Ebubekir er-Râzî'nin felsefi ve dini görüşleri

Abstract

Ebubekir Zekeriyya er-Râzî, İslâm düşünce tarihinde olayları değerlendirirken aşırı rasyonalist tutumu ile dikkatleri ve eleştirileri üzerine çeken filozoflardan biridir. Çalışmamızda, isminin geçtiği her yerde mülhit ve Deist kavramlarını çağrıştıran Ebubekir er-Râzî'nin, felsefî ve dînî görüşlerinin neler olduğu ortaya konulmaya çalışılmıştır. Filozofumuzun neden bu türden ithamlara maruz kaldığı ve bu ithamlar karşısında nasıl davrandığı araştırılmıştır. Bu eleştirilerin ne kadarının gerçeği yansıttığı bulunmaya çalışılmıştır. Çalışmamız iki bölümden oluşmaktadır. Çalışmamızın birinci bölümünde Ebubekir er-Râzî'nin yaşadığı kültürel ve siyasi ortamı anlama adına çağdaşı olan bazı filozoflar ve ekoller ile muhalifi olarak bilinen bazı isimler tanıtılmaya çalışılmıştır. Yine bu bölümde Ebubekir er-Râzî'ye atfedilen çalışmamızla alakalı eserlerden bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise Ebubekir er-Râzî'nin felsefî görüşleri ve temel imâni konulardaki düşünceleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Ebubekir er-Râzî'nin Allah, ahiret ve peygamberlik inançları hakkında çelişkili söylemlerin olduğu söylenebilir.Ebubekir er-Râzî'nin dinleri kabul etmediği, peygamberleri, kutsal kitapları gereksiz gördüğü ve Allah'ın dışında ezeli unsurları kabul ettiğine dair görüşlerin ne kadarının doğru olduğu özelikle kendisi tarafından yazılan eserlerde bulunmaya gayret edilmiştir. Selçukluların 1055 yılında Bağdat'ı ele geçirince kütüphane yakma hadisesi ve Moğal hükümdarı Hülagü Han tarafından 1258 tarafından Bağdat'taki kütüphanenin yakılıp talan edilmesiyle birçok eserin yakılıp yok edildiği gibi Ebubekir er-Râzî'nin eserlerinin de çoğu da kaybolmuş olup çok azı günümüze kadar gelmiştir. Bu nedenle Ebubekir er-Râzî'nin felsefi ve dînî düşüncelerinin nasıl olduğunu ortaya koymak için özverili araştırmalar ile tarafsız çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Anahtar Sözcükler: Râzî, Mülhit, Din, Felsefe, Filozof, İnanç

Ebubekir Zekeriyya er-Râzî is one of the philosophers who draw attention and criticism with his extreme rationalist attitude while evaluating the events in the history of Islamic thought. In our study, it is tried to put forward what are the philosophical and religious views of Ebubekir er-Râzî, who evokes the concepts of mülhit and Deist everywhere. The reason why our philosopher was subjected to such accusations and how he acted against these accusations was investigated. It has been tried to find out how much of these criticisms reflect reality. Our study consists of two parts. In the first part of this study, some philosophers and schools that are contemporary in order to understand the cultural and political environment in which Ebubekir er-Râzî lived and some names known as opponents are tried to be introduced. Again in this section, the works related to our work attributed to Ebubekir er-Râzî are mentioned. In the second part, the philosophical views of Ebubekir er-Râzî and their thoughts on basic religious issues are tried to be put forward. It can be said that there are contradictory discourses on the beliefs of Allah, the Hereafter and the prophecy of Abu Bakr al-Razi. It was especially tried to be found in the works written by him that how much of the views that Ebubekir al-Râzî did not accept religions, regarded prophets and holy books as unnecessary and accepted eternal elements other than Allah. When the Seljuks seized Baghdad in 1055 and burnt the library in Baghdad by 1258 by the Mongol ruler Hülagü Han and the burning of the library in Baghdad, many of the works of Ebubekir er-Râzî have been lost and few of them have survived. For this reason, devoted research and impartial studies are needed to reveal the philosophical and religious thoughts of Ebubekir al-Râzî. Key words: Râzî, Heretic, Religion, Philosophy Philosopher, Belief,