ABD'nin ulusal güvenlik strateji belgeleri üzerinden Amerikan stratejik kültürünün nitel analizi

Abstract

Stratejik Kültür kavramı ilk kez 1977 yılında Jack L. Snyder tarafından Sovyetler Birliği hakkında ABD Hava Kuvvetleri için yazılan bir raporda kullanılmış, ilerleyen yıllarda güvenlik çalışmaları içinde sıklıkla kendisine yer bulmuştur. Hakkında yeterli veri bulunmayan ülkelerin stratejik vizyonları hakkında bilimsel bir kestirimde bulunmayı amaçlayan Stratejik Kültür yaklaşımı, bu iş için tarih, sosyoloji, felsefe başta olmak üzere multidisipliner bir yaklaşımı içermekte hedef ülke hakkında belirgin, biçimsel yatkınlıkları saptamayı amaçlamaktadır. Ulusal Güvenlik Belgeleri (Beyaz Kitap) ise yine Soğuk Savaş koşullarında ABD'de bir dış politika deklarasyonu olarak yayımlanmaya başlanmış ve geçen yıllar içinde Başkanlık seçimini takip eden ilk altı ay içinde yayımlanması bir teamül haline getirilmiştir. Bu çalışma ABD kaynaklı bu iki kavram ve yaklaşımı birlikte ele alarak ABD üzerinde bir analiz yapmayı hedeflemektedir. Bu bağlamda 1987-2017 arasında yayımlanmış olan on yedi adet Ulusal Güvenlik Strateji Belgesi, Stratejik Kültür verileri açısından nitel olarak analiz edilmiştir. Araştırmanın amacı ABD'nin Stratejik Kültür verilerini saptayarak bunların ne ölçüde Güvenlik Strateji Belgelerine yansıdığını ya da her ikisi arasında inşacı bir ilişkinin olup olmadığını anlamaktır. Yapılan analizler sonucu ABD Stratejik Kültür öğelerinin coğrafya, siyasal kültür ve materyal kapasite bağlamında ortaya çıktığı bu açıdan Amerikan İstisnacılığı (eksepsiyonalizmi), demokrasinin sahiplenilmesi ve yaygınlaştırılması, liberal ekonomi ilkeleri, uluslararası hukuk, özgürlükler ve insan hakları gibi öğelerin ABD stratejik kültürünü şekillendirdiği, bu öğelere yönelik her türlü meydan okumayı ABD'nin bir tehdit olarak algıladığı, bu değerlerin yaygınlaştırılması adına uluslararası işbirliğini ise önemsediği saptanmıştır. ABD'nin kendisini bu değerlerin kaynağı olarak algılaması ise uluslararası ilişkilere bir üstbakış olarak yansıyıp Amerikan hegemonyasının da kaynağını oluşturmaktadır. Anahtar Kelimeler: ABD, Ulusal Güvenlik, Ulusal Güvenlik Strateji Belgeleri, Stratejik Kültür

The use of the concept of Strategic Culture has emerged in a report which has been drafted about the Soviet Union in 1977 by Jack L. Snyder. Then, it has been widely used as a keyword for analyzing strategic visions of countries in security studies. The main purpose of using this concept is to have a scientific prediction about the strategic vision of countries which has no sufficient and open data about them. Therefore Strategic Culture studies include multidisciplinary approaches by using history, sociology, philosophy, and aim to catch distinctive stylistic predispositions by their past experiences. The National Security Documents NSD (White Book), on the other hand, began to be released as a foreign policy declaration of the USA under the Cold War conditions and it has been official customary to be publishing in the first six months of Presidential term. This dissertation aimed to use these two-concept and approaches together for analyzing the general tendency of US foreign policy. In this context, the seventeen NSD which has been released between 1987 and 2017 has been analyzed by using of Strategic Culture approach. The ultimate goal of this work is to understand any correlation between Strategic Culture and NSD and to determine how strategic culture reflects on the NSD. As a result, it has been determined that the USA's strategic culture is created by his geography, political culture, and material capacity and shaped by American exceptionalism, spreading of democracy, the principle of liberal economy, international law, human rights, and freedoms. Besides, the USA perceives all kinds of challenges as a threat to these values, and the USA takes care of international collaboration to spread these values. The USA's perception of itself as a source of these values is reflected as dominance on international relations and constitutes the source of American hegemony. Key words: USA, National Security, Strategic Culture and National Security Strategy Documents