Gitar eğitiminde Türk müziği içerikli akor ve kadans kurulumlarına yönelik farklı akortlarda konumlandırmalar ve etkililik düzeyleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, lisans düzeyindeki öğrencilerin Türk müziği içerikli akor ve kadans kurgularını gitar icracılığında var olan klasik ve farklı akort sistemleri ile çalmalarının gitar çalma becerilerinin geliştirilmesinde ne ölçüde etkili olduğunu araştırmaktır. Araştırma sürecinde yapılandırılan akor ve kadans kurguları, Türk müziği eserlerine yönelik kullanılan dörtlü armoni ve karma armoni gibi farklı çok seslendirme tekniklerini içermekle birlikte; Hüseyni, Nikriz ve Saba makamı dizilerinde konumlandırılmıştır. Araştırmada, öntest-sontest kontrol gruplu deney deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, 2012-2013 Eğitim Öğretim yılı bahar yarıyılı Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü Müzik Eğitimi Anabilim Dalı birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü sınıf (n=16) bireysel çalgı (gitar) öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmacı tarafından 12 hafta ve haftada 16 ders saati süresince deney grubuna (n=8) gitar icracılığında kullanılan dört farklı akort sistemi ile kontrol grubuna ise (n=8) klasik akort sistemi ile konuya yönelik gitar eğitimi uygulanmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Denklik Testi ?Gitar Çalma Becerilerine Yönelik Yönelik Başarı Ölçeği? (GÇBYBÖ), Öntest-Sontest ?Akor ve Kadans Kurulumlarına Yönelik Başarı Ölçeği? AKKYBÖ ve Uzman Görüşü Alma Formu kullanılmıştır. Denklik testi AKKYBÖ ile çalışma grubunu oluşturan öğrencilerin gitar çalma beceri düzeyleri gözlemci öğretim üyeleri tarafından ölçülmüş, bu ölçüm sonucunda yansız atama yoluyla araştırmacı tarafından deney ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Öntest AKKYBÖ ve Sontest AKKYBÖ'yle deney ve kontrol grupları arasında bağımsız değişken ile ilgili davranış değişiklikleri ölçülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin analizi için, kontrol ve deney grubu öğrencilerinin öntest ve son test sonuçları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla Mann-Whitney U Testi kullanılmıştır. Kontrol ve deney grubunun kendi içerisinde öntest ve sontest sonuçları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla ise Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; (a) Kontrol ve deney grubu öğrencilerinin öntest sonuçlarında öğrencilerin gitar çalma becerilerine yönelik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark belirlenmemiştir (U= 24; p>0.05). Sıra ortalamaları dikkate alındığında deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerine göre gitar çalma becerileri bakımından daha yüksek bir ortalamaya sahip oldukları fakat bu farkın istatistiksel olarak anlamlı bir fark için yeterli olmadığı söylenebilir. (b) Kontrol grubu öğrencilerinin öntest ve sontest sonuçlarında öğrencilerin gitar çalma becerilerine yönelik puanları arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (z: -2,521; p<0.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplam puanlar dikkate alındığında gözlenen farkın pozitif sıralar, yani sontest lehine olduğu görülmektedir. (c) Elde edilen sonuçlara göre deney grubu öğrencilerinin ?S? akort sistemi ile aldıkları eğitimde ön test ve son testte elde ettikleri puanlar arasında anlamlı bir fark bulunmuştur (z: -2,380; p<0.05). Fark puanlarının sıra ortalaması ve toplam puanlar dikkate alındığında gözlenen farkın pozitif sıralar, yani sontest lehine olduğu görülmektedir. Buna göre ?S? akort sistemine göre verilen eğitimin öğrencilerin gitar çalma becerilerini arttırdığı söylenebilir. (d) Kontrol ve deney grubunu oluşturan öğrencilerin gitar çalma becerilerine yönelik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark belirlenmiştir (U= 13; p<0.05). Sıra ortalamaları ve toplamları dikkate alındığında kontrol grubu öğrencilerinin deney grubu öğrencilerine göre gitar çalma becerileri bakımından daha yüksek puanlara sahip oldukları görülmektedir. Buna göre ?K? akort sisteminin öğrencilerin gitar çalma becerilerini ?M, R ve T akort sistemlerine göre istatistiksel açıdan anlamlı düzeyde daha olumlu etkilediği söylenebilir. (e) Kontrol ve deney grubunu oluşturan öğrencilerin gitar çalma becerilerine yönelik puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (U= 21; p>0.05). Sıra ortalamaları ve toplamları dikkate alındığında deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerine göre gitar çalma becerileri bakımından daha yüksek puanlara sahip oldukları görülmektedir ancak bu sonuç, öğrencilerin gitar çalma becerilerine ilişkin ?K? ve ?S? akort sistemleri arasında istatistiksel açıdan anlamlı bir fark oluşturmamaktadır.