Yabancı banka girişlerinin ekonomik etkileri: Doğu Avrupa ülke örnekleri

Abstract

1990'lı yılların hemen başı, birçok ülkenin ekonomi yönetimi anlayışının değiştiği, kumanda ekonomilerin yerini serbest piyasa ekonomilerine bıraktığı bir dönem olmuştur. Özellikle Doğu Avrupa ülkelerinde, gerek bağımsızlıkların ilan edilmesi gerekse ülke yönetimlerinin değişmesi ile serbest piyasa şartlarına uyum sağlamaya, uluslararası piyasalara entegre olmaya başlamışlardır. İlgili ekonomiler özellikle Batı Avrupa menşeili sermayenin yatırımları ile reel sektörün gelişmesi sağlanmıştır. Sermaye sadece reel sektöre değil aynı zamanda finansal sektöre de girmiş, kumanda ekonomisi şartlarında yeterince gelişmemiş finansal sistemde, bankacılık sektörünün büyümesi ve finansal ürünlerin hane halkları tarafından kullanılabilmesi için farklı şekillerde ekonomilere girmiştir. Yabancı banka girişlerinin ekonomiye etkisinin hangi yönde olduğunu belirlemek amacı ile Doğu Avrupa ülkeleri tanımında yer alan Belarus, Moldova, Slovakya, Macaristan, Bulgaristan, Romanya, Ukrayna, Çek Cumhuriyeti ve Polonya ekonomilerinde yabancı sermaye girişlerinin ekonomilerin temel değişkenleri üzerindeki etkileri ölçülmektedir. Bu amaçla 2001 – 2018 yılları arasında kalan döneme ait veriler panel veri ekonometrik yöntemi ile incelenmektedir. Elde edilen sonuçlar yabancı bankacılık sisteminin ülke ekonomileri üzerindeki etkisinin ortaya konmasına ve bu yönde politika önerilerinin oluşturulmasına öncülük yapacaktır.

The beginning of the 1990s was a period in which many countries' understanding of economic management changed and command economies were replaced by free market economies. Especially in Eastern European countries, they have started to adapt to free market conditions and to integrate into international markets with the declaration of independence and the change of country administrations. In these economies, real sector have been developed especially with the investments of Western European capital. Foreign capital entered not only into the real sector, but also to the financial sector of transition economies. In the related economies which command economic structure governed, financial system has not been developed enough. Foreign banks came into financial system in different ways in order to growth of banking system and to access of household to numerous banking instruments in early 1990s. In this study we aim to measure the direction of effects of foreign banks on economies in Eastern European economies namely, Belarus, Moldavia, Slovakia, Hungary, Bulgaria, Romania, Ukraine, Czech Republic and Poland which are included into definition of Eastern European countries. With this aim, data belonging to 2001 – 2018 period is analyzed via panel data econometric method. The results will lead to revealing the impact of the foreign banking system on the country's economies and to formulate policy recommendations in this direction.