Üniversite öğrencilerinin psikolojik sermaye, sınıf bağlılığı ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişkinin analizi

Abstract

Yapılan araştırmalar, üniversite öğrencilerinin okula yabancılaşmalarının yaygın ve oldukça önemli bir sorun olduğunu göstermektedir. Öğrencilerin psikolojik sermaye algılarının ve sınıf bağlılıklarının okula yabancılaşma sorunuyla bağlantılı olabileceği düşünülmektedir. Öğrencilerin psikolojik sermaye algıları arttıkça sınıf bağlılıklarının artabileceği, okula yabancılaşma davranışlarının azalabileceği öngörülebilir. Bu nedenle, bu çalışmanın amacı üniversite öğrencilerinin psikolojik sermaye, sınıf bağlılığı ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmanın üç alt problemi vardır. Birinci alt problemde, üniversite öğrencilerinin psikolojik sermayelerinin, sınıf bağlılıklarının ve okula yabancılaşmalarının düzeyi; ikinci alt problemde, üniversite öğrencilerinin psikolojik sermayelerinin, sınıf bağlılıklarının ve okula yabancılaşmalarının bazı değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı; üçüncü alt problemde, üniversite öğrencilerinin psikolojik sermaye, sınıf bağlılığı ve okula yabancılaşma algıları arasındaki ilişki incelenmiştir. Nicel yöntem ile yapılan bu çalışma tarama modeliyle desenlenmiştir. Birinci alt problemde genel tarama modeline dayalı betimsel yöntem; ikinci alt problemde nedensel karşılaştırmalı desen; üçüncü alt problemde ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim-öğretim yılında, İnönü Üniversitesinde öğrenim gören 17.250 öğrenci oluşturmaktadır. Tabakalı seçkisiz örnekleme yöntemi kullanılarak 1.278 üniversite öğrencisinden veri toplanmıştır. Veri toplama araçları olarak "Öğrenci Yabancılaşma Ölçeği", "Sınıf Bağlılık Ölçeği" ve araştırma kapsamında geliştirilen "Psikolojik Sermaye Algıları Ölçeği (PSAÖ)" kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde; betimsel istatistikler, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü varyans analizi ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılmıştır. Araştırmanın verilerini analiz etmek ve modelleri sınayabilmek için AMOS ve SPSS programları kullanılmıştır. Araştırmanın bulgularında üniversite öğrencilerinin yüksek düzeyde psikolojik sermaye algısına; orta düzeyde sınıf bağlılığı ve orta düzeyde okula yabancılaşma algısına sahip oldukları belirlenmiştir. Üniversite öğrencilerinin psikolojik sermaye algıları; cinsiyet ve aileyle birlikte yaşama durumu değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılık göstermezken; fakülte, sınıf düzeyi ve aile gelir düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Üniversite öğrencilerinin sınıf bağlılıkları; cinsiyet, aile gelir düzeyi ve aileyle birlikte yaşama durumu değişkenlerine göre anlamlı şekilde farklılık göstermezken; fakülte ve sınıf düzeyi değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Diğer taraftan üniversite öğrencilerinin okula yabancılaşma algılarının; cinsiyet, fakülte, sınıf düzeyi, aile gelir düzeyi ve aileyle birlikte yaşama durumu değişkenlerine göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklılaştığı görülmüştür. Son olarak öğrencilerin psikolojik sermaye algıları ile okula yabancılaşma algıları arasında negatif yönlü; öğrencilerin sınıf bağlılıkları ile okula yabancılaşma algıları arasında negatif yönlü; öğrencilerin psikolojik sermaye algıları ile sınıf bağlılıkları arasında ise pozitif yönlü anlamlı ilişkiler belirlenmiştir. Ayrıca sınıf bağlılığının, psikolojik sermaye ve okula yabancılaşma arasındaki ilişkide kısmi aracılık rolüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak psikolojik sermayenin hem doğrudan hem de sınıf bağlılığı aracılığıyla dolaylı yoldan okula yabancılaşma algılarını etkilediği tespit edilmiştir. Psikolojik sermaye ve sınıf bağlılığı değişkenlerinin birlikte okula yabancılaşma değişkenindeki varyansın yaklaşık %14'ünü açıkladıkları belirlenmiştir. Öğrencilerin psikolojik sermayelerini ve sınıf bağlılıklarını artırmanın onların okula yabancılaşmalarının azalmasına katkıda bulunacağı sonucuna ulaşılmıştır.

Research studies show that school alienation of university students is widespread and extremely important problem. It is thought that the perception of psychological capital and classroom connectedness can be related to school alienation. It is predicted that classroom connectedness may increase as their perception of psychological capital heighten and behaviors originated from school alienation decrease. Concordantly the aim of this study is the analysis of relationship among psychological capital, classroom connectedness and school alienation of university students. The research has three sub problems. Student's level of psychological capital, classroom connectedness and school alienation in the first sub problem; whether it changes in terms of certain variables or not in the second sub problem; the relationships among psychological capital, classroom connectedness and school alienation of university students in the third sub problem are studied. This quantitative study was designed as a survey model. The descriptive method based on the general survey model is used in the first sub problem. The causal comparative design is used in the second sub problem. The relational survey model is used in the third sub problem. The target population of the study defines to include 17.250 students who had studied at Inonu University in the 2016-2017 academic year. The data are collected from 1.278 university students by using the stratified random sampling method in the study. "Student Alienation Scale", "Classroom Connectedness Scale" and "Psychological Capital Perception Scale (PCPS)" developed within the scope of research are used as data collection tools. In consideration of the acquired data; descriptive statistics, independent samples t-test, one-way analysis of variance, and structural equation modeling are used. In order to analyze the data of the study and test models, AMOS and SPSS are used. It is stated that university students have a high level of psychological capital, medium level of classroom connectedness and school alienation in view of findings of the research. While the perception of psychological capital of university students is seen not to considerably change in relation to variables such as gender, living with parents, it considerably changes in relationship to variables such as faculty, class level, level of household income in the light of statistical data. While the classroom connectedness of university students is not seen to considerably change in relation to variables such as gender, level of household income, living with parents, it considerably changes in relationship to variables such as faculty, class level. On the other hand, the perception of school alienation of university students is seen to considerably change in relation to variables such as gender, faculty, class level, level of household income, living with parents. Lastly, it is stated that there is a negative relationship between the perception of psychological capital and school alienation of university students and also between the perception of psychological capital and classroom connectedness of university students and there is a positive relationship between the perception of psychological capital and classroom connectedness of university students. Furthermore, classroom connectedness is stated to have a partial intermediary role in the relationship between psychological capital and school alienation. Consequently, psychological capital is determined to affect the perception of school alienation both explicitly and implicitly via classroom connectedness. It is stated that psychological capital and classroom connectedness variables altogether explains nearly 14% of the variance of school alienation. Fostering the perception of psychological capital and classroom connectedness of university students is concluded to contribute to students reducing school alienation.