Yazar "YÜCE, Hande" seçeneğine göre listele

Listeleniyor 1 - 1 / 1
  • Küçük Resim
    Öğe
    Multiple skleroz hastalarında bakır ve çinko homeostazının metallotiyonein düzeyleri ve DNA hasarı ile ilişkisinin değerlendirilmesi
    (İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 2024) YÜCE, Hande
    Multiple skleroz (MS), dünyadaki genç yetişkin popülasyon arasında en sık görülen nörolojik hastalıklardan biridir. Metallotiyoneinlerin (MT) beyin metal homeostazında ve ağır metal detoksifikasyonunda önemli rolü bulunmaktadır. Yapılan tez çalışmasında, MS hastalarında MT ve çinko (Zn)/bakır (Cu) düzeyleri arasındaki olası ilişkiyi ve moleküler etki mekanizmasını araştırmayı amaçladık. Materyal ve metot: Bu çalışmaya 30 sağlıklı ve 70 MS olmak üzere 100 birey dahil edildi. Hastaların demografik özelliklerinin yanı sıra hasta ve kontrol grubundaki bireylerin serum MT düzeyleri, Zn/Cu düzeyleri, periferal lenfositlerindeki DNA hasarı düzeyi belirlendi. Hücre kültürü çalışmalarında ise insan nöroblastom hücre hattı (SH-SY5Y) ve insan fibroblast hücre hattına (L929) ZnSO4.7H2O ve CuSO4 ile muamele edilerek hücre canlılığı belirlendi. MT-IIA, MT-III, metal transkripsiyonel faktör-1 (MTF-1) ve metal responsive element 11 (MRE11) gen ekspresyonları RT-PCR yöntemi ile değerlendirildi Comet yöntemi ile DNA hasarı belirlendi. Bulgular: Çalışmaya dahil edilen bireylerde serum MT-1, MT-2, MT-3 düzeyleri kontrole kıyasla hasta grubunda yüksek bulundu. MS grubunda Zn düzeylerinde azalış gözlenirken, Cu düzeylerinde artış bulundu. Kontrol bireylerde Zn ile MT-2 düzeyleri arasında negatif ve hasta bireylerde Cu ile MT-2 düzeyleri arasında pozitif korelasyon bulundu. MT'lerin üç alt tipi, Zn ve Cu düzeyleri, yaş MS hastalığını öngörmede etkili parametreler olarak bulundu. Comet analizi sonuçlarına göre MS grubunda DNA hasarı yüksek bulundu. Hücre hatlarında yapılan comet analizlerinde Zn/Cu uygulamasının DNA hasarına neden olduğu gösterildi. İn vitro analizlerde IC50 değerleri belirlenerek, SH-SY5Y hücre hattında 48 saat maruziyet sonrasında MT-IIA ve MT-III gen ekspresyonlarının MTF-1'e bağımlı olarak arttığı bulundu. Sonuç: İn vitro ve in vivo sonuçlarımız birbiriyle uyumlu bulundu. Çalışma kapsamında düzeyleri ölçülen MT'lerin üç alt tipi de MS'in teşhisinde uygun bir biyobelirteç olabilir. Aynı zamanda MS'te Cu ve Zn düzeylerinin ölçümü de klinik fayda sağlar. İlk defa MS hastalarında comet yöntemi ile DNA hasarının değerlendirildiği bu çalışmada, MS'te DNA hasarının belirginleştiği gözlendi. MT'leri kodlayan genlerin nöroblastom hücrelerde apoptotik hücre ölüm yolaklarını aktive ettiği tespit edildi.