According to the holy qur'an extremeness (Ifrat) and remissness (tafrit) in beliefs and behaviors

Abstract

Kur'ân'da "ifrât" kavramı, tutum ve davranışlarda aşırı gitmek, haddi aşmak; "tefrît" kavramı ise, gevşek ve ihmalkâr davranmak, eksik bırakmak, çabuk davranması gereken yerde ağır davranmak, normalden aşağı olmak anlamlarını ifade eder. Kusur işlemek ve öncü olmak gibi anlamları da ihtiva eden ifrât ve tefrîtin özünde aşırılık vardır. Bu aşırılık ifrâtta, ortalamanın üzerinde gerçekleşirken; tefrîtte ortalamanın altında gerçekleşir. Vasat ise, bu iki kavramın arasında yer alan dosdoğru ve mutedil yol olarak tarif edilmiştir. İnsanın zaafları, cehâleti, hevâ ve arzularına uyması, kendini büyük görmesi ve nefsinin istekleri peşinde koşması onu gittikçe azgınlaştırmış ve birçok aşırılığa sevk etmiştir. Bu sebeple Kur'ân, insanları doğru yoldan saptıran en önemli amillerin başında şeytân ve onun yardımcıları olarak gösterilen inkârcıları zikretmiştir. Kur'ân'ın tasvip etmediği ifrât ve tefrît, insanı inanç, ibadet, ahlâk ve şehvet yönünden fıtri ahvalden, istikâmetten uzaklaştırırken, onun önerdiği vasat çizgi ise, tüm bu hususlarda insanın dünya ve ahiret saadetine ulaşmasını temin etmeye yöneliktir. İnsanın kâmil bir imana sahip olması, şeytânın desiselerine kanmaması, nefis mücadelesinde bulunması, sâlih amellerini arttırması ve faydalı ilim sahibi olmaya gayret etmesi, inanç ve davranışlarda ifrât ve tefrîte düşmemek için alınması gereken öncelikli tedbirlerdendir. Kur'ân, iman esaslarında, İslâm'ın şartlarında, duygularda, sosyal hayatta, ahlâkta, iktisâdi alanda, irşat ve tebliğde ifrât ve tefrîte kaçanların yanlış yolda olduklarını hatırlatmış, söz konusu alanlarda mutedil davrananların ise istikâmet ve hak yol üzere olduklarına dikkat çekmiştir. Yüce Allah, kâinatı bir ölçü ve nizam içerisinde yarattığı gibi, insanı da bir ölçü ve ahenk içinde yaratmıştır. Bu ölçü ve düzenin nasıl olması gerektiği hakkında da Kur'ân'da bir yol haritası belirlemiştir. Kur'ân'da gösterilen bu yoldan gitmeyenlerin aşırılıkta bulundukları dolayısıyla da Allah'ın gazabına uğrayacakları belirtilmiş, vasat yoldan gidenlerin ise onun rızasına nail olacakları ifade edilmiştir.

The concept of extremeness in the Qur'an is to go extreme in terms of attitudes and behaviors; The concept of "remissness" refers to the meaning of being loose and negligent, leaving it incomplete, acting heavily in the place where it should behave quickly, being below normal. There is extremism in the essence of extremeness and remissness, which also includes meanings such as imperfection and pioneering. This extremeness is higher than the average; remissness occurs below average. The mediocre is described as the direct and moderate way between these two concepts. Man's weakness, ignorance, arrogance and the desire to comply with the wishes, and the desire of his ego to pursue desires increasingly drive him to many extremes. For this reason, the Qur'an cited demon and the deniers as his deputies as the most important factors distracting people from the right way. While extremeness and remissness which are not approved by the Qur'an, distract man from faith, worship, morality, the mediocre line proposed by the Qur'an ensûres felicity both in this world and the other world. In order for human to have perfect faith, not to be deceived by satan's sage, to fight excellently, to increase his righteous deeds and to have useful knowledge are regarded as the priority measûres that should be taken in order not to fall into the extremeness and remissness in beliefs and behaviors. Qur'an, warns people in terms of the principles of faith, the conditions of Islam, emotions, social life, morality, economic field, in the proceedings and the statement that those who sways from one exremity to another are on the wrong path and those take the middle way between the two would be on the right way. Almighty Allah created the universe in a measûre and order, and created man in a measûre and harmony. It also sets out a road map in the Qur'an about how this measûre and order should be. It is stated that those who do not go to this path shown in the Qur'an are in extremeness, and therefore they will come to the wrath of Allah, and those who go out of their way will be of his consent.