Bu araştırmanın amacı öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırma betimsel bir çalışmadır ve bu bağlamda tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İnönü Üniversitesi, Adıyaman Üniversitesi ve Fırat Üniversitesinin 2018-2019 eğitim öğretim yılında eğitim fakültesi son sınıfına devam eden lisans öğrencileri ile pedagojik formasyon eğitimine devam eden öğrencileri oluşturmaktadır. Bu bağlamda 584 pedagojik formasyon öğrencisi ile 293 eğitim fakültesi son sınıf öğrencisine ulaşılmıştır. Araştırmada nicel verileri toplamak için Sağlam (2011) tarafından geliştirilen "Etkili Vatandaşlık Yeterlikleri Ölçeği" kullanılmıştır. Bu ölçek toplam 23 maddeden oluşan ve iki alt boyut içeren 5'li likert tipi bir ölçektir. İlk 12 maddelik kısmı "Vatandaşlık Değerleri" alt boyutunu, sonraki 11 maddelik kısmı ise "Vatanadaşlık Bilgi ve Becerileri" alt boyutunu ölçmektedir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerin analiz edilmesi için paket programı kullanılmış olup, Frekans (f), yüzde (%), t testi ve tek yönlü varyans analizi testleri uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgulara dayalı olarak yorumlar yapılmıştır. Yapılan analizler neticesinde öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık yeterlikleri ölçeğinden aldığı puanların ortalamalarının "Vatandaşlık Bilgi ve Beceri" alt boyutunda cinsiyet değişkenine göre erkekler lehine, mezuniyet durumuna göre ise mezun durumdaki öğrenciler lehine farklılaştığı görülmüştür. Araştırmanın diğer bağımsız değişkenleri için anlamlı düzeyde bir farklılık bulunmamıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara dayalı olarak konu ile ilgili farklı değişkenler kullanılarak (farklı branş, medya okur yazarlığı, eleştirel düşünme becerileri, girişimcilik becerileri vb.) daha kapsamlı çalışmalar yapılabileceği ve öğretmen adaylarının etkili vatandaşlık temasına yönelik gerçekleştirilen kongre, sempozyum ve workshoplara katılımının sağlanabileceği gibi bazı önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Sözcükler: Etkili Vatandaşlık, Vatandaşlık Yeterlikleri, Vatandaşlık Bilgisi, Pedagojik Formasyon, Öğretmen Adayı
The aim of this study is to examine the effective citizenship competencies of prospective teachers in terms of various variables. The research is a descriptive study and screening model is used in this context. The study group of the research consists of undergraduate students attending the last year of education faculty and students who continue pedagogical formation education in the 2018-2019 academic year of İnönü University, Adıyaman University and Fırat University. In this context, 584 pedagogical formation students and 293 last year students of education faculties were reached. Effective Citizenship Competence Scale developed by Sağlam (2011) was used to collect quantitative data. This scale is a 5 choices likert type scale consisting of a total of 23 items and includes two sub-dimensions. The first 12 items measure the "Citizenship Values" sub-dimension and the reamining 11 items measure the "Knowledge and Skills of the Citizenship "sub-dimension. Package program was used to analyze the data obtained from prospective teachers. Frequency (f), percentage (%), t test and One-way ANOVA tests were applied. Comments were made based on the findings of the research. As a result of the analyzes, it was differentiated in favor of men according to the gender variable in the "Citizenship Knowledge and Skill" sub-dimension of the mean scores obtained from the prospective teachers' effective citizenship competence scale. As a result of the analyzes, it was seen that the average scores of the prospective teachers' scores on effective citizenship competence scale differed in favor of graduating students according to their graduation status in the "Citizenship Knowledge and Skills" sub-dimension. There was no significant difference for the other independent variables of the study. Some suggestions such as using different variables related to this subject (different branches, media literacy, critical thinking skills, entrepreneurship skills, etc.) more comprehensive studies can be done and teacher candidates can participate in congresses, symposiums and workshops on effective citizenship theme were made based on the results of the research. Key Words: Effective Citizenship, Citizenship Qualifications, Citizenship Knowledge, Pedagogic Formation, Teacher Candidates
