AMERIKA’NIN 1964 KIBRIS KRIZI’NE MÜDAHALESI VE YUNANISTAN’IN TEPKISI (ŞUBAT-AĞUSTOS 1964)
Yükleniyor...
Tarih
2017
Yazarlar
Dergi Başlığı
Dergi ISSN
Cilt Başlığı
Yayıncı
Erişim Hakkı
info:eu-repo/semantics/openAccess
Özet
Öz:1964 Kıbrıs Krizi'ne Amerika'nın müdahalesini konu edinen bu çalışma, bu süreçte Amerika'nın arabuluculuk faaliyetlerine yönelik Yunanistan'ın tepkisini incelemeyi amaçlar. Amerika'nın Kıbrıs krizine müdahil olmasına giden süreç 1963 yılı sonunda Makarios'un Kıbrıs'ta Türk-Rum ortaklığına dayalı Kıbrıs Cumhuriyeti'ni Rum egemenliğine almak amacıyla anayasada değişiklik yapmak istemesiyle başladı. Makarios'un bu girişimi adada bir iç savaşa ve ardından da garantör ülkelerin müdahalesine yol açtı. Makarios'un Türkiye ve Yunanistan arasındaki ilişkileri geren "bağımsız eylemlerinin" Akdeniz'deki "barışı" tehdit ettiği sonucuna varan Amerika, krize dâhil olarak Türkiye ve Yunanistan arasında çıkması muhtemel bir savaşa engel olma ve adayı NATO şemsiyesi altına getirmeyi amaçladı. Kıbrıs'ta Makarios'u ortadan kaldırmayı amaçlayan Papandreou Hükümeti ve Ankara'da İnönü Hükümeti bu konuda Amerika ile aynı görüşteydi. Ancak temel uzlaşmazlık bunun nasıl gerçekleştirileceği konusundaydı: Enosis mi yoksa Enosis karşılığında Türkiye'ye bir taviz vererek mi? Yunanistan birinci Türkiye ikinci seçenekte diretti. Bu süreçte Makarios'un sorunu BM gündemine taşıması ve Sovyetlerin desteğine başvurması üzerine kriz uluslararası bir niteliğe dönüştü ve giderek içinden çıkılmaz bir hal almaya başladı. Soğuk Savaş koşullarında adanın yeni bir Küba'ya dönüşmesi endişesi taşıyan, bu nedenle ikinci seçeneğin taraflar açısından en iyi seçim olduğuna inanan Amerika, İki ülke arasında bir uzlaşma sağlayabilmek için oldukça yoğun bir çaba sarf etti. Ancak Yunanistan'da Papandreou hükümeti tüm girişimlere rağmen ikna edilemedi. Özellikle Amerika'nın krize aktif olarak dahil olduğu Şubat 1964'ten sürecin başarısızlıkla sonuçlandığı Ağustos 1964'e kadar olan tarihsel süreci mercek altına alan bu çalışma, Yunanistan'ın Amerikan önerilerine yönelik olumsuz tutumunun nedenlerini ortaya koymayı hedeflemektedir. Altı aylık bu kritik sürecin anlaşılması, yalnızca sorunun 1964 yılında neden çözümsüz kaldığını değil aynı zamanda 1967, 1974 krizlerinin hatta günümüzde devan eden çözümsüzlüğün anlaşılmasını kolaylaştıracaktır
Abstract:This work is about the American intervention in the 1964 Cyprus Crisis. In particular, the study concentrates on the Greek political reaction to the US mediation efforts during the crisis. The process that brought about the first US involvement in the crisis started in November 1963, when Makarios sought to change the constitution in order to centralize the government. This move soon led a civil war on the island and after the war, the guarantor powers got involved. Believing Makarios’ “independent” actions on the island were a threat to “peace” in the Mediterranean. The primary objective of the US was to avoid a war between Turkey and Greece and to secure the Natofication of the island. Both Turkey and Greece accepted the elimination of Makarios but disagreed on how to achieve it: “Enosis or Enosis with compensation to Turkey”. Turkey wanted the second option while Greece insisted on the first. Makarios, on the other hand, achieved the internationalization of the crisis by demanding help from Soviets. Under Cold War conditions, the Johnson administration, believing that the second option was the best solution for the interests of all the parties, tried very hard to find the silver lining between the parties however, they failed to convince the Papandreou government in Greece. By examining this historical process, it is proposed to analyze the parameters that led Greece to not accept the US proposals to come to an agreement with Turkey. This will help reveal why the Cyprus issue remained unresolved in 1964, results of which affected 1967 and 1974 Crises and still affects the current deadlock.
Abstract:This work is about the American intervention in the 1964 Cyprus Crisis. In particular, the study concentrates on the Greek political reaction to the US mediation efforts during the crisis. The process that brought about the first US involvement in the crisis started in November 1963, when Makarios sought to change the constitution in order to centralize the government. This move soon led a civil war on the island and after the war, the guarantor powers got involved. Believing Makarios’ “independent” actions on the island were a threat to “peace” in the Mediterranean. The primary objective of the US was to avoid a war between Turkey and Greece and to secure the Natofication of the island. Both Turkey and Greece accepted the elimination of Makarios but disagreed on how to achieve it: “Enosis or Enosis with compensation to Turkey”. Turkey wanted the second option while Greece insisted on the first. Makarios, on the other hand, achieved the internationalization of the crisis by demanding help from Soviets. Under Cold War conditions, the Johnson administration, believing that the second option was the best solution for the interests of all the parties, tried very hard to find the silver lining between the parties however, they failed to convince the Papandreou government in Greece. By examining this historical process, it is proposed to analyze the parameters that led Greece to not accept the US proposals to come to an agreement with Turkey. This will help reveal why the Cyprus issue remained unresolved in 1964, results of which affected 1967 and 1974 Crises and still affects the current deadlock.
Açıklama
Anahtar Kelimeler
Kaynak
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi
WoS Q Değeri
Scopus Q Değeri
Cilt
Sayı
Künye
YELLİCE G (2017). AMERIKA’NIN 1964 KIBRIS KRIZI’NE MÜDAHALESI VE YUNANISTAN’IN TEPKISI (ŞUBAT-AĞUSTOS 1964). Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 17(35), 367 - 401.
