Ka'kâ' B. Amr et-Temîmi ve tarihi kişiliği

Abstract

Sahâbe, Hz. Peygamber (sav.)'in ifadesiyle insanlık tarihinin en hayırlı neslidir. Hem Kur'an'ın ilk muhatapları olmaları hem de Hz. Peygamber'in vefatından sonra İslâm'ın muhafazası ve tebliği konusunda gayret göstermiş olmaları onları bu kadar değerli kılmıştır. Biz de bu sebeplerden ötürü, hayatı tarihin sayfalarının arasında kapalı kalmış olan Ka'kâ' b. Amr'ın hayatını çalışmayı istedik. Çünkü Ka'kâ' b. Amr, Hz. Peygamber ile birlikte uzun süre birlikte olamasa da O'nu görme şerefine erişmiş ve Müslümanların fetihlerinde pay sahibi olmuştur. Hz. Peygamber (sav.)'in vefatına yakın bir dönemde ortaya çıkan ridde olayları, Halife Hz. Ebû Bekir döneminde Müslümanların karşılaştığı ilk ve en büyük sorun olmuştur. Ka'kâ' b. Amr da bu olaylarda görev alarak tarih sahnesine çıkmıştır. Ka'kâ', Hz. Ebû Bekir döneminde Irak fetihlerine ve akabinde halifenin talimatıyla Hâlid b. Velîd ile birlikte Şam fetihlerine katılmıştır. Ka'kâ' b. Amr, Hz. Ömer döneminde gerçekleşen Şam fetihleri, Irak-İran fetihleri ve Mısır fetihlerinde aktif bir rol oynamıştır. Özellikle İran fetihlerinde Kâdisiye Savaşı'nda savaşın seyrini değiştiren isimlerden biri olmuştur. Ka'kâ' b. Amr, Hz. Osman ve Hz. Ali dönemlerindeki fitne diye adlandırabileceğimiz olaylarda Müslümanların faydasını düşünerek barıştan, birlikten yana olmuştur. Çünkü o, hem isyancıların karşısında durmuş hem de Müslümanların ihtilaflarında Hz. Ali'nin elçisi olarak barışın sağlanması konusunda gayret etmiştir. Genel olarak Hulefâ-yi Râşidîn devrinde Ka'kâ' b. Amr'ın yer aldığı olayları ve fetihleri incelediğimiz bu çalışmamız biyografik bir çalışma niteliğindedir. Anahtar Kelimeler: Ka'kâ' b. Amr, Şam Fetihleri, Irak Fetihleri, Kâdisiye Savaşı, Cemel Olayı

Companion, in the words of prophet Muhammad, is the best generation of the history of humanity. They are precious both because of the fact that they are the first addressees of Koran and the fact that they gave their all to the subject of protection and declaration of İslâm after the death of prophet Muhammad. For these reasons, we wanted to study the life of Ka'kâ' b. Amr whose life stays closed within the pages of history. For, Ka'kâ' b. Amr, hadthehonor of facing prophet Muhammad and had a part in muslims' conquets despite the fact that he could not had much time with the prohpet. Ridde events, which appeared at the near time to the death of prophet Muhammad, was the first and the biggest problem of the period of Abu-Bekr that muslims came across. Ka'kâ' b. Amr by taking charge in these events, appeared in the history. He participated in the conquests of Iraq at the time of Abu-Bekr and then in the conquests of Damascus with Halid b. Velid, with directive of the caliph. Ka'kâ' b. Amr, had an active role in the conquests of Damascus, Iraq-Persia and Egypt which all occured at the time of Omar. In especial, he was one the names who changed the way of the war in the Kadisiye war of Persian conquests Considering the favour of muslims, Ka'kâ' b. Amr, was slanted towards the peace and fraternity in the events, which we can name as instigation, at the time of Osman and Ali. For, he both took a stand against rebels and gave his all for the establishment of peace, as a messenger in the disputes of muslims.