Türkiye gelişen ve büyüyen ekonomisi ile sürekli artan bir enerji talebi ile karşı karşıyadır. Sürekli artan bir ivmeye sahip olan enerji talebini karşılamak için daha fazla enerji yatırımı yapılmaktadır. Son yıllarda yapılan yenilenebilir enerji ve nükleer enerji yatırımları bu ihtiyacı karşılamak içindir. Ancak mevcut durumda uzun bir süre daha termik yollardan enerji temini, ülkemiz açısından önemini korumaya devam edecektir. Termik santrallerin kurulumu maliyetlidir. Termik santrallerin karmaşık yapılı bileşenleri mevcuttur. Sürekli bir performans beklenen sistemlerdir. Çalışmalarında meydana gelecek aksamalar enerji güvenilirliği açısından istenmeyen bir durumdur. Bu nedenle bakım ve onarım çalışmaları doğru planlanmalıdır. Bu çalışmada geleneksel bir termik santralin yapısal şemasındaki bileşenler sık kullanılan bileşen önem ölçüleri ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın ilk bölümünde bileşen önemini temellendirebilmek adına güvenilirlik olgusu, sistem tasarımı, sistem çeşitleri ve sistem güvenilirliği kavramsal olarak tanıtılmıştır. İkinci bölümde çalışmada kullanılacak bileşen önem ölçüleri tanıtılmıştır. Güvenilirliğe dayalı önem ölçüleri için Birnbaum, Potansiyel, Kritik ve Fussell-Vesely önem ölçüleri ve yaşam dağılımına bağlı olarakta Barlow-Proschan ve Natvig önem ölçüleri tanımlanmıştır. Üçüncü bölümde ise Dünya'da ve Türkiye'de enerjinin genel bir durumu verildikten sonra 600 MW gücündeki bir geleneksel termik santralin bileşen önemleri değerlendirilmiştir. Oluşturulan simülasyon yardımı ile rassal güvenilirlik değerleri için Birnbaum, Potansiyel, Kritik ve Fussell-Vesely önem ölçülerine göre bileşen önemlilikleri hesaplanmış ve hangi bileşenin sistem açısından daha önemli olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Yaşam dağılımına bağlı olarak oluşturulan diğer bir simülasyon yardımı ile Barlow-Proschan ve Natvig önem ölçüleri için hangi bileşenin sistem açısından daha önemli olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Tüm bileşen önem ölçüleri açısından türbin bileşeni en önemli bileşen olarak hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Sistem Güvenilirliği, Termik Santral, Birnbaum Önem Ölçümü, Potansiyel Önem Ölçümü, Kritik Önem Ölçümü, Fussell-Vesely Önem Ölçümü, Barlow-Proschan Önem Ölçümü, Natvig Önem Ölçümü
Turkey is faced with an ever-increasing demand for energy along with its developing and growing economy. Further energy investments should be made to meet the demand for energy with an ever increasing acceleration. In recent years, renewable energy and nuclear energy investments have been made to meet this demand. However, in the current situation, the energy supply through thermal means for a long time will continue to maintain its importance for our country. The installation of thermal power plants is costly. Thermal power plants have complex components. They are the systems from which continuous performance is expected. The disruptions that will arise in their operation are undesirable situations in terms of energy reliability. Therefore, maintenance and repair works should be planned properly. In this study, the components in the structural scheme of a conventional thermal power plant were evaluated by frequently used component importance measures. In the first section of the study, the reliability phenomenon, system design, system types and system reliability were introduced conceptually to be able to ground the component importance. The component importance measures to be used in the study were introduced in the second section. Birnbaum, Potential, Critical and Fussell-Vesely importance measures were defined for importance measures based on reliability, and Barlow-Proschan and Natvig importance measures were defined depending on lifetime distribution. In the third section, the general situation of energy in the world and Turkey was presented and then the component importance measures of a conventional thermal power plant with 600 MW power were evaluated. The component importances were calculated by Birnbaum, Potential, Critical and Fussell-Vesely importance measures for random reliability values with the help of the simulation generated, and an attempt to determine which component was more important for the system was made. An attempt to determine which component was more important for the system was made for Barlow-Proschan and Natvig importance measures with the help of another simulation generated depending on lifetime distribution. The turbine component was calculated as the most important component in terms of all component importance measures. Keywords: System Reliability, Thermal Power Plant, Birnbaum Importance Measurement, Potential Importance Measurement, Critical Importance Measurement, Fussell-Vesely Importance Measurement, Barlow-Proschan Importance Measurement, Natvig Importance Measurement
