Liderin kişilik özelliklerinin işyeri ilişkileri kalitesine etkisinde politik becerinin aracı rolü üzerine havacılık ve sağlık sektöründe karşılaştırmalı bir araştırma

Abstract

Bu araştırmanın amacı, havacılık ve sağlık sektöründe belirlenen iki farklı örneklem üzerinde yapılan bir saha çalışmasıyla liderin kişilik özelliklerinin işyeri ilişkileri kalitesine etkisinde politik becerinin aracı rolünü ortaya koymaktır. Demografik özelliklere (yaş, cinsiyet, medeni durum, eğitim durumu, çalışma süresi ve görev ünvanı) göre çalışanların işyeri ilişkileri kalitesi algısının farklılık gösterip göstermediğini incelemek araştırmanın diğer amacıdır. Araştırmanın örneklemini havacılık sektöründe 384 ve sağlık sektöründe 468 çalışan oluşturmaktadır. Liderin kişilik özellikleri, işyeri ilişkileri kalitesi, politik beceri ve demografik özellikler ile ilgili her iki örneklemden veri toplamak amacıyla nicel araştırma yöntemlerinden anket tekniği kullanılmıştır. Liderin kişilik özelliklerini ölçmek için Lang vd. tarafından geliştirilen 15 soru ve beş boyuttan oluşan beş faktör kişilik özellikleri (dışa dönüklük, nevrotiklik, deneyime açıklık, öz disiplin ve uyumluluk) ölçeği kullanılmıştır. İşyeri ilişkileri kalitesini ölçmek için üç farklı ölçek biraraya getirilerek 23 soruluk ölçek oluşturulmuştur. Liderin politik becerisini ölçmek için ise Ferris vd. tarafından geliştirilen 18 soru ve dört boyuttan oluşan politik beceri ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analiz aşamasında SPSS 21.0 ve AMOS 24 istatistik programları kullanılmıştır. Hem havacılık hem de sağlık sektöründen elde edilen veriler üzerinde yapılan karşılaştırmalı analizler sonucunda, liderin kişilik özelliklerinin işyeri ilişki kalitesini etkilediği ve bu etkileşimde liderin politik becerisinin aracılık etkisine sahip olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte, demografik özelliklere göre çalışanların işyeri ilişkileri kalitesi algısında farklılıkların olduğu belirlenmiştir. Bazı küçük farklılıklar olmasına rağmen her iki sektör sonuçlarının benzer olduğu görülmüştür. Bu araştırmanın liderlik, kişilik, işyeri ilişkileri ve politik beceri kavramları ile ilgili literatüre ve yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Anahtar Kelimeler: Liderlik, Kişilik Özellikleri, Beş Faktör Kişilik Özellikleri, İşyeri İlişkileri Kalitesi, Politik Beceri

The aim of this research is to examine the mediator role of political skill in the effect of the personality traits of the leader on the workplace relationships quality through a field study on two different samplings determined in the aviation and health sector. Another aim of the study is to examine whether the perception of employees' workplace relationships quality varies or not according to demographic characteristics (gender, marital status, age, educational status, working time and job title). The samplings of the research consist of 384 employees working in aviation and 468 employees working in health sector. The quantitative research method was conducted in the study and survey technique was employed in order to data gathering for personality traits of the leader, workplace relationships quality, political skill and demographic characteristics in both sectors. In order to measure the personality traits of the leader, five factor personality traits scale consisting of 15 questions and five dimensions (extraversion, neuroticism, openness to experience, conscientiousness and agreeableness) developed by Lang et al. were used. To measure workplace relationships quality, three different scales were put together and a 23-question scale was formed. And to measure the political skill of the leader, political skill scale consisting of 18 questions and four dimensions, developed by Ferris et al. was used. In the research, during the the analysis phase of the data, SPSS 21.0 and AMOS 24 statistics programs were used. As a result of comparative analysis on data obtained from both the aviation and health sector, it has been determined that the personality traits of the leader affect workplace relationships quality and the political skill of the leader has an mediator effect in this interaction. At the same time, it has been observed that there were differences in the perception of workplace relationships quality of the employees according to demographic characteristics. Even though there are some minor differences, it has been observed that the results of both sectors were similar. It is thought that this research will contribute to the literature and studies about the concepts of leadership, personality traits, workplace relationships and political skill. Keywords: Leadership, Personality Traits, Five Factor Personality Traits, Workplace Relationships Quality, Political Skill