İslam ülkelerinin güvenlik sorunları ve İslam işbirliği teşkilatı

Abstract

Günümüzde dünyada yaşanan çatışmaların büyük bir bölümü İslam ülkelerinde gerçekleşmektedir. Bir buçuk milyardan fazla nüfusuyla dünya nüfusunun beşte birini oluşturan İslam dünyası, İslam İşbirliği Teşkilatı'na (İİT) üye olan 57 Müslüman ülke (Suriye hariç) ve farklı ülkelerde azınlık statüsünde yaşayan Müslüman toplulukları kapsamaktadır. Müslümanlar asırlar boyunca çoğunlukta oldukları ülkelerin yanı sıra farklı coğrafyalarda, farklı kültürler ve dinlerle iç içe yaşamaya alışık olmasına rağmen tüm Müslümanların siyasal bir birlik oluşturmaları fikri son yüzyılda ortaya çıkmış bir idealdir. Bunda 20'nci yüzyılda kozmopolitan imparatorlukların yerini ulus devletlerin almaya başlamasının ardından Müslümanlar arasında yaşanan şaşkınlık ve kararsızlığın etkisi büyüktür. Batı dünyası kendi siyasal olgunlaşma süreçleri içinde ortaya çıkan ulus devlet, sekülerizm, hümanizm, pozitivizm, modernleşme, anayasacılık gibi kavramlarla kendi modern toplumlarını inşa ederken Müslümanlar karşılaştıkları zorluklara yönelik duygusal tepkiler geliştirmeye başlamışlardır. Bu bağlamda hayata geçirilmesi zor bir ideal olan İslam birliği düşüncesi difüzyonist bir dünyaya bir alternatif olarak benimsenmiştir. Bu arayışın en somut bir göstergesi olan İslam İşbirliği Teşkilatı ise karşılanamayan yüksek beklentilerin oluşturduğu bir uluslararası örgüt olarak varlığını halen devam ettirmektedir. Bu çalışmada BM'den sonra en kalabalık üyeye sahip bir örgüt olarak İİT'nin İslam dünyasının yüz yüze kaldığı sorunları çözmedeki başarısızlığının üzerinde durulmakta ve nedenleri araştırılmaktadır. Bu nedenler arasında coğrafi yayılımın neden olduğu güçlükler, farklı sosyopolitik kültürler ve siyasal hedefler konusunda ortak kavram ve ideallerin bulunmayışı en önemli faktörler olarak dikkat çekmektedir. Bunun dışında Müslüman ülkelerin geleneksel ve modern devlet modelleri arasında tereddüt içinde bulunması iç ve dış kaosun kaynağı olarak öne çıkmakta Müslüman ülkelerin çoğunun başarısız devlet kategorisinde yer almasına neden olmaktadır. Tüm bunlar İslam dünyasının güvenlik sorunlarının ve İİT'nin bu sorunları çözmede başarısız olmasının temel nedenleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

In today's, while the Islamic countries take one-fifth of the world's populations most of the Islamic countries face conflicts and turmoils and they have been recognized as the most problematic areas of the world. Islamic World consists of 57 countries and all of them are members of the OIC while holding one a half million people World population. a significant number of Muslims also live as a minority and diaspora in other countries. Muslims have been used to be living together with other cultures and religions in different geographies and countries. However, the idea of the unity of Muslims al over the world or Muslim internationalism has emerged last centuries. The OIC is the last reflection of this idea in the real political area. This idea has been affected by the perplexities, and hesitations about the newly emerged nation-state system instead of the cosmopolitan empire system. Therefore, Muslims acted as emotionally reflective and reactive while the Western World develops new concepts such as constitutionalism, secularism, humanism, positivism, and modernity. In this context, the idea of Islamic unity, which is a difficult ideal to realize, has been adopted as an alternative to a diffusionist world. The Organization of Islamic Cooperation, which is the most concrete indicator of this quest, still maintains its existence as an international organization with high expectations that cannot be met. In this context, by this work, the main reasons for the unsuccess of the OIC which is the largest organization after the UN, to solve the problems of the Islamic World have been investigated and evaluated. According to the findings, prominent reasons are emphasized in this thesis are that geographic diffusion of Islamic countries in a vast area, different socio-political culture, the lack of common political values and concepts between them. Besides, the fact that Muslim countries are hesitant between traditional and modern state models has been sources of internal and external chaos and therefore this inadaptability causes them to be categorized most of them in the list of failed states. All these are has been determined as the fundamental reasons of the unsuccess and failure of the OIC to solve the security problems of the Islamic world.