Anadolu imam hatip liselerinde örtük programın tespiti (Konya ili örneği)

Abstract

Resmî/açık program dışında yer alan ve örtük olarak sunulan mesajlardan oluşan örtük program günümüzde bilimsel çalışmalara konu olmaya başlamış ve örtük programın en az resmî/açık program kadar etkin olduğu bilimsel olarak ortaya konulmuştur. Örtük programdan özellikle dinî, millî ve manevî değerlerin aktarımı ile devletlere hâkim ideolojinin yeni nesillere kabul ettirilmesinde önemli ölçüde yararlanılmakta olduğu gözlemlenmiştir. Bunun için genellikle ders kitapları, okul binalarına iliştirilen örtük öge ve öğretiler ile okullarda oluşturulan yönlendirme ve beklenti merkezli örtük kültür etkin olarak kullanılmaktadır. Ders kitaplarında yer alan görseller, bilgi kutucukları, etkinlik alanları; okul binalarının kolon, duvar ve panoları örtük programın unsuru olan öge ve öğretilere yer verilen temel alanlardır. Araştırmanın konusunu oluşturan örtük program bağlamında AİHL meslek dersleri ders kitaplarına bakıldığında, bu kitaplarda yer alan görseller, bilgi kutucukları, etkinlik alanları, cümle aralarında ya da özellikle kitapların yorumlayalım bölümlerinde verilen ayet ve hadisler ile çeşitli araştırma metinleri ve soruların; AİHL binalarına bakıldığında ise bu okul binalarının kolon, duvar ve panolarında yer alan çeşitli ayet ve hadisler ile güzel söz ve görsellerin; yine AİHL öğrencilerinin dinî, millî ve manevî değerleri içselleştirmesinde okul idaresi ve öğretmenleri tarafından AİHL'de oluşturulan okul yönlendirme ve beklentilerinin örtük programın unsurları olarak karşımıza çıktığı görülmektedir. Buna göre araştırmada, AİHL'de var olan örtük program, Konya ili örnekliğinde, meslek dersleri ders kitaplarında ve bina duvar, kolon ve panolarında yer alan örtük öge ve öğretiler ile öğrenci algıları ve okul yönlendirme ve beklentileri bağlamında ortaya konmaya çalışılmış ve bu yönde araştırma sonunda yer alan sonuçlara ulaşılarak öneriler sunulmuştur.

Hidden curriculum which is out of formal programme and formed of hidden messages started to be discussed in scientific studies and it is proved scientifically that hidden curriculum is as efficient as formal curriculum at least. It is observed that hidden curriculum is used for transference of religious, national and moral values and getting dominant ideologies of states through new generations significantly. For this, coursebooks, hidden items in school buildings and guidance in schools, expectation centered hidden culture are used. Visuals, information boxes, activity sides in coursebooks; school buildings columns, walls and boards are basic fields that hidden curriculum's items and doctrines take part. In the context of hidden curriculum forming research's subject; when Anatolian Imam Hatip High School vocational coursebooks are investigated, visuals, information boxes, activity sides, verses and hadiths especially sentence gaps or let's comment parts, various research texts and questions; when investigated Anatolian Imam Hatip High Schools buildings verses hadiths, words of wisdoms and visuals on columns, walls and boards of this buildings; schools guidance and expectations that formed by school management and teachers for interiorizing religious, national and moral values by students are seen as hidden curriculums factors. In this study, hidden curriculum in Anatolian Imam Hatip High Schools was studied to present in Konya province sample, vocational coursebooks and hidden items and doctrines in school buildings walls, columns and boards and in the context of school guidance and expectations. suggestions were offered by reaching results at the end of this study.