İç dinamikler ve uluslararası bağlamda Darfur sorunu

Abstract

Darfur çatışması, İngilizlerin sömürge yönetimi altında bölgenin ihmal edilmesi ve geri kalması, bağımsızlık sonrasında merkezi hükümetlerin de bölgeye yönelik ihmal ve ilgisizliği, farklı etnik grupların bölgenin kıt doğal kaynaklarını kontrol etme ve paylaşma konusundaki rekabeti, kıt kaynakların paylaşımı sorunundan ortaya çıkan ekonomik kırılmalar nedeniyle yerelde başlayan ve uluslararası bir hukuk sorununa dönüşen silahlı bir iç çatışmadır. Bu sorun, 1980'li yıllarda Sudan'ın batı bölgesinde yaşayan farklı kabileler arasındaki kaynakların paylaşımı noktasında yaşanan ekonomik anlaşmazlıklarla başlamıştır. Bölge de kıtlık ve kuraklığın baş göstermesiyle birlikte kabileler arasında yaşanan bu ufak çaplı anlaşmazlıklar zamanla daha ileri boyutta çatışmalara dönüşmüştür. 2003 yılına gelindiğinde, merkezi hükümetin ihmal ve ilgisizliği, yanlış yönetimler, ekonomik problemler, etnik ve siyasi çekişmeler sonucunda Darfur'da isyancı hareketlenmeler başlamıştır. Kabileler tarafından başlatılan bu isyancı saldırılara hükümetinde silahla karşılık vermesi sonucu açlık, hastalık ve sefalet ciddi boyutlara ulaşmıştır. Bu kargaşa ortamında çatışmalarda hayatını kaybeden sivil sayısı yüzbinleri aşmıştır. Bölgede yaşanan insani krizin durdurulması adına uluslararası müdahaleye ihtiyaç duyulmuştur. Birleşmiş Milletler ve Uluslararası Ceza Mahkemesi gibi kuruluşlar bu süreçte soruna müdahil olmuştur. Uluslararası kuruluşların sürece müdahil olmasında BM Komisyon kararı ile bölgede tespit edilen saldırılar, yağma ve yıkım, hukuka aykırı tutuklama, işkence, insanlığa aykırı ve aşağılayıcı muamele, sivillerin bilerek ve isteyerek öldürülmesi, kitlesel katliamlar gibi hukuka aykırı eylemler etkili olmuştur. Böylece yerel de başlayan bu sorun küresel güçlerin de devreye girmesiyle uluslararası bir hukuk sorununa dönüşmüştür. Bu çalışma yakın tarihte yaşanan ve etkisi düşük yoğunluklu da olsa hala devam eden Sudan'ın Darfur eyaletindeki çatışmanın nasıl başladığını, sürecin nasıl ilerlediğini anlamak ve yerelde başlayan bu sorunun nasıl bir uluslararası hukuk sorununa dönüştüğünü analiz etmek amacıyla hazırlanmıştır.

The problem of Darfur, the neglect and lagging of the region under the British colonial rule, the neglect and indifference of the region in the central governments after independence, the competition of different ethnic groups in controlling and sharing the region's scarce natural resources, and the economic breakdown arising from the problem of sharing of scarce resources. It is an armed internal conflict that has become a problem of international law. This problem began in the 1980s with economic disagreements over the sharing of resources among different tribes in the western part of Sudan. With the emergence of famine and drought in the region, these small-scale disagreements between tribes turned into more conflicts over time. In 2003, the rebellion in Darfur began as a result of neglect and indifference of the central government, mismanagement, economic problems, ethnic and political strife. Hunger, sickness and misery have reached serious proportions as a result of these rebels initiated by the tribes in their government. In this turmoil, the number of civilians who lost their lives in clashes has exceeded hundreds of thousands. There was a need for international intervention to stop the humanitarian crisis in the region. Organizations such as the United Nations and the International Criminal Court were involved in this process. Unlawful actions such as attacks, looting and destruction, unlawful arrest, torture, unhealthy and humiliating treatment, deliberate and voluntary killing of civilians and massacres in the region were effective in the involvement of international organizations in the process. Thus, this problem, which started at the local level, turned into a problem of international law with the introduction of global powers. This study was prepared to understand how the conflict started in the recent Darfur province of Sudan, which has a low impact, and to analyze how this problem which started locally has turned into a problem of international law.