Öğretim üyelerinin akademik unvanlarına yönelik algıları ile iş stresi arasındaki ilişkinin analizi

Abstract

Bu araştırmada öğretim üyelerinin akademik unvanlarına yönelik algıları ile iş stresleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda öğretim üyelerinin unvanlarına yönelik algılarını etkileyen faktörleri belirlemek ve bu faktörler ile iş stresi arasındaki ilişkiyi incelemek çalışmanın temelinin oluşturmaktadır. Nicel yöntemin kullanıldığı araştırma tarama modelinde tasarlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 10 kamu üniversitesinin öğretim üyeleri oluşturmaktadır. Örneklem belirlemede, üniversitelerin kuruluş yılı, bulunduğu coğrafi bölge, fakülte çeşitliliği, farklı unvanlara sahip öğretim üyesi sayısı gibi ölçütler dikkate alınmıştır. Araştırmanın verileri, araştırmacılar tarafından geliştirilen "Akademik Unvan Algı Ölçeği" ile Balcı (1993) tarafından geliştirilen "Üniversite Öğretim Elemanı İş Stresi Ölçeği" başlıklı iki ölçekle toplanmıştır. Elde edilen veriler, frekans ve yüzde değerleri, t testi, ANOVA, korelasyon ve regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda öğretim üyelerinin akademik unvanlarına ilişkin algıları ile cinsiyetleri, akademik kıdemleri, öğretim üyeliği kıdemi ve üniversite değişkenleri arasında istatistikî olarak anlamlı bir farklılık görülmezken, unvan ve uzmanlık alanı değişkenleri açısından anlamlı farklılık bulunmuş, öğretim üyelerinin algıları akademik unvan algısı ölçeğinin boyutlarına göre farklılaşmıştır. Aynı şekilde, öğretim üyelerinin iş stres düzeylerine ilişkin algıları ile akademik kıdemleri, uzmanlık alanı ve üniversite değişkenleri arasında istatistiki olarak anlamlı bir farklılık görülmezken, cinsiyet, unvan ve öğretim üyeliği kıdemi değişkenleri arasında anlamlı bir farklılık görülmüştür. Ayrıca öğretim üyelerinin akademik unvan algıları ile iş stres düzeyleri arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Araştırmada ulaşılan sonuçlara göre öğretim üyelerinin akademik unvanlarına ve unvanın boyutlarına ilişkin algıları, iş stres düzeyinin anlamlı bir yordayıcısı olup aralarında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır. Araştırma bulgu ve sonuçları doğrultusunda, öğretim üyelerinin unvanlarına yönelik daha olumlu algıya sahip olacakları, akademik unvanlarını diğer unvanlarla kıyaslamayacakları ve iş stres düzeylerini azaltacak gerekli düzenlemelerin en kısa sürede hayata geçirilmesine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

In this research, it was aimed to determine the relationship between faculty members' perceptions of their academic titles and job stress. For this aim, it was the basis of the study to determine the factors affecting the faculty members' perceptions regarding their titles and to examine the relationship between these factors and job stress. The research in which quantitative method was employed was designed in the survey model. The sample of the research consisted of faculty members working at ten public universities. In deciding the sampling, the criteria related to the universities such as the year of establishment, geographical region, faculty diversity, number of faculty members by different titles were taken into consideration. The data of the study were collected via two scales which were "Scale of Academic Title Perception" developed by the researchers and "Scale of Academicians' Job Stress" developed by Balcı. The data obtained were analyzed by frequency and percentage values, t-test, ANOVA, correlation and regression analysis. As a result of the research, there were not found any statistically significant differences between faculty members' perceptions and their genders, academic titles, academic seniorities and university they work at. Whereas, a significant difference was found in terms of their titles and subject areas; perceptions of the faculty members differentiated by components of the Scale of Academic Title Perception. Likewise, there were not any statistically significant differences between the faculty members' perceptions regarding their job stress levels and their academic seniorities, their subject areas and the universities they work at. However, there was a significant difference between their genders, titles and seniorities. Moreover, there was a significant negative correlation between the academic title perceptions of the faculty members and their levels of job stress. According to the results obtained in the research, the faculty members' perceptions of academic titles and the components of the titles were found to be a significant predictor of the level of job stress and there was a significant negative correlation between them. In line with the findings and conclusions of the research, suggestions were made to make the necessary arrangements to be implemented as soon as possible for the faculty members to have a more positive perceptions of their titles, not to compare their academic titles with other titles and to reduce their levels of job stress.