Lise son sınıf öğrencilerinin psikolojik ihtiyaçları ile mesleki ilgi alanları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmada» psikolojik ihtiyaçlarla mesleki ilgi alanları arasındaki ilişki incelenmiştir; daha sonra da. psikolojik ihtiyaçlarla mesleki ilgi alanları arasındaki ilişkiyi cinsiyet» gelir düzeyi, okul başarısı ve öğrenim görülen kol gibi değişkenlerin etkileyip etkilemediğini araştırılmıştır. Ar.astırmanın örneklemi 1992-93 öğretim yılında Malatya il Merkezinde olan 6 genel lisenin lise son sınıfında oku yan toplam 408 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmada, psikolojik ihtiyaçlar 'Edwards Kişisel Tercih Envanteri' ile mesleki ilgi alanları 'Mesleki Yönelim Envanteri' ile ve öğrencilerin kişisel niteliklerine ilişkin bilgiler ise 'Kişisel Bilgi Formu' ile elde edilmiştir. Araştırmada elde edilen verilerin istatistiksel analizinde 'Pearson Momentler Çarpımı Korelasyonu' ile 'Çoklu Korelasyon' tekniği kullanılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçları su şekilde sıralaya biliriz: 1.0. Psikolojik ihtiyaçlar ile mesleki ilgi alanları arasındaki ilişki ele alındığında : 1.1. 'Düzen' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 164 1.2. 'özerklik' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.3. 'Sebat' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı ara sında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.4. 'Uyarlık' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi ala nı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.5. 'Yakınlık' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir.. 1.6. 'Duyguları Anlama' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim'il- gi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.7. 'İlgi Görme' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi ala nı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.8. 'Şefkat Gösterme' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' il gi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.9. 'Düzen' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı ara sında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.10. 'özerklik' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.11. 'Yakınlık' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.12. 'Şefkat Gösterme' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.13. 'Sebat' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı ara sında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.14. 'Başarma' ihtiyacı ile ' îdare-Ekonomi ' ilgi ala nı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.15. 'Sebat' ihtiyacı ile ' Idare-Ekonomi ' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 165 1.16. 'Başatlık' ihtiyacı ile ' İdare'-Ekonomi ilgi ala nı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.17. 'Düzen' ihtiyacı ile ' Îdare-Ekonomi ' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.18. "Duyguları Anlama ' ihtiyacı ile 'Dil ve Edebiyat' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.19. 'Duyguları Anlama' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. 1.20. 'Değişiklik' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasında anlamlı bir ilişki elde edilmemiştir. >. 2.0. Cinsiyete göre psikolojik ihtiyaçlar ile mesleki ilgi alanı arasındaki ilişkiye bakıldığında : 2.1. 'Duyguları Anlama' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir fark lılığın olmadığı ortaya çıkmıştır. 2.2. 'Yakınlık' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi alanı arasındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir farklılık göster mediği ortaya çıkmıştır. 2.3. 'Sebat' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı ara sındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir farklılığın olmadığı ortaya çıkmıştır. 2.4. 'Yakınlık' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık' ilgi alanı arasındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir farklılığın olma dığı ortaya çıkmıştır. 2.5. 'Başatlık' ihtiyacı ile ' îdare-Ekonomi ' ilgi ala nı arasındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir farklılık gös termemektedir. 166 2.6. 'Duyguları Anlama' ihtiyacı ile 'Dil ve Edebiyat' ilgi alanı arasındaki ilişki cinsiyete göre anlamlı bir farklı lık göstermemektedir. 3.0. Gelir düzeyine göre psikolojik ihtiyaçlar ile mes leki ilgi alanı arasındaki ilişkiye bakıldığında : 3.1. 'Duyguları Anlama-' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasındaki ilişki gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 3.2. 'Yakınlık' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi ala nı arasındaki ilişki gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır.. 3.3. 'özerklik' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı arasındaki ilişki gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 3.4. 'Şefkat Gösterme' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi alanı arasındaki ilişki gelir düzeyine göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 4.0. Okul başarısına göre psikolojik ihtiyaçlar ile mesleki ilgi alanları arasındaki ilişkiye bakıldığında : 4.1. 'Başarma' ihtiyacı ile ' îdare-Ekonomi ' ilgi ala nı arasındaki ilişki okul başarısına göre anlamlı bir farklı lık göstermediği ortaya çıkmıştır. 4.2. 'Başarma' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı arasındaki ilişki okul başarısına göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 167 4.3. 'Değişiklik' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasındaki ilişki okul başarısına göre anlamlı bir fark lılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 4.4. 'özerklik' ihtiyacı ile 'Tıp-Saglık* ilgi alanı arasındaki ilişki okul başarısına göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 4.5. 'Sebat' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' ilgi alanı arasındaki ilişki okul başarısına göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 5.0. Kollara göre psikolojik ihtiyaçlar ile mesleki ilgi alanları arasındaki ilişkiye bakıldığında : 5.1. 'Düzen' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen' ilgi alanı ara sındaki ilişki kollara göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 5.2. 'Duyguları Anlama' ihtiyacı ile 'Sosyal Bilim' il gi alanı arasındaki ilişki kollara göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 5.3. 'Değişiklik' ihtiyacı ile 'Güzel Sanatlar' ilgi alanı arasındaki ilişki kollara göre anlamlı bir farklılık göstermediği ortaya çıkmıştır. 5.4. 'Başarma' ihtiyacı ile 'Teknik-Fen" ilgi alanı arasındaki ilişki kollara göre anlamlı bir farklılık göster mediği ortaya çıkmıştır. öğrencilerin kendilerini ve bir mesleğin gerektirmiş olduğu nitelikleri tam olarak bilmemeleri sonuçları olumsuz olarak etkilemiştir. Orta öğretim kademesinde yapılan mesleki rehberlik faaliyetlerine ağırlık verilmeli ve meslek seçimin de öğrencilerin kişisel niteliklerinin de önemli olduğu vurgu I anma 1 ıdır.