Yazar "Uçar, Ayşe" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Anlam-yorum eksenli meallerin imkân ve sınırları-Mustafa Öztürk'ün "Kur'ân-ı Kerîm meali" örneği
    (İnönü Üniversitesi, 2019) Uçar, Ayşe
    ÖZET Kur'ân'ın başka dillere tercümesinin tarihi seyrine baktığımızda oldukça ilginç bir serüven karşımıza çıkmaktadır. Kur'ân tercümesinin meşruiyeti meselesi ile başlayan tartışmalar tarih boyunca ülkeden ülkeye, farklı platformlarda çeşitlenerek devam etmiştir. Bu tartışma başlıklarından biri de Kur'ân tercümesinin hangi yöntemle yapılacağıdır. Tercüme, yapılış amacına ve usulüne göre harfî tercüme ve tefsirî tercüme olarak ikiye ayrılır. Harfî tercüme lâfzî, literal, veya motamot tercüme olarak isimlendirilir. Bu yöntemde tercüme, dilsel aktarım olarak görülmüş, anlamlandırma okura bırakılmıştır. Harfî tercüme, metinde herhangi tasarrufta bulunmadan söz nasıl söylenmişse olduğu gibi aktarmayı hedefler. Tefsiri tercüme ise aslın kelime dizilişindeki ve terkibindeki nizama riâyet etme şartı aramaksızın anlamın doğrudan doğruya bir dilden diğer bir dile aktarılmasıdır. İşte bu sebeple, bu tercüme "manevi tercüme" veya "anlam yorum eksenli tercüme" olarak isimlendirilir. Kur'ân tercümeleri için özel olarak "meal" kavramı kullanılmaktadır. Meal yazımı için iki yöntemin de olumlu ve olumsuz yönleri vardır. Meal, ne kadar mükemmel olursa olsun asla Kur'ân'ın yerine geçemez. Meal okumanın amacı âyetleri anlama çabasıdır. Bu sebeple tefsirî tercüme (anlam-yorum eksenli), meal yazımı için daha idealdir. Nitekim Kur'ân ile şimdiki muhatapları arasında büyük bir zaman ve kültür farkı mevcuttur. Bu fark, tercümenin açıklamalarla beslenmesini gerekli kılmaktadır. Ayrıca sözlü kültür ortamında nazil olan Kur'ân'ı yazılı kültür insanının anlayabileceği formata çevirerek aktarabilmek gerekmektedir. Kur'ân'ın kendine has bir anlam dünyası vardır. Kelimeler ve kavramlar onda yeni anlamlar kazanabilir. Bu sebeple kelimelerin yalnızca sözlük anlamlarını vermek ile yetinemeyiz. Kelimeleri yeni anlamları ile yorumlamak gerekmektedir. Bütün bunları literal tercüme yöntemi ile yapabilmek pek de mümkün olmamaktadır. Fakat tefsirî tercüme yöntemi mütercime bu imkânları sağlayabilmektedir. Bu araştırmada harfî tercüme ve tefsirî tercüme yöntemlerini karşılaştırmalı olarak sunmaya çalıştık. Tefsirî tercüme meal yazımı için daha uygun görünse de bazı riskleri beraberinde getirmektedir. Bu araştırmamızda Mustafa Öztürk'ün hazırlamış olduğu "Kur'ân-ı Kerîm Meali- Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri" adlı çalışması üzerinden, anlam-yorum eksenli meal çalışmalarının müspet ve menfî yönlerini değerlendirerek, sonuçları ortaya koymayı hedefledik. Anahtar Kelimeler: Tefsirî Tercüme, Harfî Tercüme, Meal, Anlam, Yorum.