İnanç müziği etnolojisi çerçevesinde Adıyaman ili Bulam kasabasında alevi inanç müziği geleneği

Abstract

Sözlü gelenekle günümüze kadar gelen Alevilik inancında en büyük etki şüphesiz ki müzik olmuştur. Sözlü geleneğin en büyük etkisi akılda kalması ve bir sonraki kuşaklara aktarılmasında rol alan; jest, mimik, müzik ve folklorik ritüellerin kullanılmasıdır. Bu bağlamda Alevilik inancının günümüze gelmesinde Alevi müziklerinin köprü niteliğinde olduğunu göstermektedir. Türkiye coğrafyasında önemli bir konuma sahip olan Adıyaman, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde toprakları bulunan, konumu itibariyle stratejik öneme sahip olan ilimizdir. Bu sebeple birden çok kültüre ev sahipliği yapmış kozmopolit bir yapıya sahiptir. Alevi vatandaşlarının belirli bölgelerde yoğunlaştığı Adıyaman İlimizde, Alevi kültürü canlılığını devam ettirmektedir. Gerek Alevi dedelerini barındırması gerek de Aleviliğin temeli ve devamı niteliğinde olan ocakların önemli yer tuttuğu Adıyaman'da mevcut Alevi inanç kültürü ile Alevi inanç ritüellerinin objektif bir şekilde incelenmesine ihtiyaç vardır. Bu bağlamda tezimizde Adıyaman İli Bulam Kasabasında halen varlığını sürdüren Alevilerin; tarihsel kökenleri, ocakları, alevi müziği inanç ritüelleri genel boyutta incelenmiştir. Bu çalışmada, Alevi inancının günümüze kadar gelmesinde en büyük payı olan Alevilik müziğinden ve sözlü geleneğin günümüze kadar gelmesinde en büyük payı olan; âşıklık, alevilik, dedelik ve ocaklardan bahsedilmiştir. Anahtar Sözcükler: "Alevilik", "Adıyaman İli / Bulam Kasabası", "İnanç Müziği Etnolojisi", "Cem Müziği"

The most significant effect in Alevi belief, which existed until today by the oral tradition, is undoubtedly music and the greatest effect of oral tradition is being remembered easily and using the gestures, mimics, music and folk-rational rituals during the transferring to next generations. In this context, it is obvious that the Alevi music is inevitable factors for the transfer of Alevi belief to the new generations. Adıyaman having an important position in Turkey's geography, is located in both East and Southeast part of Anatolia, has a great strategic importance. For this reason, it has a cosmopolitan structure that hosts many culture. The Alevi culture has a dynamic form in Adıyaman where the Alevi citizens are concentrated in certain regions. In Adıyaman the Alevi belief culture and the Alevi belief rituals need to be examined objectively. Because in Adıyaman there are some important Alevi Dedes and ocaks both of which are the keystones and the contds of Alevi culture. In this context,this study aimed to examine the historical origins, ocaks and the Alevi music belief rituals of Alevis living in Bulam town in Adıyaman province. In this study the Alevi music, which has great effect on the transfer of Alevi culture to new generations, and aşık, alevi, dede and the ocak concepts which have great effect on the transfer of oral tradition to the modern world, were studied. Key Words: Ethnology of Sacred Music, Adıyaman/Bulam, Alewi, Culture