Said Nursî, 20. Yüzyılın ilim ve fikir dünyasının önemli simalarından biridir. Düşünceleriyle ve yazmış olduğu eserlerle İslam dünyasına önemli ölçüde etki etmiştir. Bu çalışmada onun "haşir" yani ölüm sonrası yeniden dirilişle ilgili görüşleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmamız, bir giriş ve iki ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, meselenin temel kavramlarının neler olduğu üzerinde durulmuştur. Yine bu bölümde Said Nursî'nin kendine özgü olan yöntem ve üslubunun karmaşıklığına dikkat çekilmiştir. Birinci bölümde haşirin imkânı aklî ve naklî delillerle ele alınıp tartışılmıştır. Gerek aklî delillerin gerekse naklî delillerin Said Nursî tarafından kendine özgü olarak nasıl kullanıldığı tespit edilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde ise, Said Nursî'nin haşirin mahiyetine ve nasıl vuku bulacağına dair görüşleri belirlenmeye gayret edilmiştir. Bu bağlamda, onun haşirin nasıl olacağı hakkındaki görüşleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Said Nursî haşirin tahakkuk edeceğine dair kitap ve sünnetten deliller sunarken özellikle kâinatın da haşirin olacağına dair açık delillerle dolu olduğunu belirtir. Said Nursî, ölümden sonra yeniden dirilişi ispat etmeye çalışırken Ehl-i Sünnet söylemlerine pek girmeden kendine özgü bir yöntemle meseleyi ele almaktadır. Özellikle gelenekte yer alan tehafüt tartışmalarına girmeden sadece haşirin gerçekleşeceğini aklî ve naklî delillerle temellendirmeye çalışmaktadır. Said Nursî'ye göre ruhun ölümsüzlüğü düşüncesinin bir sonucu olan haşir, ruh ve bedenin birlikteliği ile olacaktır. Bu sebeple ruhun ölüm sonrasında bir vucûda iade edileceğini savunmaktadır. Said Nursî bu vücûdun mahiyeti hakkında ayrıntılara girmemektedir. Daha çok haşirin varlığı üzerinde durmaktadır. O, yeniden dirilişin sadece ruhen olmayıp, hem ruh hem de beden birlikteliğiyle gerçekleşeceğini savunmaktadır. Anahtar Kavramlar: Kelam, Haşir, Ahiret, Yeniden Diriliş, Said Nursî
Said Nursi was one of the important figures of the scientific and intellectual world of the 20th century. He influenced the Islamic world with his thoughts and works. In this study, it is tried to put forward his views about "hashir", that is post-mortem resurrection. Our study consists of an introduction and two main sections. In the introduction part, the basic concepts of the issue are discussed. In this section, the complexity of Said Nursi's unique method and style is highlighted. In this chapter, the possibility of hashir is discussed with intellectual and transport evidences. It has been tried to determine how the rational and transport evidences are used by Said Nursi in his own way. In the second part, Said Nursi's views on the nature of hashir and how it would take place have been tried to be determined. In this context, it has been tried to determine his views on how hashir will be. Said Nursi presented books and evidence from the sunnah that the hashir would accrue in particular, he states that the universe is full of clear evidence that it will be hashir. Said Nursi, while trying to prove the resurrection after death, he dealed the issue with own method without Ahl al-Sunnah discourse. Particularly, he only tried to strength the intellectual and transport evidences of hashir without entering into the discussions of threat which was in tradition. According to Said Nursi's idea of hashir which was a result of the idea of the immortality of the soul, hashir will be with the union of soul and body. Therefore, he argues that the soul would be returned to a body after death. Said Nursi does not give details about the nature of this body. He focused more on the presence of hashir. He argued that resurrection would take place not only spiritually but also in the union of both spirit and body. Key Words: Kalam, Hashir, Hereafter, Resurrection, Said Nursi
