olduğu, Hindistan'ın dış ticaret performansında temel göstergeler, finansal, teknolojik ve beşeri sermaye ile kurumsal göstergelerin etkili olduğu görülmüştür. Çin'in dış ticaret performansında temel göstergeler, teknolojik ve beşeri sermaye göstergeleri, finansal göstergeler, çevresel göstergeler ve kurumsal göstergelerin etkili olduğu görülmüştür. Güney Afrika'nın dış ticaret performansında çevresel inovasyon göstergelerinin etkili olduğu, Türkiye'nin dış ticaret performansında ise temel göstergeler, teknolojik ve beşeri sermaye ile kurumsal göstergelerin etkili olduğu görülmüştür.
