İçinde yaşadığı topluma, toplumsal kurallara ve dünyaya karşı kayıtsız bir tavır takınan rint tipi, divan şairleri tarafından idealize edilmiş bir tip olarak yansıtılmış ve rintlik divan şiirinin en önemli konularından biri olmuştur. Bu çalışmada Ahmed Paşa, Necâtî, Fuzûlî, Bâkî, Şeyh Gâlip, Fehîm ve Nedîm divanlarından faydalanmak suretiyle rint tipinin özelliklerini anlatmaya çalıştık. Rintler, şarap, meyhane ve sevgiliyi daima önemsemiş ama dinî ve sosyal normları hiçe saymışlardır. Divan şairleri, rindâne görüşlerini, rint tipi, özellikle de rint-zahit çatışması üzerinden anlatmışlardır. Bu da klasik şiire farklı bir güzellik ve canlılık kazandırmıştır. Zahitlerin fanatizme varan bağnazlıkları karşısında özgür ve asi duruşlarını kaybetmeyen, hiçbir yasak ve baskıya aldırış etmeyen tavırlarıyla rintler, yaşadıkları toplumun en dikkat çekici ve toplumsal tepkiyi üzerine çeken tipi konumunda olmuşlardır. Kendilerini sınırlayan bütün normlardan uzaklaşarak özgürleşen rintler, zahitlerin kendilerine yönelik uyarılarını hiçe saymışlardır. Dünya ve ahiret kaygısından uzak bir hayat yaşadıkları için dünyaya ve ahirete ait hiçbir menfaatin peşinde koşmamış, hiç kimseye baş eğmemişlerdir. Onların bu tavrı, görünüşe önem veren ikiyüzlü insanlara karşı tepkili olmalarına ve eleştirel bir tavır içine girmelerine neden olmuştur. Şairler, rintliği kaderleri olarak gördükleri için, toplumun hor görüp aşağıladığı bu sıfatı bir övgü vesilesi olarak değerlendirmişlerdir. İnsanları ikiyüzlü davranmaya zorlayan bütün gelenek ve âdetlere karşı çıkan rintler, aşk ve sarhoşluktan yana tavırlarını koymuşlar ve anı yaşamanın mutluluğunu bırakmadan kendi yollarında yürümeye devam etmişlerdir. Şeriat kurallarına ve uygulamalarına karşı olumsuz bir tavır sergileyen rintler, rintliği, hem özgürlüğün ve kurtuluşun hem de gamsız ve kedersiz bir hayatın yegâne yolu olarak görmüşlerdir. Şairler, bir yaşam felsefesi ve bir duruşun adı olan rintlik sayesinde, özellikle de rint-zahit çatışması üzerinden "toplumsal eleştiri"lerini yapma imkânı elde etmiştir. Anahtar Kelimeler: Rint, zahit, şarap, riyâ, mey-hâne.
The rind type, in which he lived in an indifferent attitude to social rules and the world, was reflected as a type idealized by divan poets and became one of the most important subjects of the ritual divan poetry. In this study, we tried to explain the properties of rind type by making use of Ahmed Paşa, Necâtî, Fuzûlî, Bâkî, Şeyh Gâlip, Fehîm and Nedîm divans. Rinds, wine, taverns and lovers have always heeded but ignored religious and social norms. Divan poets made statements about the rindâne views, rint type, rint-zâhid conflict. This has given classical poetry a different beauty and vitality. With the attitudes of the zâhid, who do not lose their free and rebellious positions in the face of fanaticism, and do not care about any prohibitions and pressures, rinds have become the type that attracts the most attention and social reaction of the society they live in. The rinds liberated away from all the norms that confine themselves have ignored the zâhids warning to them. Because they lived a life far away from the world and the worst of the Hereafter, they did not pursue any interest in the world and the Hereafter, and they did not bow to anyone. Their attitude has led them to react to critical-minded hypocritical people and to engage in a critical attitude. Since the poets regarded it as the fate of the ritual, they regarded this criticism as a praiseworthy instrument that the community despised. Rinds who opposed all traditions and customs that forced people to act hypocritically put their attitude toward love and drunkenness and continued to walk on their own paths without leaving the happiness of living the moment. The rituals and freedom both of which have a negative attitude to Shari'a's rules and practices, have been seen as the only way of life without mercy and worry. The poets have been able to make social criticism through a philosophy of life and a ritual called rithe, especially through the rind-zâhid conflict. Key Words: rind, zâhid, wine, hypocrisy, ginmill.
