Güzel sanatlar lisesi öğrencilerinin duygu durumlarına göre müzik tercihleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu araştırmada, Güzel Sanatlar Lisesi (9, 10, 11, 12. Sınıf) öğrencilerinin kişilik özellikleri ile duygu durumlarına göre müzik tercihlerinin tespit edilmesi ve bu değişkenler arasındaki ilişki durumunun ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Korelasyonel ve genel tama olma üzere iki modelin birlikte uygulandığı bu araştırmada, Kalkınma Bakanlığı'nın SEGE altı kademe gelişmişlik grupları temel alınarak maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Bu bağlamda çalışmanın örneklemini; bakımından İç Anadolu Bölgesi (Ankara), Akdeniz Bölgesi (Adana, Osmaniye), Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Gaziantep, Mardin) ve Doğu Anadolu Bölgesi (Malatya) olmak üzere dört bölgeden güzel sanatlar lisesi öğrencileri (N=416) oluşturmaktadır. Çalışmada veri toplama aracı olarak sosyo-demografik değişkenler ve duygu durumlarına göre müzik dinleme tercihlerine yönelik sorulardan oluşan anket ile Sümer, Lajunen ve Özkan (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan Beş Faktörlü Kişilik Envanteri kullanılmıştır. Duygu durumlarına ilişkin sorular Parrot'un (2001) "birincil duygu durumları" temel alınarak oluşturulmuştur. Verilerin analizi için SPSS 25.0 paket programı kullanılmıştır. Betimsel analiz işlemleri için; frekans (f) ve yüzde (%) değerleri tespit edilmiştir. İlişki analizleri için bağımsız gruplar t-testi, Pearson korelasyon analizi, tek yönlü varyans analizi, Wech testi, Kruskal Wallis testi ve Dunnet C testi uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda Güzel Sanatlar Lisesinde müzik dinlemeyi çok sevenlerin çoğunlukta olduğu, her gün müzik dinleyenlerin, müziği en çok yalnızken dinleyenlerin sayısının yüksek olduğu, müziğe ortaokul kademesinde başlayanların yüksek sayıda olduğu, ailede müzik eğitimi almayanların alanlara göre çoğunlukta olduğu, okul dışında müzik etkinlerine katılmayanların sayısının fazla olduğu, en çok dinlenen müzik türünün Türkçe Pop-Rock olduğu ve en çok telefon ile dinlendiği, en çok sevgi-aşk duygu durumunda müzik dinlendiği tespit edilmiştir. Müzik türü ile öğrencilerin kişilik tipleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı sadece uyumluluk ölçeğinde anlamlı fark bulunduğu, sınıf ile kişilik tipleri arasında anlamlı bir farklılık bulunmadığı, farklı sınıflarda okumak dışa dönüklük ve uyumluluk ölçekleri üzerinde anlamlı bir farklılık oluşturmadığı, cinsiyet ile kişilik tipleri üzerinde anlamlı bir farklılığın olmadığı, il ile kişilik tipi değişkeninde uyumluluk kişilik tipi hariç tüm kişilik tiplerinin öğrencilerin doğdukları illeri ile arasında anlamlı bir farklılık olduğu, müzik türü ile cinsiyet arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişkinin bulunmadığı, öğrencilerin dinledikleri müzik türü ile doğum yerleri ve sınıfları arasında ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Kişilik özellikleri, Duygu Durumları, Müzik Türleri, Gsl Öğrencileri

The aim of this survey is to determine music preferences of Fine Arts Highschool students (9th, 10th, 11th, 12th grade) according to their characteristic and mood and to reveal the correlation of these veriables. In the survey, in which correlational and general scanning have been applied at the same time, maximum variation sampling method has been used based upon six level socio-economic development groups of Ministery of Development. In this sense, the sample of the study consists of Fine Arts Highschool students (N=416) from four regions: Central Anatolian Region (Ankara), Mediterranian Region ( Adana, Osmniye), Southeastern Anatolian region ( Gaziantep, Mardin) and Eastern Anatolian Region ( Malatya). In the study, a questionnaire including questions about music preferences according to socio-demographic variables and moods of the students and a Five Factor Personality Inventory adapted to Turkish by Sümer, Lajunen and Özkan (2005) has been used as a data collection tool. The questions related to moods have been created based upon Parrot's (2001) "primary emotional situations". For analyzing datas SPSS 24.0 package programme has been used. Frequency (f) and percentage (%) values have been established for descriptive analysis process . For transactional analysis, independent samples t-test, Pearson correlation analysis, one-way analysis of varience and Wech test have been applied. As a result of the research it has been detected that the majority of Fine Arts Highschool students like listening to music; the number of the students listening to music every day and especially when they are alone is quite high; the number of the ones that started to music in secondary school is considerably high; the ones who have not received a music education in family are more than the ones that have. It has also been detected that the number of the students not attending extrascholastic mucisal activities is high; the most popular type of music is Turkish Pop-Rock and it is listened through mobile phones mostly and the students listen to music in love mood by a majority. It has been concluded that there is not a significant difference between the music type and the students' personality types, there is a significant difference only in consistency scale; there is not a significant difference between their grades and personality types; studying in different grades does not make a significant difference in extroversion and consistency scales; there is not a significant difference in personality types varying by sex, there is a significant difference between all personality types and places the sudents were born except for dimension of consistency; there is not a significant relation between the type of music and gender statistically; there is a significant relation between the type of music they listen to and the places they were born and the social classes they belong to. Key Words: Personal traits, Moods, Music Preferences, Types of Music